Gewone mahonia (Mahonia aquifolium) is een licht giftige plant in de berberis en zuurdoornfamilie (Berberidaceae). De geslachtsnaam Mahonia is te danken aan de Amerikaanse botanicus en tuinder Bernard MacMahon (1775 tot 1816).
Voorkomen en teelt van de gewone mahonia.
De heldere goudgele bloemen groeien gerangschikt in dichte pluimen van vijf tot acht centimeter, elk met zes bloemen. De bloeitijd is van begin april tot eind mei met een overvloedige aanvoer van nectar en stuifmeel. Het geslacht Mahonia bevat 100 verschillende soorten die afkomstig zijn uit Oost-Azië, de Himalaya en Noord- en Midden-Amerika. De gewone mahonia komt oorspronkelijk uit de Stille Oceaan en het westen van Noord-Amerika en staat ook bekend als de sierplant berberis en de doornige berberis. In Europa, berberis groeit vaak als wilde staat in bossen. De gewone mahonia is een meerstammige kleine struik die rechtop groeit en in het algemeen een meter hoog groeit. De bladopstelling is afwisselend en samengesteld en de bladvorm is geveerd. De heldere goudgele bloemen groeien gerangschikt in dichte pluimen van vijf tot acht inch, elk met zes bloemen. De bloei vindt plaats van begin april tot eind mei met een overvloedige aanvoer van nectar en stuifmeel. De groenblijvende bladeren kunnen groeien tot twintig centimeter lang, en de folders hebben meestal een lengte van 3.5 tot 8 centimeter. Ze zijn ovaal tot elliptisch van vorm. Hun kleur varieert van donkergroen glanzend tot lichtgroen aan de onderkant. De bladranden zijn golvend en hebben stekelige tanden op elk van de vijf tot negentien. In de herfst en winter is deze kleine struik prachtig om naar te kijken met zijn paars tot paarsachtig bruine kleur. De gewone mahonia draagt elliptische paarszwarte en lichtblauwe berijpte vruchten die tot een centimeter groot worden. Mahonia aquifolium geeft de voorkeur aan zonnige tot schaduwrijke plaatsen en is zeer flexibel, groeit in zowel droge als vochtige en voedzame grond. De berberisplant is winterhard als diepwortel, want hij is vorst- en rookhard en snijvast, weerstaat worteldruk, verdraagt stadsklimaten en groeit ook op zure en licht basische substraten die minder geschikt zijn voor planten. Als sierplant groeit hij in parken, heggen en tuinen. Omdat de groenblijvende mahonia het hele jaar aantrekkelijk is, is hij ook populair op het gebied van oppervlaktebeplanting. Door zijn langzame groei is deze niet veeleisende haagplant onderhoudsarm en hoeft hij zelden gesnoeid te worden.
Effect en toepassing
De verzamelperiode van de bolvormige en erwtengrote vruchten, evenals de schors en wortels, duurt van augustus tot december. Mahonia-schors mag niet worden verwond, omdat in dit geval alkaloïden gaan verloren tijdens het wassen. De wortels worden schoongemaakt koud water en gebruikt als kleine stukjes gesneden in gedroogde toestand. Om berberinehydrochloride te verkrijgen, dat van nature voorkomt in berberis, worden de wortels geëxtraheerd door een chemisch proces met verdunning zwavelzuur De vruchten, wortels en blaffen hebben antibacteriële, bloed zuiverend, tonic, en diuretische effecten vanwege hun berberis alkaloïden en bittere verbindingen. Ze hebben een brede werking tegen schimmels, bacteriën en amoeben, omdat ze reageren met DNA (intercalatie), celdood induceren en de groei van verschillende voorkomen enzymen Bovendien hebben ze een remmende werking op de proliferatie. Om deze reden wordt Mahonia aquifolium in de volksmond gebruikt infectieziekten. De alkaloïden bevatten de werkzame stoffen protoberberine en isochinoline-alkaloïden (tot 13%), waaronder berberine (hoofdbestanddeel), jatrorrhizine, columbamine en palmatine. Mahonia-wortel is effectief voor indigestie, diarree, koorts, gal en huid aandoeningen en urineweginfecties. De eetbare bessen hebben een alkaloïdengehalte van 0.5 procent en worden gebruikt om fruitwijnen en jam van te maken. In homeopathie Mahohnia aquifolium wordt gebruikt in de vorm van bolletjes. Deze worden gebruikt voor verlies van eetlust, ontsteking of gewrichten, reumatiek, jicht, blaas stenen, staten van uitputting, rug pijn, Maagzuur, psoriasis, nier stenen, nierkiezel, nier ontsteking, aambeien Het positieve effect van berberiskruid is bewezen door studies in kruidengeneeskunde Het meest voorkomende gebruik van de mooie Noord-Amerikaan is echter op het gebied van huid ziekten in de vorm van zalven.Voor Mahonia zalvenwordt de normaal giftige schors gebruikt als uitgangsmateriaal en als medicinale plantenextract. In een complex proces wordt op een zachte manier een extract geproduceerd dat is gedroogd uit de schors van de struik. Dit schors-extract, bestaande uit geelachtige, glinsterende kristallen, wordt gemengd met de vloeibare ingrediënten van Mahonia-crème, waardoor het zijn typische rijke gele kleur krijgt, die doet denken aan de bloemenpracht van de struik.
Belang voor gezondheid, behandeling en preventie.
Als medicinale plant wordt The Stinging-leaved niet gemakkelijk gebruikt omdat alle delen van de plant, vooral de wortel- en stengelschors, giftig zijn voor de mens. In het verleden werd Mahonia-schors als tinctuur gebruikt huid huiduitslag en spijsverteringsstoornissen. Tegenwoordig is het mutagene effect ervan bekend. Om deze reden wordt het niet meer in zijn pure vorm als tinctuur gebruikt, maar uitsluitend in de vorm van professioneel gedoseerde zalven met een 10 procent tinctuur van Mahonia-schors en als een onschadelijk middel in homeopathie Het gebruik van onbewerkte berberisbestanddelen kan erfelijk zijn en kanker-bevorderende effecten vanwege het hoge gehalte aan natuurlijke berberine. Daarom is het gebruik van planten extracten die berberine in zuivere vorm bevatten, moet worden ontmoedigd. Mahonia-wortel extracten en gedroogde berberisenschors zijn verkrijgbaar in de apotheek. Het is ook om ecologische redenen aan te raden om deze doornige plant als bijenweide te planten, aangezien de rijke gele geveerde bloemen de bijen rijk voedsel bieden. De donkerblauwe vruchten zijn voor hun verdere verwerking licht giftig en kunnen daarmee worden verward bosbessen Daarom mogen ze niet in de handen van kinderen komen, omdat ze dit kunnen veroorzaken misselijkheid, braken en diarree Gewone mahonia wordt uitsluitend in zalfvorm en in gebruikt homeopathie vanwege de giftige bestanddelen ervan, aangezien er geen klinische onderzoeken beschikbaar zijn in de conventionele geneeskunde, en mahonia en berberis als negatief worden geclassificeerd door Commissie E.
