Effect
Het effect van het sympathieke zenuwstelsel is hierboven al genoemd en zal hier nogmaals in tabelvorm worden samengevat: Oog Leerling dilatatie Hart Sneller slaan (verhoogde frequentie en verhoogde contractiekracht) Long Dilatatie van de luchtwegen Speekselklieren Verminderde speekselvloed Huid (inclusief zweetklieren) Meer zweten; erectie van haren; vernauwing van bloed schepen (koude handen tijdens opwinding) Maag-darmkanaal Verminderde spijsvertering Bloedvaten (behalve die van de huid en het maag-darmkanaal) Dilatatie zodat er meer bloed per keer kan stromen zenuwstelsel verhoogt de hart- frequentie, dus de polsslag neemt toe. Maar het heeft ook andere effecten op de hart-, die allemaal de algehele prestatie van het hart verhogen. Zo worden de eigenschappen van de hartspiercellen veranderd, waardoor ze sterker kunnen samentrekken, waardoor de bloed om met meer kracht te worden gepompt.
De elektrische eigenschappen van de zenuwcellen die naar de spiercellen leiden, worden ook beïnvloed. Hierdoor is een lagere stimulatie al voldoende om een volledige samentrekking van de hartspiercellen op gang te brengen en wordt ook de overdracht van excitatie langs de zenuwcellen versneld. Om een spiercel volledig te laten functioneren, moet deze echter enkele milliseconden tussen elke individuele contractie volledig ontspannen.
De tijd tot voltooiing ontspanning, ook wel refractaire tijd genoemd, wordt verkort door het sympathische zenuwstelsel. Samengevat, de sympathische zenuwstelsel heeft een stimulerende werking, dwz het heeft een positieve invloed op de hartslag (chronotropie), de kracht van het hart (inotropie), de overdracht van excitatie (dromotropie), de stimulusdrempel (bathmotropie) en ontspanning (lusitropie). Door deze functies te vergroten, kan het hart meer en sneller pompen bloed, die het lichaam van zuurstof voorziet.
De sympathische zenuwstelsel zorgt er dus voor dat de toegenomen vraag, vooral van de hersenen en spieren, wordt altijd ontmoet. De sympathische zenuwstelsel speelt ook een doorslaggevende rol bij de leerling. Als het donker wordt, worden de sympathische zenuwvezels die naar het oog toe bewegen gestimuleerd.
Dit stimuleert een spier die als een ring om de leerling, genaamd de Musculus dilatator pupillen. Het trekt samen en dus verwijdt de pupil. Hoe breder de pupil, hoe meer licht het oog kan binnendringen en hoe beter we kunnen zien bij al weinig licht. Maar ook het sympathische zenuwstelsel heeft invloed op de lens in het oog.
Hier is het interessant om de anatomie van het oog een beetje te kennen. De lens is opgehangen aan vezels. Deze vezels zijn op hun beurt vastgemaakt aan een spier, de ciliaire spier.
Deze spier wordt opgewonden door de parasympathische zenuwstelsel, de antagonist van het sympathische zenuwstelsel. Hierdoor rondt de lens zichzelf af en kunnen we objecten dichtbij goed zien. Het sympathische zenuwstelsel daarentegen ontspant de spier, waardoor de lens plat wordt en we op afstand duidelijker kunnen zien.
Om de functie van het sympathische zenuwstelsel bij de nier op een begrijpelijke manier moeten we eerst kijken naar de functie van de nieren. Zij zijn onder meer verantwoordelijk voor het onderhoud van het water en zout evenwicht in het lichaam. Het water evenwicht heeft een directe invloed op bloeddruk, wat ons bij de functie van het sympathische zenuwstelsel brengt.
Zoals hierboven vermeld, bloeddruk wordt opgewekt door het sympathische zenuwstelsel. Enerzijds heeft het sympathische zenuwstelsel een direct beperkend effect op de schepenaan de andere kant stimuleert het bepaalde cellen van de nieren. Deze cellen produceren het hormoon renine.
Renine is de eerste stap in een lange reeks gebeurtenissen, aan het einde waarvan de synthese van het hormoon angiotensine plaatsvindt. Als de term angiotensine uit het Grieks is vertaald, betekent dit "vasoconstrictief". Het is eigenlijk de meest effectieve stof die het lichaam zelf kan produceren om te vernauwen schepen.
Hoe smaller een vat, hoe hoger de druk die moet worden opgebouwd om er bloed doorheen te laten stromen. Dit betekent dat het effect van het sympathische zenuwstelsel op de nier is toenemen bloeddruk. Op korte termijn is dit een zeer nuttig mechanisme. Helaas staan we tegenwoordig vaak veel te lang onder veel te veel stress, en daarom verandert deze acute bloeddrukstijging in een langdurige. Dit leidt tot chronische hoge bloeddruk, die dan vaak met medicatie behandeld moet worden.
Alle artikelen in deze serie:
