ADS in de puberteit
Het diagnosticeren van een aandachtstekortsyndroom in de puberteit is buitengewoon moeilijk en vormt vaak een grote uitdaging voor psychiaters en psychologen. De belangrijkste reden voor deze moeilijkheid is dat sommige symptomen van ADHD kan heel normaal zijn voor de puberteit en vertegenwoordigt geen ziektewaarde. De belangrijkste reden voor deze moeilijkheid is dat sommige symptomen van ADHD kan heel normaal zijn tijdens de puberteit en vertegenwoordigt geen ziektewaarde.
Of het nu gaat om ADS of een normale puberteitsontwikkeling is mede bepalend, onder andere wanneer de symptomen voor het eerst door de omgeving werden geregistreerd. ADS die in de puberteit beginnen, is dus relatief zeldzaam. Veel vaker de eerste symptomen van ADHD worden vroeg duidelijk jeugd.
Kinderen tussen de 5 en 10 jaar kunnen al de eerste tekenen van ADHD vertonen. Als deze symptomen verergeren en nog steeds aanwezig zijn tijdens de puberteit, dan is het waarschijnlijk ADHD. Als de symptomen voor het eerst optreden tussen de 12 en 16 jaar, is ADS tamelijk onwaarschijnlijk, maar kan niet worden uitgesloten.
De psychiater en psycholoog heeft ook een aantal diagnostische instrumenten die kunnen worden gebruikt om ADHD tijdens de adolescentie te diagnosticeren. Dit zijn vragenlijsten die de patiënt of ouders moeten beantwoorden. De vragenlijsten stellen bijvoorbeeld vragen over concentratiestoornissen, stemmingswisselingen, rusteloosheid, sociale "incompetentie", prikkelbaarheid.
Met elke vraag positief beantwoord, neemt het vermoeden van ADS toe. In de kinder- en jeugdpsychiatrie van vandaag is het relatief gebruikelijk dat de behandeling met medicatie begint zodra ADHD bij de adolescenten is vastgesteld. Hier drugs zoals Ritalin worden meestal gebruikt.
Wel de gedragspsychologische behandeling door het kind psychiater of psycholoog is belangrijk en wordt door critici vaak als veel nuttiger gepresenteerd. Hierbij dient de patiënt allereerst door de therapeuten geobserveerd te worden om te zien of het werkelijk een pathologisch beloop is of een niet-pathologisch kenmerk van een ontwikkeling. Vervolgens worden regelmatig psychotherapeutische sessies gehouden om aan het gedrag van de patiënt in het normale dagelijkse leven te werken.
Bij milde vormen van ADHD, die tijdens de puberteit optreden, is medicatie niet nodig. In dit geval een langere periode van psychotherapie is voldoende om de symptomen van ADHD, hoewel om ze niet volledig te genezen. Soms kan het ook nodig zijn om gedurende meerdere jaren psychotherapeutische behandelingen uit te voeren om een stabiele verbetering te bereiken. In het geval van ernstige kuren van ADHD is medicamenteuze therapie onmisbaar om het dagelijkse lijden van de patiënt te verlichten.
ADS bij volwassenen
Het klinische beeld dat bekend staat als het aandachtstekortsyndroom, dat normaal gesproken bekend is uit de kinderpsychiatrie, komt ook voor bij volwassenen. Enerzijds kan het het gevolg zijn van een onbehandelde ADHD in jeugd, maar het kan ook op volwassen leeftijd een nieuw ziektebeeld zijn. In tegenstelling tot ADHD ontbreekt de hyperactiviteitscomponent bij ADHD.
Aangenomen wordt dat 30-60% van de symptomen die zich ontwikkelen in jeugd uitbreiden tot in de volwassenheid. Vrouwen worden iets vaker getroffen dan mannen. ADS is bij kinderen vaak gemakkelijker te diagnosticeren dan bij volwassenen.
Er zijn echter enkele screeningsvragen die kunnen helpen bij het diagnosticeren van ADHD op volwassen leeftijd. Er zijn screeningsvragenlijsten voor de diagnose van ADHD die kan worden gebruikt door een psychiater of psycholoog. Zodra ADHD bij een volwassene is vastgesteld, moet behandeling worden overwogen.
Tegenwoordig zou behandeling met medicatie eerder terughoudend zijn en dit zou alleen worden overwogen bij hoge lijdensdruk. Veel vaker worden gedragstherapiemaatregelen genomen, die kunnen worden uitgevoerd door een psycholoog of in speciale ADHD-klinieken. De behandeling vindt plaats in sessies en duurt enkele maanden.
Een van de voorwaarden is het inzicht van de patiënt in de ziekte, vaak de eerste hindernis. Heel vaak kunnen ADS-patiënten er niet van overtuigd worden dat ze ziek zijn en behandeld moeten worden om hun dagelijkse lijden te verlichten, omdat ze geen enkel lijden herkennen. Ze relateren het probleem eerder aan hun eigen individuele karaktereigenschappen en hebben misschien gelijk.
De kansen op succes wanneer de behandeling voor ADHD op volwassen leeftijd wordt gestart, zijn nogal gemengd. De behandeling is vaak langdurig en wordt vaak door de patiënt stopgezet. - Ben je vaak onrustig?
- Reageer je vaak overdreven op simpele dingen? - Heeft u stemmingswisselingen? - Heeft u concentratieproblemen?
- Start je nieuwe projecten en stop je ze binnenkort? - Zou je jezelf omschrijven als chaotisch of noemen anderen je zo? - Zou u verschillende levensgebieden als problematisch omschrijven?
