Chronische myeloïde leukemie

Symptomen

De mogelijke tekenen en symptomen van chronische myeloïde leukemie zijn onder meer:

  • Vermoeidheid
  • Ziek voelen
  • Bloedingsneiging
  • Gevoeligheid voor infectieziekten
  • Gebrek aan eetlust, problemen met de spijsvertering, gewichtsverlies.
  • Fever
  • Nacht zweet
  • Uitbreiding van het milt en lever, pijn.
  • Aandoeningen van hematopoëse, veranderingen in het beenmerg
  • Bleke huid

In het beenmerg en bloedwordt een sterke proliferatie en accumulatie van onrijpe voorlopers van hematopoëse waargenomen. De ziekte komt, in tegenstelling tot andere leukemieën, voornamelijk voor bij volwassenen en zelden bij kinderen. Het wordt meestal ontdekt in de chronische fase, die zich vaak manifesteert in de beschreven symptomen en reageert op medicatie. Het kan na een paar jaar evolueren naar een versnelde fase en explosiecrisis als het niet wordt behandeld, met een fatale afloop.

Oorzaken

CML is een kanker van de bloed cellen die onder meer leiden tot de verhoogde en ongecontroleerde vorming van veranderd en ziek witte bloedcellen en bloedplaatjes of hun voorlopers. Het Philadelphia-chromosoom kan in de aangetaste cellen worden gedetecteerd. Het is het resultaat van de wederzijdse translocatie tussen de lange armen van chromosomen 9 en 22. Het verkorte chromosoom 22 wordt het Philadelphia-chromosoom genoemd. Dit brengt twee genen samen, namelijk het BCR-gen (van chromosoom 22) en het ABL-gen (van chromosoom 9). Het tot expressie gebrachte BCR-ABL-eiwit is een constant actief tyrosinekinase, de moleculaire oorzaak van chronische myeloïde leukemie. Het kan worden gedetecteerd bij ongeveer 90% van de patiënten.

Diagnose

De diagnose wordt gesteld door medische behandeling op basis van de geschiedenis van de patiënt, fysiek onderzoek, bloed tellen, beenmerg tests en laboratoriumtests, naast andere factoren. Het Philadelphia-chromosoom kan worden gedetecteerd met een polymerasekettingreactie (PCR).

Behandeling met geneesmiddelen

Sinds de introductie van imatinib (Gleevec) in 2001, drugs beschikbaar zijn gekomen die een gerichte behandeling van de ziekte mogelijk maken. De kinase-remmers (BCR-ABL-remmers) remmen de BCR-ABL-tyrosinekinase, die causaal betrokken is bij ziekteprogressie, wat leidt tot vernietiging van kanker cellen. In de daaropvolgende jaren werden aanvullende BCR-ABL-remmers geïntroduceerd (zie onder BCR-ABL-remmers). De nieuwe middelen kunnen ook worden gebruikt bij resistentie of intolerantie imatinib. De afbeelding toont de binding van imatinib (Gleevec) naar BCR-ABL (klik om te vergroten). Een andere behandelingsoptie is stamceltransplantatie, die de ziekte kan genezen, maar gepaard gaat met een hoog risico. Verder cytostatisch drugs zoals hydroxycarbamide (Litalir) en immunomodulatoren zoals interferon alfa worden gebruikt.