Symptomen
De meest voorkomende vorm van pigmentvlekken zijn ouderdomsvlekken, ook wel lentigines seniles of lentigines solares (zonnevlekken) genoemd. Zoals de naam al zegt, ouderdomsvlekken komen vooral voor op hogere leeftijd; meestal vanaf de 40ste en bijna altijd vanaf het 60ste levensjaar. Typisch, ouderdomsvlekken worden aangetroffen op delen van de huid die jarenlang aan de zon zijn blootgesteld, zoals het voorhoofd, de wangen, de onderarmen of de handrug.
Hier manifesteren ze zich als gelige tot donkerbruine vlekken. Ouderdomsvlekken zijn meestal klein en rond, maar kunnen ook onregelmatig beperkt zijn en tot enkele centimeters groot. Vooral onregelmatig gevormde of ongelijkmatig gekleurde ouderdomsvlekken moeten door een arts worden onderzocht, aangezien deze vaak een zwarte en in zeldzame gevallen een witte huid verbergen kanker.
In principe huid kanker ontwikkelt zich niet vanaf een ouderdomsvlek, maar het kan sterk lijken op een ouderdomsvlek en dus zichzelf maskeren. Om deze redenen, nieuw voorkomend of veranderend pigmentvlekken moet altijd worden verduidelijkt door een arts. Patiënten met acne en huidallergieën ontwikkelen ook vaker pigmentatie.
Dit komt door hun reeds geïrriteerde en onregelmatig gekleurde huid. Langdurige blootstelling aan de zon beschadigt de huid verder en onzuiverheden zijn indrukwekkender dan donkere vlekken. Melasma is een ander type pigmentstoornis die vooral jonge vrouwen in de vruchtbare leeftijd treft en wordt veroorzaakt door hormonale schommelingen.
Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn tijdens zwangerschap of bij het nemen van oestrogeenbevattende preparaten zoals de anticonceptiepil of hormoonvervangende therapie. (Zien: Pigmentstoornissen veroorzaakt door de anticonceptiepil) Studies hebben aangetoond dat vrouwelijk geslacht hormonen (oestrogeen en progesteron), die in hoge doses vrijkomen, vooral tijdens zwangerschap, verhoog de activiteit van melanocyten in combinatie met de zon. Dit leidt tot overactiviteit van de melanocyten en dus tot hyperpigmentatie, dwz meer verdonkering van de huid.
Melasma wordt typisch gekenmerkt door symmetrisch verdeeld pigmentvlekken op het voorhoofd, slapen en wangen. Deze vlekken zijn meestal onregelmatig van vorm en kunnen in elkaar overvloeien zwangerschap of na het stoppen met de medicatie kan een afname van de pigmentatie optreden. In sommige gevallen kan de melasma echter voor altijd blijven bestaan.
Een vorm van te lichte pigmentatiestoornissen is vitiligo. Dit is een veel voorkomende genetische aandoening die kinderen en adolescenten treft en vaak in verband wordt gebracht met andere auto-immuunziekten zoals Graves of de ziekte van Addison Als gevolg van een genetisch defect verschijnen individuele of verstrooide lichtvlekken (hypopigmentatie) van de huid, die onregelmatig van vorm kan zijn en over het hele lichaam verdeeld kan zijn. De therapie bij uitstek voor vitiligo is foto- of lichttherapie, die in 70% van de gevallen verbetert.
