Rigor is een stijfheid van de spieren die onderhevig is aan controle door de centrale zenuwstelsel en resultaten van gelijktijdige activering van spieren en hun tegenhangers. Rigor is het symptoom van extrapiramidale of piramidale laesies in het CZS en kan er dus mee verband houden ParkinsonBijvoorbeeld. Therapie bestaat voornamelijk uit fysieke en ergotherapie.
Wat is strengheid?
Spieren hebben een basisspanning, ook wel rusttonus genoemd. In rust zijn de skeletspieren dus niet aangespannen of volledig ontspannen. In een voorwaarde genaamd strengheid, de basisspanning van skeletspieren wordt verhoogd. Het resultaat is spierstijfheid of stijfheid van de spieren. Rigor is gebaseerd op een centraal gestuurde en gelijktijdige activering van individuele spieren en hun antagonisten. Als zodanig worden de antagonisten van individuele skeletspieren genoemd. Spieractivering in strengheid komt dus overeen met co-activering van agonist en antagonist. Behalve een gevoel van stijfheid, beschrijven patiënten met strengheid vaak trekkrachten in het getroffen gebied. Een bijzondere vorm van strengheid is het zogenaamde tandradfenomeen, waarbij de spieren van een passief bewogen extremiteit schokkerig meegeven. Het tandradfenomeen verwijst naar stoornissen in het extrapiramidale systeem van het centrale systeem zenuwstelsel.
Oorzaken
De oorzaken van alle vormen van strengheid worden in het centrum gevonden zenuwstelsel Spieren hebben een bepaalde basisspanning die wordt gereguleerd door verschillende delen van het centrale zenuwstelsel. Naast het piramidale systeem is het extrapiramidale systeem bij deze regulering betrokken. Alle spierinformatie voor het samentrekken van spieren en spiergroepen gaat via de hersenschors naar de doelorganen.spinal cord paden. Deze routes komen overeen met de piramidale routes, die samen in het piramidale systeem zijn gegroepeerd. Bewegingsinformatie kan ook extrapiramidaal worden uitgevoerd, waarbij de spinal cord op andere wijze. De piramidale en extrapiramidale systemen werken met elkaar samen. In de meeste gevallen wordt strengheid voorafgegaan door disfunctie in het extrapiramidale systeem. Het tandradfenomeen is bijvoorbeeld vaak gebaseerd op dopamine deficiëntie en resulterende disfunctie, zoals te zien in Parkinson Patiënten met strengheid lijden aan het belangrijkste symptoom van spierstijfheid. Bij tandradverschijnselen heeft deze strengheid uitsluitend betrekking op passieve bewegingen. Andere vormen van strengheid hebben alleen invloed op actieve bewegingen. Het eindresultaat van spierstijfheid is een verminderde beweging en, in sommige gevallen, coördinatie problemen. Een van de eerste tekenen van stijfheid is een verminderde armbeweging tijdens het lopen. In sommige gevallen, pijn en ongemak zijn aanwezig naast stijfheid. De insensaties zijn vaak te wijten aan compressie van gevoelig zenuwen in de spieren. In individuele gevallen kunnen de bewegingsstoornissen de neiging tot vallen bevorderen. In sommige gevallen ontwikkelen patiënten camptocormie in de loop van de strengheid. Deze posturale anomalie wordt onder de geneeskunde begrepen als een onvrijwillige actieve voorwaartse flexiebeweging van de romp. De oorzaak van dit fenomeen is de onwillekeurige samentrekking van de rompflexorspieren. Deze contractie neemt vooral toe als het lichaam rechtop staat, zodat de camptocormie meestal optreedt als de patiënt staat. Alle andere symptomen zijn afhankelijk van de specifieke oorzaak van de strengheid. In de context van Parkinsonbijvoorbeeld rusten tremor en akinesie behoren tot de meest relevante symptomen.
Ziekten met dit symptoom
- Parkinson
- Multiple sclerose
Diagnose en verloop
De diagnose strengheid wordt gesteld door de rusttonus te meten. Voor meting kan bijvoorbeeld een EMG worden gebruikt, waardoor de spanningstoestand objectiveerbaar wordt. Daarnaast vindt er een neurologisch onderzoek plaats als onderdeel van het diagnostisch proces. Bij dit onderzoek wordt de strengheid gedetecteerd bij de liggende of zittende patiënt. Deze detectie is vooral succesvol in het geval van het tandradfenomeen. De arts beweegt het individu passief gewrichten en vraagt de patiënt om de spieren te ontspannen. Bij rigor- of tandradverschijnselen voelt de arts de wasachtige stijfheid van de spieren in de vorm van een gelijkmatig hardnekkige weerstand. In tegenstelling tot spastische verschijnselen is de weerstand niet afhankelijk van de bewegingssnelheid. Als de patiënt actief het ledemaat van de andere zijde beweegt, neemt de weerstand aan de passief bewogen zijde nog meer toe. In het geval van een tandradverschijnsel wordt de strengheid gekenmerkt door onderbrekingen tijdens dit onderzoek. Om de hoofdoorzaak van de strengheid te achterhalen, regelt de arts vervolgens onder meer beeldvormingsprocedures. Prognose hangt af van de oorzaak van de strengheid.
Complicaties
Spierstijfheid, of strengheid, ontwikkelt zich voornamelijk bij de ziekte van Parkinson. Een andere mogelijke complicatie van de ziekte van Parkinson is bevriezing, waarbij de getroffen persoon halverwege de beweging bevriest. Integendeel, het kan ook leiden overmatige, onvrijwillige bewegingen van de armen en benen of de romp (hyperkinesie), waardoor het risico op letsel voor de getroffen persoon en ook voor de omgeving toeneemt. Bovendien kunnen Parkinson-patiënten stoornissen in de bloedsomloop ervaren, wat kan leiden tot ernstig duizeligheid of zelfs bewusteloosheid, bijvoorbeeld van liggen tot opstaan. Bovendien kan de getroffen persoon zwakte van de blaas or rectum, zodat hij of zij incontinent wordt en dus zorg nodig heeft. Bovendien kan Parkinson leiden naar Depressie vanwege de afname van de kwaliteit van leven. Dit kan leiden tot een toename van alcohol en drugsgebruik, en depressieve mensen zijn ook vatbaar voor zelfmoordgedachten. Een zeldzame en gevreesde complicatie van de ziekte van Parkinson is een akinetische crisis. Daarbij verergeren de symptomen en lijdt de getroffen persoon aan totale spierstijfheid of zelfs extreme rigoureus. Dit kan leiden tot een volledig onvermogen om te bewegen, wat ook de spraak- en ademhalingsspieren kan beïnvloeden. Dit kan ook gepaard gaan met oververhitting van het lichaam.
Wanneer moet je naar een dokter?
Om een juiste diagnose te krijgen, moeten patiënten een arts raadplegen als ze strengheid vermoeden. Zelfdiagnose met behulp van tests of checklists van internet is niet voldoende. Meestal raadplegen patiënten eerst hun huisarts. Indien nodig kan de huisarts dan verwijzen naar een specialist. Als het symptoom nieuw is, moeten patiënten die aan Parkinson lijden, hun behandelend specialist ook informeren over het optreden van de strengheid. Dit is meestal een neuroloog of psychiater In Duitsland hebben patiënten echter niet per se een verwijzing nodig om naar een neuroloog te gaan. Afhankelijk van hoe goed de lokale medische zorgsituatie is, kunnen wachttijden voor een afspraak sterk variëren. Een afspraak bij een huisarts is vaak sneller en kan in sommige gevallen al een eerste inschatting van de klachten geven. In sommige steden zijn er ook gespecialiseerde poliklinieken, die vaak zijn aangesloten bij een grotere kliniek. Sommige van deze gespecialiseerde behandelcentra maken ook afspraken voor diagnose en behandeling van de vermoedelijke ziekte van Parkinson. Omdat strengheid een kernsymptoom is van Parkinson, is een professionele diagnose door een arts in ieder geval aan te raden.
Behandeling en therapie
Therapie want strengheid hangt ook af van de primaire oorzaak van de aandoening. In ieder geval echter fysiek en ergotherapie stappen tellen mee voor therapie. Er kan geen oorzakelijk verband zijn therapie Alle strengheid heeft een oorzaak van het centrale zenuwstelsel en schade aan het centrale zenuwstelsel is in de meeste gevallen tot op zekere hoogte onomkeerbaar. Overeenkomstig, ergotherapie en fysiotherapie zijn geen oorzakelijke maar symptomatische behandelingen. Bij therapievormen is het doel op zijn minst de strengheid te verlichten of de patiënt te helpen het symptoom te beheersen. Bij ergotherapie leert de patiënt bijvoorbeeld hoe hij mogelijk moet gebruiken AIDS zodat hij of zij zo lang mogelijk zelfstandig door het leven van alledag kan komen, zelfs met grote strengheid. Bovenal worden alledaagse bewegingen getraind als onderdeel van de therapie. In sommige omstandigheden kunnen ook medicamenteuze behandelingsstappen worden overwogen om het centrale zenuwstelsel ertoe te brengen de toniciteit te verminderen.
Vooruitzichten en prognose
In het geval van strengheid hangt de prognose grotendeels af van de oorzaak van de spierstijfheid. Als de strengheid is gebaseerd op de ziekte van Parkinson, kunnen de symptomen worden verlicht door fysieke en ergotherapie, maar schade die al is opgetreden, is in de meeste gevallen onomkeerbaar. Er is dus geen uitzicht op volledig herstel, maar verdere klachten kunnen in ieder geval vroegtijdig worden verlicht maatregelenIn de loop van de ziekte zijn er gewoonlijk meer symptomen, zoals een veranderde gang, niet knipperen of een verminderde stem volume, wat de prognose dienovereenkomstig kan verslechteren. Overeenkomstige symptomen blijven zich ontwikkelen met de progressie van de onderliggende ziekte van Parkinson en nemen toe in intensiteit en verspreiden zich totdat het uiteindelijk leidt tot ernstige verlammingsverschijnselen en later tot de dood van de getroffen persoon. Het vooruitzicht op genezing wordt geboden in geval van strengheid als gevolg van een verwonding of een ongeval. Dan kan een chirurgische ingreep mogelijk de oorspronkelijke spierprestaties herstellen zonder secundaire symptomen te veroorzaken. De eerste tekenen van strengheid moeten vanwege de ernst onmiddellijk door een arts worden beoordeeld.
het voorkomen
Rigor is een symptoom van piramidale of extrapiramidale schade aan het centrale zenuwstelsel. Strengheid kan dus alleen worden voorkomen voor zover laesies in het centrale zenuwstelsel kunnen worden voorkomen. Geen preventief middel bijvoorbeeld maatregelen zijn beschikbaar tegen ziekten zoals multiple sclerose Om deze reden kan strengheid nooit volledig worden voorkomen.
Wat u zelf kunt doen
In het geval van strengheid kan het nuttig zijn om buiten de fysiotherapie sessies. Voorwaarde hiervoor is wel dat de oefeningen netjes worden uitgevoerd en vooraf overleg met de behandelende therapeut plaatsvindt. Anders bestaat het risico op verergering van de symptomen of overbelasting. Alleen goed uitgevoerde oefeningen kunnen het dagelijks leven van de getroffenen verbeteren. Desalniettemin zijn de mogelijkheden om in geval van strengheid zelf actie te ondernemen eerder beperkt. Het is alleen mogelijk om aanvullen of bestaande behandelingsbenaderingen ondersteunen. Omdat strengheid niet zelden gepaard gaat met onomkeerbare schade aan het centrale zenuwstelsel, moeten de getroffenen hun dagelijks leven afstemmen op de ziekte. Dit moet worden geaccepteerd. Ondanks de beperkingen moeten dagelijkse bewegingen worden uitgevoerd. Als er hulpmiddelen worden gebruikt, moeten deze worden beheerst. Bovendien moet in het dagelijks leven van de getroffenen ook rekening worden gehouden met psychologische aspecten. De diagnose van strengheid brengt immers tal van veranderingen met zich mee. Omdat deze meestal onomkeerbaar zijn, is de weg van acceptatie meestal de gemakkelijkste. Het is daarom aan te raden om ook mentaal in het reine te komen met de nieuwe omstandigheden van het leven. Overleg met een psycholoog of psychiater kan helpen bij dit proces.
