De term stralingsgeneeskunde (radiotherapeutica) omvat een aantal procedures en toepassingen die diagnostisch en / of therapeutisch omgaan met ioniserende straling. Dit bevat radiologie, straling therapie, en nucleaire geneeskunde (gebieden waarin artsen kunnen worden opgeleid tot specialist); in bredere zin omvat het ook - meer op het gebied van onderzoek - stralingsbiologie, die de biologische effecten van alle vormen van straling behandelt.
Nucleair medicijn
In de nucleaire geneeskunde worden radioactieve stoffen en kernfysische technieken gebruikt voor functionele en lokalisatiediagnose van organen, weefsels en systemen. Bij de behandeling worden kortlevende open radionucliden gebruikt, dwz radioactieve atoomkernen die vervallen onder straling van α-, ß- of γ-straling.
Een nucleair geneeskundige procedure die in de praktijk bijzonder vaak wordt toegepast, is scintigrafie, dat wordt gebruikt om orgaanfuncties te onderzoeken - vooral vaak op de schildklier, nieren, botten, longen en hart- spier. Andere methoden voor nucleaire geneeskunde omvatten positronemissietomografie PET, de medische beoordeling van radioactiviteit die het lichaam is binnengedrongen bij stralingsongevallen, en - als een vorm van straling therapie - radioactief jodiumtherapie en radionuclidebehandeling.
Radiologie
In radiologieworden aandoeningen opgespoord en behandeld met behulp van ioniserende straling, kernfysica en sonografische technieken. Naast klassieke röntgenfoto's omvatten de procedures computertomografie, MRI en spectroscopie, evenals de verschillende ultrageluid examens (echografie).
Contrastmiddelen zoals onoplosbaar barium zouten, jodium verbindingen, lucht of carbon Dioxide wordt toegevoegd om organen beter te visualiseren of om ze af te bakenen van omringend weefsel. Contrastmiddelen worden voornamelijk gebruikt voor onderzoeken van de maag en darmen of voor beeldvorming schepen. Röntgenstraal onderzoeken zonder contrastmiddelen zijn voornamelijk bekend uit afbeeldingen van de longen (thorax), buik (buik), skelet en botten, Of borstkanker screening van mammogrammen.
Diagnostische radiologie en interventionele radiologie
Er wordt onderscheid gemaakt tussen diagnostiek radiologie en interventionele radiologie, die minimaal invasieve therapeutische procedures zijn die worden uitgevoerd met behulp van beeldvormende technieken. Deze omvatten bijvoorbeeld het verwijden van vasculaire stenosen of het inbrengen van een katheter onder fluoroscopische controle (angiografie), de behandeling van acute bloeding of doorboren met een canule om weefsel of vloeistof te verkrijgen.
Diagnostisch en interventioneel maatregelen vloeien vaak soepel samen - er kan bijvoorbeeld een weefselverandering worden gedetecteerd tijdens een ultrageluid onderzoek en tegelijkertijd verwijderd en dus behandeld.
radiotherapie
De behandeling van ziek weefsel, met name kwaadaardige tumoren, met ioniserende straling wordt straling genoemd therapie Samen met chirurgie (operaties), chemotherapie en hormoontherapie, het is een van de belangrijkste behandelingsmethoden voor kanker De basis van bestralingstherapie is de wetenschap dat tumorweefsel veel gevoeliger is voor straling dan gezond weefsel. De genetische structuur van de tumorcellen wordt beschadigd door de hoogenergetische vormen van electromagnetische straling of deeltjesstraling, en de tumor wordt aldus vernietigd.
Anders chemotherapie, waarbij het medicijn door het lichaam wordt verspreid, hebben de meeste vormen van bestralingstherapie een gelokaliseerd effect. Er zijn echter ook radioactief drugs (radiofarmaca) die via de bloedbaan door het lichaam worden verspreid en stoffen bevatten die zich ophopen in de tumor door bijzondere eigenschappen. Bijvoorbeeld radioactief jodium wordt gebruikt om de schildklier te behandelen kanker en strontium-89, dat chemisch vergelijkbaar is met bot mineralen, wordt gebruikt om bot te behandelen metastasen.
In sommige gevallen kan het stralingseffect worden versterkt door drugs of andere procedures die tumorweefsel gevoeliger maken voor straling.
