Kort overzicht
- Behandeling: Afhankelijk van de vorm of oorzaak van het snurken; bij eenvoudig snurken zonder ademhalingsonderbrekingen is therapie niet absoluut noodzakelijk, huismiddeltjes mogelijk, snurkspalk, eventueel operatie; voor snurken met ademhalingsonderbrekingen (slaapapneu) therapie na medische uitleg
- Oorzaken: Ontspanning van de mond- en keelspieren, terugzakken van de tong Vernauwing van de luchtwegen, b.v. door verkoudheid, allergie, anatomische kenmerken zoals vergrote amandelen
- Risicofactoren: leeftijd, alcohol, roken, bepaalde medicijnen, b.v. slaappillen, slapen op je rug
- Wanneer moet u een arts raadplegen? Een bezoek aan de dokter is altijd aan te raden om de oorzaak op te helderen; altijd noodzakelijk bij snurken met ademhalingsonderbrekingen
- Diagnostiek: Arts-patiëntconsult, lichamelijk onderzoek, vooral neus en keel, eventueel snurktestapparaat en/of slaaplaboratorium
Wat helpt tegen snurken?
Huismiddeltjes voor eenvoudig snurken
Soms kan eenvoudig snurken worden voorkomen door eenvoudige maatregelen die de getroffenen zelf kunnen beheersen:
Op de lange termijn is afvallen de meest effectieve methode tegen snurken. Het vet in de keelstreek, dat het snurken bevordert, verdwijnt met de kilo’s.
Ook het leren bespelen van een blaasinstrument kan helpen tegen snurken. Zo train je je keel- en gehemeltespieren. Volgens één onderzoek is bijvoorbeeld de didgeridoo hier goed geschikt voor. Zingen kan ook een positief effect hebben.
Andere tips om (eventueel onmiddellijk) te stoppen met snurken zijn onder meer
- Vermijd alcohol twee uur voordat u naar bed gaat. Het maakt de spieren nog meer ontspannen en vermindert de ademhalingsactiviteit.
- Vermijd indien mogelijk kalmerende middelen, slaappillen en allergiemedicijnen (antihistaminica). Ze hebben dezelfde werking als alcohol.
- Als u niet graag op uw zij slaapt, kunt u het beste op uw rug liggen met uw bovenlichaam iets omhoog. Het wigkussen kan hier ook nuttig zijn.
Huismiddeltjes hebben hun grenzen. Als de klachten langdurig aanhouden, niet verbeteren of zelfs verergeren, dient u altijd een arts te raadplegen.
Hulp tegen snurken van de tandarts
Sommige mensen hebben baat bij een snurkbeugel (uitsteekspalk voor de onderkaak). Het houdt de luchtwegen open door de onderkaak iets naar voren te brengen. Dit verschuift ook de tong en het gehemelte en voorkomt idealiter snurken.
Tandartsen plaatsen zo'n spalk individueel op de boven- en onderkaak. De snurkspalk is echter vrij duur en helpt niet altijd. Het is vrijwel onmogelijk te voorspellen hoe effectief ze in individuele gevallen zullen zijn. Dit geldt met name voor geprefabriceerde (kant-en-klare) snurkbeugels.
Als uw tanden of kaken niet goed uitgelijnd zijn, kan behandeling door een orthodontist helpen bij het snurken.
Operaties tegen snurken
- tonsilectomie
- Chirurgie aan de neusbijholten, het neustussenschot en/of de neusschelp
- Plastiek zacht gehemelte of verstijving van het zachte gehemelte (implantaten)
- Operaties aan de basis van de tong of het tongbeen
Behandeling van snurken door de neus
Ademen door een verstopte of verstopte neus kan ook geluiden produceren en het snurken bevorderen. Neusspreiders (“neusspreiders”) kunnen dan helpen. Ze worden in de neusgaten ingebracht om de neusingang te verwijden en het ademen te vergemakkelijken.
Op de korte termijn kunnen patiënten ook decongestivum-neussprays of -druppels proberen. Zij zullen u laten zien of een operatie aan de neusschelp het snurken kan elimineren. Maar let op: gebruik deze producten niet langer dan een week. Anders kunnen ze het slijmvlies daar permanent beschadigen.
Therapie voor snurken met ademhalingspauzes
Hoe u het slaapapneusyndroom kunt behandelen, leest u in ons artikel ‘Slaapapneutherapie’.
Wat kan snurken veroorzaken?
Kortom, de spieren in de bovenste luchtwegen ontspannen zich als u slaapt. Hierdoor vernauwen de luchtwegen zich en stroomt de lucht die u inademt sterker door. Het weefsel trilt en het zachte gehemelte en de farynxhuig trillen bij elke ademhaling. Soms zo sterk dat de storende snurkgeluiden optreden.
Soms zijn de luchtwegen smaller dan normaal, bijvoorbeeld bij een acute infectie zoals verkoudheid of acute sinusitis. Allergieën zoals hooikoorts zorgen er ook voor dat de slijmvliezen opzwellen en de luchtwegen vernauwen. Dit verhoogt het snurken, en sommige mensen snurken alleen in dergelijke situaties.
Er zijn ook verschillende factoren die het snurken in het algemeen bevorderen of intensiveren en ademhalingsonderbrekingen kunnen veroorzaken. Deze omvatten onder meer:
- leeftijd
- Overgewicht of obesitas
- Alcohol- en nicotinegebruik
- Verhoogd weefsel in het gebied van het zachte gehemelte
- Bepaalde medicijnen zoals slaappillen of allergiemedicijnen (antihistaminica)
- Op de rug slapen, omdat de tongbasis in deze slaappositie naar achteren zakt
Vrouwen en mannen snurken meestal om dezelfde redenen. Een veranderde hormonale balans is echter een andere mogelijke oorzaak van snurken, vooral bij vrouwen na de menopauze.
Bij sommige mensen sluiten de luchtwegen (herhaaldelijk) volledig wanneer het weefsel ontspant. De ademhaling stopt dan en de hersenen krijgen soms minder zuurstof. Artsen noemen dit obstructieve slaapapneu. Bij andere mensen ligt de oorzaak van de adempauzes centraal in het ademhalingscentrum.
Wat dit syndroom precies veroorzaakt, leest u in het artikel over slaapapneu.
Wat is snurken?
Bij eenvoudig (primair) snurken maken de getroffenen harde snurkgeluiden. Ademhalingsonderbrekingen komen niet voor. Ongeveer 62 procent van de mannen tussen de 45 en 54 jaar snurkt. Bij vrouwen in deze leeftijdsgroep ligt dit cijfer rond de 45 procent. In de literatuur lopen de cijfers echter sterk uiteen.
Slaapapneu gaat daarentegen gepaard met korte onderbrekingen in de ademhaling tijdens de slaap. Ook hier wordt dit meestal veroorzaakt door een vernauwde bovenste luchtweg.
Is snurken gevaarlijk?
Eenvoudig snurken wordt vooral als hinderlijk ervaren. Wetenschappers discussiëren echter ook over de vraag of het ongezond kan zijn, vooral voor het hart en de bloedsomloop. Daar zijn aanwijzingen voor, maar de gegevens zijn zeer onzeker, omdat slaapapneu in de onderzoeken niet met zekerheid kon worden uitgesloten.
Het gezondheidsrisico is hier zeker: snurkers met nachtelijke ademhalingspauzes hebben een verhoogd risico op bijvoorbeeld hoge bloeddruk, hartritmestoornissen, hartaanvallen of beroertes.
Wanneer een dokter bezoeken?
U kunt het beste naar een KNO-arts of een kliniek met een snurkcentrum of slaaplaboratorium gaan. Vooral als u luid en onregelmatig snurkt, is het raadzaam om zo snel mogelijk een arts te raadplegen. Alleen zo kan een verhoogd gezondheidsrisico worden uitgesloten.
U moet ook naar een arts gaan als u last heeft van chronische vermoeidheid (overdag), ook al slaapt u 's nachts lang genoeg (zes tot acht uur). Dit kan te wijten zijn aan slaapapneu, wat een gezondheidsrisico is.
Als uw kind snurkt, is het ook raadzaam om een arts te raadplegen. Vergrote keel- of palatine-amandelen of neuspoliepen zijn meestal de oorzaak van snurken, waarvoor medische behandeling nodig is.
Hoe onderzoekt de arts snurken?
Tijdens een eerste consult zal de arts een medische geschiedenis afnemen en de patiënt en, indien mogelijk, zijn bedgenoten vragen naar de details van zijn snurken. Mogelijke vragen zijn bijvoorbeeld
- Hoe vaak komt het snurken voor?
- Hoe is het snurken (regelmatig/onregelmatig, frequentie, volume)?
- Wordt u 's nachts herhaaldelijk wakker, mogelijk met kortademigheid?
- Is er sprake van slaperigheid overdag? Vindt u het moeilijk om u te concentreren?
Vaak krijgen de getroffenen ook een speciale vragenlijst. Vervolgens onderzoekt de arts uw neus en keel, eventueel met behulp van speciale instrumenten zoals een laryngoscoop. Indien nodig dient hij eerst slaappillen toe en onderzoekt vervolgens tijdens deze gesimuleerde slaap wat de luchtwegen vernauwt (medicijngeïnduceerde slaapendoscopie, kortweg MISE).
Om te bepalen of er ademhalingspauzes optreden, geeft de arts de patiënt een testapparaat mee naar huis. Het analyseert de ademhaling tijdens de slaap en het snurken (“snurktestapparaat”). Soms gaan de getroffenen naar een slaaplaboratorium voor verder onderzoek met overnachting (polysomnografie).
Nadat de arts de oorzaak van het snurken heeft gevonden, zal hij of zij doorgaans een passende behandeling aanbevelen, zoals gewichtsvermindering, een snurkspalk of eventueel een operatie.
