Rotatormanchet: structuur, functie en ziekten

De rotator manchet verwijst naar een spiergroep van de schouder. Het is van groot belang voor de mobiliteit en stabiliteit van de schoudergewricht.

Wat is de rotatormanchet?

De rotator manchet staat ook bekend als de spierpeeskap. Dit verwijst naar een belangrijke spiergroep in de schouder die in totaal vier spieren omvat. Het is afkomstig van de schouderblad (schouderblad). Samen met het ligamentum coracohumerale, de pezen van de spieren vormen een taaie peeskap. Dit omringt de opperarmbeen hoofd als een manchet en speelt een rol bij het optillen en draaien van de arm. Het is niet ongebruikelijk dat verwondingen aan de spierpeeskap, zoals een rotator manchet breuk, optreden.

Anatomie en structuur

Samengesteld, bestaat de rotatormanchet uit vier spieren. Dit zijn de supraspinatus-spier (bovenste schouderblad spier), de infraspinatus-spier (onderste schouderbladspier), de subscapularis-spier (onderste schouderbladspier) en de teres minor-spier (kleine ronde spier​ De supraspinatus-spier hecht zich aan het bovenste gedeelte van het achterste oppervlak van de scapula (supraspinous scapula fossa) en loopt onder de acromion naar de grotere tuberositas (laterale humerus hoofd​ De spier dient als een laterale armheffer, wat vooral het geval is tijdens de eerste bewegingsfase, wanneer de arm tegen het lichaam rust. In mindere mate is de supraspinatus-spier betrokken bij uitwendige armrotatie. Van alle spieren van de rotatormanchetten loopt deze het grootste risico op letsel. De oorsprong van de infraspinatus-spier bevindt zich in het onderste gedeelte van het achterste scapulieroppervlak (infraspinale scapula fossa). Deze spier loopt ook naar de grotere tuberositas van de humerus hoofd​ Tegelijkertijd bevindt zijn positie zich iets achter de superieure scapulaire spier. Het is de sterkste externe rotator van de opperarmbeen​ De subscapularis-spier begint aan de anterieure zijde van de scapula (subscapularis scapula fossa) bij de minus tuberositas (voorkant van de humeruskop). Wanneer de spier wordt aangespannen, wordt de opperarmbeen draait naar binnen en wordt naar het lichaam getrokken. In dit proces vormt de subscapularis-spier de krachtigste interne humerusrotator. Het inbrengen van de teres minor-spier bevindt zich aan de laterale rand van de scapula (margo lateralis scapula). Het verloop ervan leidt ook tot de grotere tuberositas. De spier is geclassificeerd als een zwakke externe rotator van de humerus. Het is ook betrokken bij het trekken van de bovenarm in de richting van het lichaam. De teres minor-spier heeft het kenmerk dat hij de minst gewonde is van de rotatormanchetspieren. De supraspinatus-spier wordt geïnnerveerd door de suprascapulaire zenuw, die zijn oorsprong vindt in de brachiale plexus.

Functie en taken

De belangrijkste functie van de rotatormanchet is externe en interne rotatie van de bovenarm. De spier-peeskap speelt dus een belangrijke rol bij de algehele mobiliteit van de armen. Samen met andere spieren biedt de rotatormanchet een uitgebreid bewegingsbereik voor de schouder. Bovendien biedt elke individuele rotator cuff-spier stabiliteit aan de schoudergewricht door de schouder aan te spannen gezamenlijke capsule​ Omdat er slechts een kleine benige begeleiding is in de schoudergewricht en het ligamenteuze apparaat presenteert zich zwak, de rotatormanchet en de deltaspier nemen de bevestiging van de schouder over. Samen bieden ze ondersteuning aan het hoofd van de opperarmbeen in de glenoïde holte. Een nadeel is echter dat hierdoor de rotatormanchet onder hoge druk komt te staan, wat bij letsel weer tot negatieve gevolgen leidt. Als bijvoorbeeld de rotatormanchet scheurt, kan de humeruskop niet meer precies worden geleid, zodat deze in de bovenrichting omhoog gaat. De getroffen persoon kan de arm dan niet meer goed optillen.

Ziekten

Vanwege de hoge belasting die op de rotatormanchet wordt uitgeoefend, zijn verwondingen en ziekten aan dit deel van het lichaam niet ongewoon. Met name de supraspinatus-spier onder de acromion wordt vaak beïnvloed. Een strakheid van het schouderdak, dat al aangeboren is of zich in de loop van de tijd ontwikkelt als gevolg van slijtage, kan leiden naar impingement syndroom (benauwdheidssyndroom). In dit geval is het supraspinatus pees onder de acromion wordt herhaaldelijk geknepen. Dientengevolge pijnlijk ontsteking van de pees en slijmbeurs komt voor. Een van de meest voorkomende beperkingen van de rotatormanchet is het scheuren van de rotatormanchet (rotator cuff scheurDe scheur kan optreden in een of meer pezen van de spieren van de rotator cuff. In de meeste gevallen is de blessure echter te zien in de supraspinatus pees​ Vooral mannen boven de 30 worden getroffen door een ruptuur. Veelvoorkomende oorzaken van een rotator cuff scheur omvatten impingement syndroom, verwondingen zoals vallen op de schouder en degeneratie. Slijtage wordt bevorderd door meerdere jaren boven het hoofd te werken, evenals sporten boven het hoofd. Deze omvatten voornamelijk handbal, basketbal, golf en tennis. Een rotator cuff scheur wordt merkbaar door verschillende symptomen. Afhankelijk van de oorzaak van de breuk treden ze abrupt op of treden ze over een langere periode op. In de meeste gevallen is het pijn hangt af van de positie en de belasting van de patiënt. Het is niet ongebruikelijk dat de getroffenen ook lijden pijn 's nachts liggend op de geblesseerde zijde. Bovendien bestaat de kans op een min of meer uitgesproken functieverlies en een volledig functieverlies van het schoudergewricht. Als er chronische schade aan de rotatormanchet is, is dat mogelijk calcium wordt gestort in de supraspinatus pees​ Dit proces kan echter ook plaatsvinden in de andere spieren van de rotator cuff. In de geneeskunde wordt dit aangeduid als verkalkte schouder of tendinitis calcarea. De therapie voor een beschadiging van de rotatormanchet hangt af van het type en de omvang van het letsel. Het varieert van fysiotherapeutisch maatregelen tot grote chirurgische ingrepen waarbij de getroffenen pezen zijn gehecht.