Eetbuien: beschrijving
In tegenstelling tot boulimiapatiënten (eetbuien) proberen eetbuien de calorieën die ze binnenkrijgen niet goed te maken door te braken, medicijnen te nemen of overmatig te sporten. Dit is de reden waarom de meeste eetbuien overgewicht hebben. Mensen met een normaal gewicht kunnen echter ook regelmatig eetbuien hebben.
Op wie zijn eetbuien van invloed?
Een eetbuistoornis treedt doorgaans later op dan anorexia of boulimia. Het treft vooral jonge volwassenen of mensen van middelbare leeftijd. Zelfs kinderen kunnen echter eetbuien hebben. De volwaardige eetbuistoornis komt echter zeer zelden voor in de kindertijd.
Vrouwen en mannen worden in ongeveer gelijke aantallen getroffen door de eetstoornis. In tegenstelling tot boulimia en anorexia nervosa is het verschil tussen de geslachten dus aanzienlijk kleiner.
Eetbuien: symptomen
Voor de diagnose eetbuien moet de eetbui minimaal één keer per week plaatsvinden gedurende een periode van drie maanden.
Diagnostische criteria van eetbuistoornis
A) Herhaalde episoden van eetbuien.
B) Episodes van eetbuien komen voor in combinatie met ten minste drie van de volgende symptomen:
- Eet veel sneller dan normaal
- Eten tot het punt van een ongemakkelijk gevoel van volheid
- Het eten van grote hoeveelheden voedsel als men fysiek geen honger heeft
- Alleen eten uit schaamte over de hoeveelheid die men consumeert
- Zich walgen van zichzelf, depressief zijn of zich schuldig voelen na te veel eten
D) De eetbuien komen gemiddeld minstens één dag per week voor gedurende drie maanden.
E) De eetbuien gaan niet gepaard met het regelmatig gebruik van ongepast compenserend gedrag (bijvoorbeeld opzettelijk braken, vasten of overmatige lichaamsbeweging). Ze komen niet uitsluitend voor tijdens het beloop van anorexia nervosa (anorexia) of boulimia nervosa (boulimia).
Herhaalde episoden van eetbuien.
- Het eten van een hoeveelheid voedsel in een definieerbare tijdsperiode (bijvoorbeeld twee uur) die beslist groter is dan de meeste mensen in een vergelijkbare tijd onder vergelijkbare omstandigheden zouden eten.
- Een gevoel van verlies van controle over het voedsel dat tijdens de episode wordt geconsumeerd (bijvoorbeeld het gevoel dat men niet kan stoppen met eten of geen controle heeft over wat men eet).
Differentiatie van eetbuien van boulimie en obesitas.
In tegenstelling tot boulimie nemen eetbuien gewoonlijk geen tegenmaatregelen om de calorieën die ze hebben ingenomen goed te maken. Dienovereenkomstig wordt het voedsel niet regelmatig uitgebraakt en worden er geen laxeermiddelen of overmatige lichaamsbeweging gebruikt om af te vallen. De body mass index (BMI) is daardoor vaak hoger dan bij mensen met boulimie.
Eetbuien zijn ook ontevredener over hun lichaam en hebben een lager zelfbeeld dan mensen die alleen maar ernstig overgewicht hebben. Andere verschillen zijn onder meer de terugkerende eetbuien en meer onregelmatig en chaotisch eetgedrag dan bij pure obesitas. Mensen met eetbuien hebben ook een grotere psychische beperking en lijden vaak tegelijkertijd aan andere psychische stoornissen, zoals angststoornissen.
De meest voorkomende begeleidende ziekte (comorbiditeit) van eetbuien is te wijten aan gelijktijdige obesitas. 40 procent van de eetbuienpatiënten heeft ernstig overgewicht. Mensen worden als zwaarlijvig beschouwd als ze een body mass index van meer dan 30 hebben. BMI wordt berekend door het lichaamsgewicht te delen door het kwadraat van de lengte. Een vrouw met een lengte van 1.68 m en een gewicht van 85 kg zou dus een BMI van 30 hebben.
Het toegenomen gewicht beschadigt ook de gewrichten en de wervelkolom. Vooral de knie- en heupgewrichten en de tussenwervelschijven lijden onder de belasting. Bij ernstige obesitas komen ook ademhalings- en slaapstoornissen voor.
Psychologische comorbiditeit en gevolgen van eetbuien
De meest voorkomende gelijktijdig voorkomende psychische stoornissen bij eetbuien zijn affectieve stoornissen (20 tot 30 procent), dit zijn stoornissen die de stemming en de drift beïnvloeden. Deze omvatten depressie, manie en bipolaire stoornis. Bovendien lijdt ongeveer 20 procent van de mensen met een eetbuistoornis aan een angststoornis. Dit omvat fobieën en paniekstoornissen. Tien procent van de eetbuien is verslaafd aan middelen, vooral aan alcohol.
Waarom sommige mensen verslaafd raken aan eten is onduidelijk. Vermoedelijk spelen meerdere biologische, sociale en psychologische aspecten samen een rol bij het ontstaan van eetbuien.
Theorieën over de ontwikkeling van een eetbuistoornis
Uit onderzoek blijkt dat er twee belangrijke factoren zijn die samenwerken om bij te dragen aan de ontwikkeling van een eetbuistoornis.
- Overgewicht en obesitas bij kinderen.
Ook lopen mensen risico die veel diëten omdat ze ontevreden zijn over hun lichaam. Het magere schoonheidsideaal in onze samenleving leidt ertoe dat veel meisjes en vrouwen hun eigen lichaam devalueren. Ze proberen krampachtig dichter bij het ideaal te komen door middel van ingetogen eten. Het onthouden van voedsel, vooral bepaalde voedingsmiddelen, verhoogt echter het verlangen naar voedsel en bevordert de ontwikkeling van eetbuien.
Vooral stress speelt een belangrijke rol bij het ontstaan van eetbuien. In tijden van spanning en negatieve stemming heeft eten een kortstondig ontspannend effect op eetbuien. Omdat de getroffenen geen andere manieren hebben om met stress om te gaan, proppen ze zich vol met voedsel. Daarna ontwikkelen ze gevoelens van schaamte en walging die hun zelfrespect verder schaden. Dit verhoogt op zijn beurt het risico op eetbuien.
Een andere theorie wijst op het verband tussen eetstijl en eetbuien. Eetbuien vermijden vaak vetrijk en koolhydraatrijk voedsel tussen de eetbuien door. Om te beginnen vergroot het koolhydraatarme dieet de gevoeligheid voor stress. Aan de andere kant vergroot het door calorieën veroorzaakte eettekort het hongergevoel en daarmee het risico op ongeremd eten.
Eetbuien: onderzoeken en diagnose
Het eerste aanspreekpunt kan de huisarts zijn. Tijdens een eerste consult voor het afnemen van de anamnese zal de arts proberen te achterhalen of er daadwerkelijk sprake is van een eetverslaving. De huisarts kan u de volgende vragen stellen:
- Heeft u eetbuien waarbij u het gevoel heeft dat u niet kunt stoppen met eten?
- Eet u sneller dan normaal tijdens eetbuien?
- Wanneer stop je weer met eten?
- Hoe voel je je tijdens deze eetbuien en daarna?
- Geeft u het voedsel dat u heeft ingenomen weer uit?
- Gebruikt u laxeermiddelen om uw gewicht te verminderen?
- Ben jij tevreden met jezelf en met je lichaam?
Fysiek onderzoek
Verder kan de huisarts vaststellen of er gevolgschade is als gevolg van de eetbuistoornis. Hij zal uw BMI berekenen en uw bloed onderzoeken (bijvoorbeeld het meten van de bloedsuikerspiegel, de bloedlipidenwaarden en het urinezuur).
Als u overgewicht heeft, is een controle van uw cardiovasculaire systeem door middel van elektrocardiografie (ECG) ook nuttig. Als er aanwijzingen zijn voor een aandoening, kan een specialist verder onderzoek doen.
Psychologisch onderzoek
Het Eating Disorder Examination (EDE) van Fairburn en Cooper wordt in klinieken vaak gebruikt als test voor eetbuien. Deze vragenlijst is gebaseerd op de criteria van de DSM-IV (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) en heeft bewezen een zeer betrouwbaar diagnostisch instrument te zijn. Het omvat onder meer de volgende onderwerpen:
- Beperkt eetgedrag
- Gedachtenpreoccupatie met eten
- Zorgen over het gewicht
- Zorgen over het figuur
Eetbuien: behandeling
Het is aangetoond dat cognitieve gedragstherapie en interpersoonlijke therapie (zie hieronder) effectief zijn bij de behandeling van eetbuien. Daarnaast is gedragstherapie noodzakelijk om af te vallen.
De therapeutische methoden
Lange tijd werden bij de behandeling van eetbuien dezelfde therapeutische methoden gebruikt als bij de behandeling van boulimie. Ze zijn effectief, maar omdat eetaanvallen op zichzelf een psychische stoornis zijn, zijn er de afgelopen jaren speciale behandelplannen opgesteld. Artsen en psychologen hopen dat dit zal leiden tot nog hogere succespercentages van behandelingen. De belangrijkste aandachtsgebieden voor eetbuitherapie zijn:
- eetgewoonten veranderen
- om lichaamsbeweging in het dagelijks leven te brengen
- verander het negatieve denken over het lichaam en vergroot het gevoel van eigenwaarde
- leer strategieën voor terugvalpreventie thuis
Cognitieve gedragstherapie (CBT)
Interpersoonlijke therapie (IPT)
Behandeling met geneesmiddelen
Als de patiënt ook lijdt aan een affectieve stoornis, bijvoorbeeld een depressie, wordt deze soms eerst behandeld. Dit komt doordat een patiënt die aan een ernstige depressie lijdt, niet actief kan werken aan het overwinnen van de eetstoornis.
Eetbuien: verloop van de ziekte en prognose
Eetbuistoornis verloopt vaak in fasen. Sommige eetbuien kunnen een aantal weken vrijwel normaal eten, waarna de eetbuien terugkeren. Op de lange termijn zijn maar heel weinig eetbuien in staat zelfstandig met de eetbuien om te gaan, zonder professionele ondersteuning.
