Scarlet koorts (synoniemen: scarlatina (roodvonk roodvonk; scharlaken angina; streptokokken angina ICD-10 A38: scharlaken koorts) is een infectieziekte van de keel veroorzaakt door de bacterie Streptococcus pyogenes (serogroep A; groep A β-hemolytische streptokokken GAS (groep A streptokokken)).
Naast deze infectieziekte veroorzaakt de bacterie ook ziektes zoals roos (erysipelas) of necrotiserende fasciitis (foudroyant levensbedreigende infectie van de huid, subcutis (onderhuids weefsel) en fascia met progressief gangreen vaak patiënten met suikerziekte mellitus of andere ziekten die leiden tot circulatiestoornissen of verminderde immuunafweer).
Scarlet koorts is een bijzondere vorm van keelholteontsteking (ontsteking van de keel) waarin gifstoffen worden geproduceerd door de bacterie, die op zijn beurt leiden op een systemische (die het hele organisme treft) infectie.
Een nieuwe soort Streptococcus pyogenes is ontdekt in Engeland en Wales dat aanzienlijk meer exotoxine A produceert en wordt verondersteld verantwoordelijk te zijn voor de toename van invasieve roodvonk in deze regio.
Het pathogeenreservoir is de mens.
Voorval: De infectie komt wereldwijd voor.
Om de besmettelijkheid (besmettelijkheid of overdraagbaarheid van de ziekteverwekker) wiskundig te kwantificeren, werd de zogenaamde besmettelijkheidsindex (synoniemen: besmettingsindex; infectie-index) geïntroduceerd. Het geeft de kans aan dat een niet-immuun persoon besmet raakt na contact met een ziekteverwekker. De besmettelijkheidsindex voor roodvonk is 0.1-0.3, wat betekent dat 10-30 van de 100 niet-gevaccineerde personen besmet raken na contact met een met roodvonk geïnfecteerde persoon. Manifestatie-index: Ongeveer 30-40% van de met roodvonk geïnfecteerde personen wordt herkenbaar ziek met roodvonk.
Seizoensgebonden ophoping van de ziekte: Roodvonk komt vaker voor van oktober tot maart.
De overdracht van de ziekteverwekker (infectieroute) is meestal aerogeen (druppel infectie in de lucht; door niezen en hoesten), in zeldzame gevallen ook door besmet voedsel of water.
Overdracht van mens op mens: ja.
De incubatieperiode (tijd van infectie tot het begin van de ziekte) is gewoonlijk 2-4 dagen.
Piekincidentie: De ziekte komt voornamelijk voor tussen de 3 en 10 jaar.
Het aantal keelholteontsteking veroorzaakt door streptokokken wordt geschat op 1-1.5 miljoen per jaar (in Duitsland).
Infectiviteit (besmettelijkheid) eindigt meestal 24 uur na het starten van het antibioticum therapie Tijdens de eerste dagen van therapiemoeten besmette personen gemeenschapsvoorzieningen zoals kleuterscholen of scholen vermijden.
De ziekte laat levenslange immuniteit na aan de respectievelijke ziekteverwekkende groep A streptococcus type (= A streptococcus). Omdat er echter veel verschillende soorten zijn, kan de ziekte meerdere keren voorkomen.
Verloop en prognose: De ziekte is gemakkelijk te behandelen antibiotica. Indien therapie is niet voldoende, complicaties zoals reumatische koorts (ongeveer 3 weken na A-streptokokken keelholteontsteking), glomerulonefritis (nier ziekte, met ontsteking van de nierfilters; 1-5 weken na A-streptokokken faryngitis) of myocardiet (ontsteking van de hart- spier) kunnen voorkomen. Hematogeen (via de bloedbaan) kan de infectie zich door het lichaam verspreiden (septisch verloop), hoewel dit zeer zeldzaam is.
In sommige delen van Duitsland is de ziekte meldingsplichtig volgens de Infection Protection Act (IfSG).
