Risicofactoren
Risicofactoren voor de ontwikkeling van artrose zijn voornamelijk gebrek aan lichaamsbeweging en te zwaar, aangezien het gewricht onderhevig is aan veel stress. Hetzelfde geldt voor het regelmatig heffen van zware lasten of sportverwondingen Vrouwen hebben vaker artrose dan mannen, en het risico neemt ook toe met de leeftijd.
Hierbij ligt de nadruk vooral op het onjuist belasten van het aangetaste gewricht, wat degeneratieve slijtage van het gewricht bevordert kraakbeen Deze onjuiste belasting kan enerzijds betekenen dat een geheel gewricht meer wordt belast dan de tegenoverliggende zijde en meer kracht moet weerstaan, of het kan betekenen dat binnen een gewricht door onjuiste positionering van de gewrichtsas een deel van het gewricht het gewrichtsoppervlak wordt meer belast dan een ander onderdeel. Deze eenzijdige extra belasting kan worden veroorzaakt door een verschil in been lengte.
De overbelasting van een deel van het gewrichtsoppervlak wordt meestal veroorzaakt door een aangeboren axiaal verschil, zoals knikkende knieën of scoliose, of na een breuk, wanneer het bot weer zo samengroeit dat het gewrichtsoppervlak niet meer optimaal gelijkmatig belast kan worden. Een andere risicofactor is zwaarlijvigheid, aangezien het toegenomen lichaamsgewicht dat alles betekent gewrichten moeten een even zware belasting dragen als het gewricht kraakbeen slijt veel sneller door de hoge druk. In sommige gevallen een ongezond en onevenwichtig dieet kan ook het risico op artrose verhogen.
Bovendien is ouderdom een risicofactor voor artrose, omdat de gewrichten en hun kraakbeen oppervlakken worden blootgesteld aan enorme maar ook kleinere regelmatige belastingen en slijtage treedt op natuurlijke wijze op. Daarnaast zijn er nog steeds genetische factoren die het risico verhogen. Stofwisselingsziekten en inflammatoire gewrichtsprocessen, zoals reumatiek, behoren ook tot de risicofactoren voor artrose.
Sinds artrose is een degeneratieve ziekte, het is belangrijk om deze te voorkomen door factoren die degeneratie bevorderen door verschillende maatregelen te elimineren. Hoewel veroudering en erfelijke aanleg niet te voorkomen zijn, voldoende beweging en een gezonde dieet kan een positieve invloed hebben op de respectievelijke kenmerken. Als er sprake is van een gewrichtsmispositie, is het raadzaam om dit te laten controleren en corrigeren door een orthopedisch chirurg, omdat dit op de lange termijn bijna altijd leidt tot artrotische veranderingen in het gewricht.
Na een bot breuk, artrose kan worden voorkomen door een operatie om de oorspronkelijke botvorm en gewrichtsas zoveel mogelijk te herstellen en door fysiotherapie te proberen de bewegingssequenties opnieuw te leren zonder de gewrichten en kraakbeen. Bovendien moet behandeling worden gegeven voor bestaande stofwisselingsziekten en inflammatoire gewrichtsaandoeningen die een negatieve invloed hebben op de voorwaarde van het gewrichtskraakbeen. Artrose kan ook worden voorkomen door op een gezond niveau te sporten.
Enerzijds wordt het te hoge gewicht verminderd, wat de gewrichten ontziet, en anderzijds blijft de vitaliteit van de weefsels en ook van de gewrichtsoppervlakken behouden. Voorzichtigheid is echter ook geboden bij het voorkomen met sport, omdat afhankelijk van het soort sport het degeneratieve proces gemakkelijker kan worden bevorderd. Dit is vooral het geval bij die sporten waarbij de gewrichtsvlakken zeer sterk en met hoge frequentie tegen elkaar schuren of waarbij een zwaar gewicht op de gewrichten wordt gelegd.
Zwemmen en fietsen worden bijvoorbeeld aanbevolen. Sinds roken vermindert de toevoer van zuurstof naar de weefsels, een vermindering van het verbruik of zelfs stoppen met roken zou ook worden aanbevolen.
