Definitie
Perifere arteriële occlusieve ziekte is een ziekte van de schepen Bij pAVK, vernauwing (stenose) of afsluiting of de aorta of de slagaders van de arm en been, meestal chronisch, komt voor. De slagaders van de benen worden het vaakst aangetast (~ 90% van de gevallen).
In meer dan 95% van de gevallen, verkalking van de slagaders (arteriosclerose) is verantwoordelijk, meer zelden ontsteking van de vaatwanden (vasculitis, bijv. M. Winiwarter-Buerger). Hoewel aanvankelijk geen symptomen merkbaar zijn, merken de getroffenen dit op pijn tijdens het lopen, evenals bleke en koude benen naarmate ze vorderen. Dit kan oplopen tot pijn in rust of zelfs weefselsterfte (necrose).
Synoniemen in bredere zin
Speciale vormen Engels: perifere arteriële occlusieve ziekte (PAOD)
- Arteriële occlusieve ziekte (AVK)
- Etalageziekte
- Intermitterende claudicatio
- Roker's been
- Chronische arteriële occlusieve aandoening van de ledematen
- Lériche-syndroom (speciale vorm van PAVK)
- Ziekte van Winiwarter-Buerger (zeldzame oorzaak van PAVK, ook: syndroom van Buerger, trombangiitis obliterans (TAO) Engels: ziekte van Buerger
- Takayasu-syndroom (zeldzame oorzaak van PAVK)
Stadia van perifere arteriële occlusieve ziekte
De stadia van perifere arteriële occlusieve ziekte worden geclassificeerd volgens de symptomen volgens "Fontaine". Stadium I is meestal een incidentele bevinding tijdens een medisch onderzoek, bijvoorbeeld wanneer de pulsen op de extremiteiten moeilijk te palperen zijn. In deze fase zijn de vernauwingen erg klein en veroorzaken ze geen ongemak voor de betrokken persoon.
Moeten been pijn optreden, moet het serieus worden genomen. In stadium II veroorzaakt de perifere arteriële occlusieve aandoening de patiënt al wat ongemak. De vernauwingen zijn zo ver gevorderd dat het op de foto komt die de perifere arteriële occlusieve ziekte zijn bijnaam "etalageziekte" heeft gegeven: na een paar meter lopen, been pijn (claudicatio intermittens) treedt op als gevolg van een tekort aan zuurstof uit de bloed aan de spieren (kuiten, dijen, billen).
Na een rustperiode verbeteren deze symptomen. Fase II is onderverdeeld in fase IIa, waarbij de loopafstand zonder symptomen groter is dan 200 meter. In stadium IIb treden de beschreven klachten op onder de 200 meter.
Het lijden is bijzonder hoog in stadium III, aangezien de pijn ook in rust optreedt en vooral uitgesproken is tijdens het liggen. In het verdere verloop van de ziekte (stadium IV) wordt het weefsel beschadigd door de ernstige verstoring van de bloedsomloop: chronische wonden, dood weefsel en zweren kunnen ontstaan. Hier, amputatie kan niet worden uitgesloten om te voorkomen dat een ontsteking zich vanaf deze plaatsen in het lichaam verspreidt.
Frequentie
Ongeveer 3% van de bevolking ouder dan 60 jaar lijdt aan symptomatische perifere arteriële occlusieve ziekte (PAD), dwz ze hebben symptomen. Het komt vooral vaak voor bij rokers, zoals roken is de belangrijkste risicofactor. Met toenemende leeftijd neemt de frequentie van PAD toe en wordt aangetroffen bij meer dan 5% van de 70-plussers.
Mannen worden 4 keer zo vaak getroffen als vrouwen. Ongeveer de helft van de getroffenen lijdt aan vernauwing van de dijbeenslagaders, de bekkenslagaders zijn aangetast bij een derde en de slagaders van de onderbeen en voet in slechts ongeveer 15%. Omdat de vernauwing op verschillende plaatsen kan optreden en van verschillende ernst kan zijn, verschillen de symptomen ook.
Wat ze echter allemaal gemeen hebben, is dat pas nadat 90% van de vernauwing heeft plaatsgevonden de polsslag (uitgezonden hartslag) onder (distaal) de vernauwing niet meer voelbaar is. Maar zelfs in dit stadium kunnen de getroffenen nog steeds symptoomvrij zijn. Dit hangt zowel af van de bypasscirculatie (collaterals) als van de algemene fysieke veerkracht (bijvoorbeeld door andere ziekten zoals hartinsufficiëntie).
De eerste klachten die patiënten vaak opmerken, zijn pijn tijdens inspanning, meestal tijdens het lopen (bergopwaarts), traplopen of sporten. Deze treden buiten (distaal) de vernauwing op en zijn dus afhankelijk van de locatie van de verandering. Ze manifesteren zich meestal in een krampachtig, later stekend en kloppend gevoel.
Deze pijn dwingt de getroffen persoon om na een bepaalde afstand te stoppen met lopen. De pijn verdwijnt dan na enige tijd weer. Het weefsel moet onder stress meer werk doen en verbruikt daardoor meer zuurstof voor energieproductie.
Zodra men tot rust komt, neemt deze zuurstofbehoefte weer af en verdwijnt de pijn. Veel patiënten kunnen daarom alleen korte afstanden lopen. Om niet op te vallen, stoppen ze na een bepaalde afstand en kijken ze keer op keer naar de etalages, net als bij etalages.
Dit heeft ertoe geleid dat pAVK ook wel bekend is geworden als "etalageziekte" (Claudicatio intermittens). Pijn in het onderbeen is heel typisch. Andere oorzaken van pijn in het onderbeen vindt u onder: Pijn in / op het onderbeen De pijn wordt veroorzaakt door zuurstofgebrek in het weefsel (ischemie) van het aangedane been (arm). Bovendien worden de aangetaste ledematen vaak, vooral de voeten, bleek en koel.
