epithamalus
De epithalamus zit op de thalamus van achteren. Twee belangrijke structuren van de epithalamus zijn de pijnappelklier en het gebied pretectalis. De pijnappelklier produceert melatonine.
Dit is een belangrijk hormoon bij de bemiddeling van het circadiane ritme en daarmee het slaap-waakritme. De area pretectalis speelt een rol bij het schakelen van de pupilreflex, dat wil zeggen de vernauwing van de leerling wanneer het licht binnenkomt. Het ontvangt informatie van het netvlies via de optische zenuw en stuurt zenuwvezels naar een zenuwcel kern (Nucleus Edinger-Westphal) waarvan de neuronen vervolgens leiden tot de activering van de spier die de leerling te vernauwen (Musculus sfincter pupillae).
Het is belangrijk dat de zenuwvezels die de lichtinval moeten 'rapporteren' niet alleen naar de kern Edinger-Westphal (nucleus accessorius van de oculomotorius-zenuw) leiden aan de kant waar het licht daadwerkelijk het oog bereikt, maar ook naar de kern aan de andere kant. De lichtinval die in één oog wordt geregistreerd, leidt dus uiteindelijk tot een vernauwing van de pupillen van beide ogen (consensuele lichtreactie). Onder de thalamus ligt de subthalamus.
Het behoort functioneel tot de basale ganglia, die deel uitmaken van de grote hersenen. Het speelt dus een rol in de coördinatie en fijnafstemming van bewegingen. De basale ganglia worden hieronder in meer detail besproken.
hypothalamus
Onder de subthalamus bevindt zich de hypothalamus. Het vormt de vloer van het 3e ventrikel (de thalamus vormt de laterale grens) en bevat de hypofyse en shows van buitenaf de Corpora mamillaria, gelegen op de grens tussen de hypothalamus en de middenhersenen. De optische zenuw, de oogzenuw en de tweede hersenzenuw, evenals het optische chiasma, het optische chiasma, worden ook beschouwd als onderdeel van het diencephalon.
De hypothalamus is als het ware het centrum of het hoogste station voor de integratie, verwerking en coördinatie van vegetatieve functies, waaronder de controle van endocriene organen, dwz die organen die uitscheiden hormonen. De hypothalamus is dus medeverantwoordelijk voor processen als ademhaling, bloedsomloop, lichaamstemperatuur, vocht- en voedselinname, voortplantingsgedrag, slapen en waken (circadiaans ritme) en vele andere. Sommigen van hen zullen hier in meer detail worden besproken.
De hypothalamus bevat verschillende kerngroepen, die elk hun eigen functies hebben. Een belangrijk onderdeel van de hypothalamus is de hypofyse. Het liegt - beperkt door botten - in de sella turcica (Turks zadel), die grenst aan de holte van het wiggenbeen.
Dit is de reden waarom chirurgische ingrepen op de hypofyse worden meestal uitgevoerd via de neus-. De hypofyse is verdeeld in twee delen. De achterste kwab van de hypofyse (neurohypofyse) en de voorste kwab van de hypofyse (adenohypofyse), die geen deel uitmaakt van de centrale zenuwstelsel.
Het bestaat niet uit zenuwweefsel maar uit klierweefsel en maakt geen deel uit van de hypothalamus in de ware zin van het woord. De neurohypofyse produceert de hormonen vasopressine (ook bekend als antidiuretisch hormoon = ADH) en oxytocine. Vasopressine speelt een doorslaggevende rol bij de reabsorptie van water in de nier, en leidt ook tot vasoconstrictie.
Dit hormoon komt dus vrij wanneer de hypothalamus registreert dat het lichaam te weinig water heeft. Daarnaast wordt er een gevoel van dorst opgewekt waardoor er meer water gedronken wordt. Oxytocine is een belangrijk hormoon bij zwangere vrouwen, vrouwen die zwanger worden en borstvoeding geven.
Het veroorzaakt de baarmoeder samentrekken, dat wil zeggen weeën opwekken tijdens de bevalling, en is verantwoordelijk voor het lekken van melk tijdens de borstvoeding. De voorkwab van de hypofyse ligt direct onder het optische chiasma, zodat tumoren op de hypofyse kunnen leiden tot gezichtsvelddefecten. De adenohypophysis produceert hormonen die een enorme invloed hebben op de schildklier, bijnieren, melkklier, testikels or eierstokken en groei.
Ze worden bestuurd door de hypothalamus als het superieure centrum. De hypothalamus scheidt dus hormonen af, die er op hun beurt voor zorgen dat de hypofyse wel of niet hormonen aanmaakt en afgeeft. De hormonen van de thalamus, die een stimulerende of remmende werking hebben op de hormoonproductie van de adenohypofyse, worden geproduceerd in het gebied van de tuber cinereum, een ander deel van de hypothalamus.
Ze worden vrijmakende hormonen genoemd en hebben door hun effect op de hypofyse een effect op het metabolisme van de schildklier en cortisol, onder andere. De Corpora mamillaria, die ook tot de hypothalamus behoren, hebben talrijke connecties met de hippocampus en spelen dus een rol in gedrag en geheugen. Klinische achtergrond: Er kunnen talrijke pathologieën optreden als gevolg van aandoeningen in de hypothalamus.
Er worden hier bijvoorbeeld twee ziekten genoemd. Centraal suikerziekte insipidus ontstaat wanneer de voorkwab van de hypofyse wordt beschadigd. Het hormoon ADH, die normaal zorgt voor de reabsorptie van water in de nier, ontbreekt dan.
Als gevolg hiervan scheiden de getroffen personen tot 20 liter urine per dag uit (polyurie) en hebben ze een constant sterk gevoel van dorst en drinken ze grote hoeveelheden (polydypsie). Een andere vorm van suikerziekte insipidus is de niervorm (dwz veroorzaakt door de nier). In deze vorm produceert de hypofysevoorkwab voldoende ADH, maar de nier heeft geen receptoren die het hormoon herkennen en binden. Daarom kan ADH zijn effect niet uitoefenen. Vernietiging van de Corpora mamillaria, die voornamelijk optreedt als gevolg van chronisch alcoholmisbruik, leidt tot aanzienlijke gedragsproblemen en uitgesproken geheugen waardevermindering.
