Bij elektrostimulatie wordt contact gemaakt met een motorische zenuw door middel van aangelegde spanning. Dit contact veroorzaakt een actiepotentiaal om de spier te bereiken, waardoor deze samentrekt. Therapeutische elektrostimulatie wordt voornamelijk gebruikt voor perifere verlamming en is bedoeld om spieratrofie te voorkomen.
Wat is elektrostimulatie?
Elektrostimulatie is therapeutische stimulatie door een aangelegde spanningsbron. Elektrostimulatieve procedures worden voornamelijk gebruikt voor zenuwstoornissen. Elektrostimulatie is therapeutische stimulatie door een aangelegde spanningsbron. Elektrostimulatieve procedures worden voornamelijk gebruikt voor zenuwstoornissen. Wanneer perifere zenuwen van het lichaam falen, is er vaak een afbraak van spiercellen in het gebied dat wordt geleverd door de verlamde zenuw, vooral in de armen en benen. Deze achteruitgang houdt verband met het feit dat de spieren geen elektrische signalen bereiken via de zenuw. De signalen van de zenuw kunnen worden vervangen door elektrostimulerende therapieën. Op zo'n therapie sessie, sturen aangesloten elektroden kleine stroompieken in de weefsels om de aangetaste zenuw te beheersen. De besturing zorgt ervoor dat stimulerende signalen de bedreigde spier bereiken, wat resulteert in een spiercontractie. Vanwege de contracties op deze manier geïnduceerd, treedt idealiter geen atrofie van de verlamde spier op. Menselijke spieren reageren in verschillende mate op verschillende soorten stroommodulatie. In de meeste gevallen zijn spanningsgolfvormen met een exponentiële progressie het meest geschikt voor elektrostimulatie. Naast deze toepassing, therapeutisch maatregelen worden ook gebruikt bij mannen met anejaculatie om de ejaculatie te stimuleren.
Functie, effect en doelen
Functionele elektrostimulatie komt overeen met de elektrische stimulatie van een specifieke spier of spiergroep. De procedure kan direct of indirect plaatsvinden. Het elektrische signaal stimuleert de motor zenuwen, die spiercontractie veroorzaken. Geïmplanteerde functionele elektrische stimulatie vindt bijvoorbeeld plaats met de gangmaker Afhankelijk van de specifieke schade, het regelmatige stimulerende signaal van de gangmaker prikkelt de hart- spier in de regio van de rechter atrium of in de regio van de rechter hartkamer. De luchtwegen gangmaker is ook gebaseerd op geïmplanteerde functionele elektrische stimulatie en stimuleert voornamelijk de phrenic zenuw Andere toepassingen van de geïmplanteerde vorm zijn de darmpacemaker en de blaas pacemaker, die de spieren die bij de uitscheiding betrokken zijn, stimuleren om samen te trekken. Een ander toepassingsgebied van elektrostimulatie opent zich met het cochleair implantaat van slechthorenden. Het implantaat stimuleert elektrisch de gehoorzenuw, waardoor gehoor zelfs na ernstig wordt mogelijk gehoorverlies Dit type elektrische stimulatie irriteert verschillende delen van het basilaire membraan en stimuleert ganglion cellen in het gehoororgaan. Elke zenuwstimulatie vereist een aangelegd veld sterkte met een bepaalde gradiëntsterkte die een actiepotentiaal in de gecontacteerde zenuw. Het aldus opgewekte potentieel reist langs de motorische zenuw naar de motorische eindplaat van een spier. Bij de spier triggert de stimulatie opnieuw een actiepotentiaal en beweegt zo de getriggerde spier om samen te trekken. Spiercellen kunnen echter ook direct worden gestimuleerd. Elektrische stimuli voor directe spieropwinding zijn veel groter en gaan veel langer mee dan die voor specifieke stimulatie zenuwen Voor zowel zenuw- als spierelektrostimulatie worden oppervlakte-elektroden op de patiënt aangebracht huid Normaal gesproken zijn deze maatregelen plaatsvinden binnen een revalidatiecentrum. Door middel van veranderingen in de stimulatiefrequentie stimuleert elektrostimulatie de afzonderlijke gebieden van de spiervezels in verschillende mate. Frequenties tot 200 Hz activeren voornamelijk de snelle spiervezels. Die tot 10 Hz verbeteren de uithoudingsvermogen capaciteit van de langzame spiervezels. Directe spier-elektrostimulatie staat gelijk aan training en kan dus bijvoorbeeld worden toegepast op topsporters. De nu effectieve toepassing van directe spierelektrostimulatie verwijst naar gedenerveerde spieren na permanente perifere verlamming en maakt gebruik van pulsen tot 300 MS-breedte. Stimulatie-intensiteiten variëren tot 250 mA.
Risico's, bijwerkingen en gevaren
Als therapeutische methode gaat elektrostimulatie gepaard met enkele risico's en bijwerkingen. Het lichaam van een persoon is gevoelig voor elektrische stromen. Om deze reden kunnen kleine spanningen onder de 40 volt al negatieve effecten veroorzaken als ze onder ongunstige omstandigheden worden toegepast. Deze ongunstige omstandigheden omvatten bijvoorbeeld sterk geleidend zweet. In individuele gevallen veroorzaakt elektrostimulatie dus verwondingen zoals lichte verwondingen brandwonden of functionele beschadiging van perifere zenuwen. Omdat oneigenlijk gebruik ook de geleiding van excitatie in de hart- spiercellen, levensbedreigend hartritmestoornissen kan in extreme gevallen voorkomen. In de context van directe spierstimulatie, pijn kan ook optreden als bijwerking van elektrostimulatie. Sommige patiënten ervaren een laagfrequente stimulatiestroom alleen als een onaangenaam trekgevoel. Anderen klagen over extreem pijnlijke gevoelens. Bij patiënten zonder geschikte innervatie zorgen deze bijwerkingen voor zichzelf. Alle andere patiënten worden nu gewoonlijk behandeld met middenfrequente stroom voor directe spierstimulatie, die overeenkomt met frequenties boven 1000 Hz en gevoelig niet stresserend is. Elektrische weerstand tegen elektrische stimuli is omgekeerd evenredig met de frequentie. De ervaring leert dat frequenties van ongeveer 2,000 Hz in gemoduleerde stromen het meest effectief zijn. Gemoduleerde middenfrequentie wordt door sommigen al gestandaardiseerd gebruikt therapie apparaten en trainingssystemen. Zowel elektrostimulatie van zenuwen als stimulatie van spieren kan dit veroorzaken huid uitslag in het gebied van de aangebrachte elektroden. Dergelijke uitslag is in de regel omkeerbaar en verdwijnt na een paar uur. Patiënten met allergieën voor bepaalde kleefmiddelen dienen deze allergieën echter aan hun therapeut kenbaar te maken. In absoluut uitzonderlijke gevallen blijven sensorische stoornissen op de huid na elektrostimulatie, wat resulteert in permanente ongevoeligheid. Dergelijke gewaarwordingen kunnen bijvoorbeeld overeenkomen met een aanhoudende gevoelloosheid of een verstoring van de warmte.koud gevoel. Ondanks de mogelijke risico's verdragen de meeste patiënten elektrostimulatie goed. Sommigen vinden de pulsen zelfs ontspannend.
