Synoniemen
voedselvergiftiging, voedselvergiftiging, voedselvergiftiging
Prognose
Voedselvergiftiging door enterotoxinevorming bacteriën duurt meestal maar 1 tot 2 dagen. Botulisme leidt in 70% van de gevallen tot de dood als het onbehandeld blijft, maar bij intensive care-therapie daalt het sterftecijfer tot onder de 10%. Opmerking: dit gedeelte is voor bijzonder geïnteresseerde lezers, geïnteresseerde leken kunnen dit gedeelte overslaan a) bacterieel De bacteriesoort Staphylococcus aureus, Bacillus cereus en Clostridium perfringens produceren enterotoxines als toxines, daarom worden ze gerekend tot de enterotoxine producerende bacteriën.
Deze gifstoffen zijn eiwitten die via verschillende werkingsmechanismen de darm aanvallen en zo maagdarmklachten veroorzaken. In de meeste gevallen zijn de oppervlakkige epitheelcellen van de darm slijmvlies zijn beschadigd. Op deze manier wordt de darmbarrière vernietigd, met verlies van vocht en elektrolyten, die zich manifesteert als diarree.
Het klinische beeld dat wordt veroorzaakt door Clostridium botulinum wordt botulisme genoemd. Het is niet de opname van de bacteriën dat de bijbehorende symptomen veroorzaakt, maar het toxine dat door de bacteriën wordt aangemaakt, het botulisme-toxine, waarvan 7 verschillende subvormen bekend zijn. Dit toxine ontvouwt zijn effect aan de zenuwuiteinden, waar het de afgifte van de zenuwboodschapper (zender) verhindert acetylcholine, zodat de communicatie tussen zenuw en spieren wordt onderbroken.
Op deze manier kunnen aangetaste spiergroepen niet meer worden verplaatst, wat resulteert in verlamming. Opgemerkt moet worden dat bacterieel voedselvergiftiging wordt niet veroorzaakt door de bacteriën zelf, maar door de gifstoffen die ze produceren. Om deze reden worden ze niet als besmettelijke bacteriële ziekten beschouwd, maar als giftig.
b) Fungi Het werkingsmechanisme van amatoxine in voedselvergiftiging beïnvloedt een bepaald enzym in de eiwitproductie van het lichaam, RNA-polymerase. Dit wordt geremd door amatoxine, daarom worden bepaalde stoffen zoals enzymen, hormonen of receptoren kunnen niet meer worden geproduceerd en bepalen het klinische beeld van voedselvergiftiging. Muscarine daarentegen werkt in op bepaalde receptoren van de zenuwuiteinden.
Dit zijn nicotinerge acetylcholine receptoren, die verantwoordelijk zijn voor het omzetten van zenuwsignalen in beweging van de spieren. Bij deze receptoren veroorzaakt muscarine permanente opwinding, wat resulteert in de symptomen van voedselvergiftiging hierboven omschreven. Orellanine veroorzaakt de remming van een enzym, alkalische fosfatase, en voorkomt de vorming van bepaalde eiwitten.
c) Plantenatropine werkt in op zenuwreceptoren, namelijk op muscarinerge acetylcholine receptoren. Daar verdringt het de feitelijke bindingspartner van de receptoren, acetylcholine, en verhindert zo hun werking. Deze receptoren zijn te vinden in de parasympathische zenuwstelsel, die in zijn functie wordt beperkt door het atropine-effect.
Scopolamine beïnvloedt dezelfde receptoren als atropine. Precies zo heeft het ook een remmende werking. Solanin heeft echter waarschijnlijk een toxische werking door beïnvloeding kalium kanalen.
d) Metalen Arseen interfereert met bepaalde biologische processen, onder meer bij het herstel van het DNA (genetisch materiaal) of bij het energiemetabolisme. Lood remt bepaalde enzymen of bloed vorming, maar heeft ook andere effecten op het lichaam. e) Zeedieren Het toxine tetrodotoxine werkt in op de zenuwen door bepaalde kanalen te blokkeren (spanningsafhankelijk natrium kanalen).
Als gevolg hiervan wordt de zenuwgeleiding geblokkeerd en treden bewegingsstoornissen en gevoeligheidsstoornissen op. Saxitoxine en ciguatoxine werken ook hierop in natrium kanalen, waardoor de zenuwgeleiding wordt beïnvloed en het beeld van voedselvergiftiging wordt weergegeven.
