In de fysiologie is een drukpuls de weergave van bloed druk in de vorm van een curve. Hiervan onderscheiden is de hartdrukpuls, die overeenkomt met een bradycardische krachtige puls met een gelijktijdige stijging van bloed druk en wordt beschouwd als een symptoom van stijgende intracraniale druk. Verhogingen van de intracraniale druk kunnen in verband worden gebracht met ontsteking, tumoren, of hersenbloeding.
Wat is de drukpuls?
In de fysiologie is de drukpuls de weergave van bloed druk in krommevorm. De puls is de mechanisch ritmische uitzetting of samentrekking van de vaatwandmusculatuur ingegeven door cardiale actie. Soms verwijst puls ook naar de elektronisch meetbare en voelbare vasculaire verwijding van slagaders in specifieke delen van het lichaam. De hart- zendt drukgolven uit die worden weerspiegeld in het gedrag van het individu schepen Het registreren van de drukgolven of het verloop van bloeddruk gedurende diastole en systole van de hart- wordt door fysiologie drukpuls genoemd. Deze opname wordt gedaan als een curve-plot die de drukgolven duidelijk kan vastleggen. Cardiologie verwijst ook naar een drukpuls wanneer er een bepaalde kwaliteit van de puls is. De cardioloog verwijst dus naar een bradycardische, sterke pols met een gelijktijdige toename van bloeddruk als een drukpuls. Bradycardie in deze context betekent dat de patiënt hart- tarief vertraagt ondanks de toename van bloeddruk Als pulskwaliteit van cardiologieis de drukpuls pathofysiologisch geassocieerd en dus symptomatisch indicatief voor pathologische lichaamsprocessen.
Functie, effect en doelen
De drukpuls van de fysiologie komt overeen met de grafische registratie van het bloeddrukverloop tijdens sys- en diastole van het hart, wat overeenkomt met een curvegrafiek. Binnen de aorta ligt een langzame bloeddrukcurve met lagere waarden dan in de perifere schepen. Het individu schepen in het menselijk lichaam hebben verschillende anatomische structuren. In de omtrek van het lichaam zijn de bloedvaten iets smaller en iets minder elastisch dan in het midden van het lichaam. Deze verschillen in kwaliteit leiden op verschillen in het verloop van de bloeddruk tussen de periferie en het centrum. De verschillen zijn zowel kwantitatief als kwalitatief merkbaar. Bovendien weerkaatsen de drukgolven die door het hart worden uitgezonden door vasculaire takken en sluitspiervaten. De gereflecteerde drukgolven worden als het ware teruggetrokken in de richting van het hart dat alweer de volgende drukgolf uitzendt. De gereflecteerde drukgolven tellen op met deze nieuw uitgezonden golf, zodat de nieuw uitgezonden golf overdreven wordt. Bovendien reflecteert de nieuw uitgezonden drukgolf van het hart ook weer op vasculaire takken en sluitspiervaten, en deze reflectie geeft aanleiding tot een zwakke tweekwabige pulsgolf, ook wel een dicrotische pulsgolf genoemd. Om deze reden vertoont de drukpuls in de zin van de grafische pulsweergave natuurlijk een hogere bloeddrukamplitude in de perifere vaten dan in het midden. De term pulsamplitude verwijst naar de relatie waarin het hart werkt in twee verschillende fasen. De eerste hiervan is de contractie- of ejectiefase, ook wel systole genoemd. De tweede fase is de ontspanning fase of diastole, die bekend staat als de vul- of rustfase. Om deze reden genereert het hart zijn drukgolven alleen tijdens de samentrekking van de systole. Het verschil tussen de maximale systolische druk en de minimale diastolische druk is de pulsamplitude, polsdruk of bloeddrukamplitude. Vanwege de vasculaire kwaliteiten in de periferie en het midden, en vanwege golfreflecties, is er een grotere amplitude van de bloeddruk aanwezig in de druk pols meting zelfs bij een examinandus in een liggende positie binnen de benen of voeten dan in het midden. In de buurt van het hart vertoont de curve van de drukpuls een inkeping, ook wel incisie genoemd. Deze inkeping is te wijten aan een lage terugstroom van bloed tegen de aortakleppen. Sluiting van het aortaklep meestal annuleert de incisie.
Ziekten en aandoeningen
In cardiologiebetekent de drukpuls niet de grafische weergave met de beschreven eigenaardigheden, maar eerder een langzame en tegelijkertijd krachtige puls die gepaard gaat met een stijging van de bloeddruk. In deze context is de drukpuls een mogelijk symptoom van pathologische lichaamsprocessen. Pathofysiologie herkent de hartdrukpuls als een symptoom van een snelle toename van de intracraniale druk. Een snelle toename van de intracraniële druk is levensbedreigend hersenen heeft niet meer voldoende ruimte als de druk stijgt en wordt uiteindelijk geknepen of gecomprimeerd. De dood treedt op wanneer autonoom hersenen gebieden zijn gecomprimeerd. Verschillende ziekteprocessen kunnen verantwoordelijk zijn voor een snelle toename van de intracraniale druk en de bijbehorende drukpuls. Een daarvan is een snelgroeiende tumor. Het tumorweefsel zet uit en verplaatst zo het zenuwweefsel van de hersenen, zodat beetje bij beetje de intracraniale druk toeneemt. Een verhoging van de intracraniële druk hoeft echter niet altijd gepaard te gaan met tumorziekte. Hersenvliesontsteking of andere ontstekingsprocessen in het hersenweefsel kunnen ook de druk in de schedel stijgen. Micro-organismen zoals bacteriën kan verantwoordelijk zijn voor ontstekingsprocessen in de hersenen. auto-immuunziekten zoals multiple sclerose kan ook een lichte drukstijging veroorzaken als gevolg van ontstekingsprocessen, maar dit leidt meestal niet tot een levensbedreigende situatie en gaat doorgaans niet gepaard met drukpulsen. De situatie is anders met hersenoedeem. Boven een bepaalde grootte kunnen dergelijke opeenhopingen van water in de hersenen kunnen zich uiten in een snelle toename van de intracraniale druk met een drukpuls. Hersenbloedingen in de context van een accidenteel trauma zijn ook levensbedreigend zodra de bloeding een bepaalde mate bereikt, omdat het hersenweefsel ruimte kan verliezen door het ontsnappende bloed, waardoor de druk in de hersenen stijgt. Naast de drukpuls is stijgende intracraniale druk merkbaar bij symptomen zoals vertroebeling van het bewustzijn of bewusteloosheid, evenals misselijkheid en zelfs braken met een ernstige hoofdpijn De compressie van hersenweefsel geassocieerd met de toename van de druk kan ook tekorten veroorzaken in alle lichamelijke processen, zoals motorische, spraak- of cognitieve tekorten.
