Diagnose
De arts probeert informatie te krijgen over het type onderliggende ziekte bij jeuk anus voornamelijk door een grondige anamnese en fysiek onderzoek, wat uiteraard een zorgvuldig onderzoek van het anale gebied omvat en rectum. Bij het onderzoeken van de rectum, naast het digitale rectale onderzoek met de vinger, kan het ook nodig zijn om het rectum te inspecteren met behulp van een speculum. Als de arts zichtbare verdachte huidlaesies vindt, a biopsie kan worden genomen om eventuele te verduidelijken kanker dat kan aanwezig zijn.
Als er geen diagnose wordt gesteld, zelfs niet na grondig onderzoek van het anale gebied en rectum, aanvullende maatregelen zoals endoscopie van het geheel dikke darm (colonoscopie) kan nodig zijn. Bloed tests kunnen informatie verschaffen over stofwisselingsziekten of ziekten van de immuunsysteem. Het eerste aanspreekpunt bij jeuk is de huisarts. Hij kan het probleem aanpakken door een grondige anamnese en onderzoek af te leggen en u eventueel door te verwijzen naar een specialist. Huidziekten vallen onder de verantwoordelijkheid van de dermatoloog of allergoloog, ziekten van het maagdarmkanaal de verantwoordelijkheid van de gastro-enteroloog en voor aandoeningen van het rectum en de anale regio is de proctoloog verantwoordelijk.
Na jeuk bij kinderen
Anale jeuk (pruritus ani) komt over het algemeen minder vaak voor bij kinderen. De triggers zijn in wezen hetzelfde als bij volwassenen, behalve de hemorrhoidale aandoening, die niet bij kinderen voorkomt. Het probleem moet ook serieus worden genomen bij kinderen.
Een medische opheldering kan uitwijzen of een ernstige ziekte zoals suikerziekte of een chronische ontstekingsziekte de oorzaak is of dat een aanpassing van de hygiënemaatregelen voldoende is om de symptomen te verlichten. Verreweg de meest voorkomende oorzaak van anale jeuk bij kinderen is enterobiasis, een infectie met de pinworm Enterobius vermicularis, die 's nachts ernstige jeuk kan veroorzaken (zie hieronder). Dit kan met special behandeld worden medicatie tegen wormen.
Nachtelijke jeuk
De meest voorkomende oorzaak van anale jeuk 's nachts is een infectie met de zogenaamde pinworm, lat. Enterobius vermicularis. De pinworm is een parasitaire nematode die in de menselijke darm leeft en is een van de meest voorkomende parasieten bij mensen.
Ongeveer de helft van alle mensen wordt minstens één keer in hun leven ziek. Infectie vindt plaats door opname van stof dat is verontreinigd met wormeieren via de mond of fecaal-oraal. De ingenomen wormeieren komen in de twaalfvingerige darm via de maag, waardoor de eierschaal zachter wordt.
Na ongeveer zes uur ontwikkelen zich de eerste larven, die door de darm migreren en zich op de darmwand bij de appendix nestelen. Daar vormen ze samen met hun gastheer, mensen, een zogenaamde commensale (voedergemeenschap) door zich te voeden met de voedselresten in de dikke darm. De directe omgeving van de dikke darm is ook de plaats van paring.
Ongeveer twee weken na de bevruchting migreren de vrouwtjes naar de anus om hun eieren te leggen. Tijdens dit, meestal nachtelijke proces, ontwikkelt zich een sterke jeuk in het anale gebied, wat kan leiden tot slaapstoornissen, prikkelbaarheid, gebrek aan concentratie en ernstig krabben in het anale gebied. Eieren die zich onder de vingernagels verzamelen tijdens het krabben, kunnen leiden tot herbesmetting door reabsorptie via de mond.
Enterobiasis, oftewel infectie met de pinworm, is in de meeste gevallen ongevaarlijk, hoewel het erg vervelend is vanwege de soms hevige jeuk. Als een ziekte wordt vermoed, kan deze met een eenvoudige procedure worden vastgesteld. 'S Morgens wordt een plakstrip op het anale gebied aangebracht, direct verwijderd en onder een microscoop onderzocht op de aanwezigheid van wormeitjes. De behandeling wordt uitgevoerd met middelen tegen wormen, zoals Mebendazol, dat oraal wordt toegediend en ook door kinderen goed wordt verdragen.
