Risperidon is de naam die wordt gegeven aan een atypische neurolepticus. Het wordt gebruikt om een bipolaire stoornis te behandelen en schizofrenie.
Wat is risperidon?
Risperidon is de naam die wordt gegeven aan een atypische neurolepticus. Het wordt gebruikt om een bipolaire stoornis te behandelen en schizofrenie. Risperidon draagt in de geneeskunde ook de naam risperidonum. Dit is een atypisch neurolepticum met een sterke neuroleptische potentie. Als atypisch neurolepticum wordt aangenomen dat risperidon minder nadelige bijwerkingen heeft op het extrapiramidale motorische systeem. Studies tot nu toe hebben in dit opzicht echter gemengde resultaten opgeleverd. Risperidon werd tussen 1988 en 1992 ontwikkeld door het Duitse farmaceutische bedrijf Janssen-Cilag, dat tot de Amerikaanse Johnson & Johnson-groep behoort. In 1994 werd het neurolepticum in de Verenigde Staten goedgekeurd. Nadat de octrooibescherming in 2004 afliep, werd risperidon gebruikt als een algemeen drug.
Farmacologische werking
Artsen schrijven psychotische symptomen toe zoals hallucinaties of waanideeën tot een toename van de concentratie van de neurotransmitter dopamine in de hersenen Antipsychoticum drugs kan worden gebruikt om de dopamine docking-sites, die het effect van de neurotransmitter Echter, de eerste neuroleptica van dit type, zoals haloperidol or chloorpromazine, had het nadeel van typische bijwerkingen die op leken Parkinson in hun symptomen. De reden hiervoor was de dood van zenuwcellen die uitgescheiden waren dopamine, wat op zijn beurt een tekort aan dopamine in de middenhersenen veroorzaakte. Het resultaat was symptomen zoals langzamere bewegingen, spiertrillingen, spierstijfheid en zelfs immobiliteit. Het voordeel van risperidon is dat het gebruik deze bijwerkingen niet of slechts in geringe mate tot uiting brengt. Het positieve effect van risperidon komt van het blokkeren van de dopaminereceptoren in de hersenen. Op deze manier, hallucinaties en wanen kunnen worden verminderd. Bovendien bezet risperidon ook de bindingsplaatsen van de neurotransmitters adrenaline, noradrenaline en serotonine Dit heeft een positief effect op de zelfbeheersing van de patiënt. Hierdoor gedragen ze zich minder agressief en kunnen ze zich beter concentreren. Zelfs ernstig Depressie kan worden bestreden met risperidon. Risperidon wordt beschouwd als vijftig keer effectiever dan chloorpromazine Na inname wordt het neurolepticum volledig opgenomen in de bloed via de darmen. Na twee uur is het maximum concentratie wordt daar bereikt. In de lever, wordt het gemetaboliseerd tot hydroxyrisperidon, dat even effectief is. Zowel risperidon als zijn antipsychotische afbraakproducten verlaten het lichaam via de urine met een snelheid van ongeveer 50 procent na 24 uur.
Medische toepassing en gebruik
Risperidon wordt gebruikt om te behandelen schizofrenie evenals bipolaire stoornissen. Het betreft primair de behandeling van psychose waarbij de patiënt lijdt aan een duidelijk misverstand over de werkelijkheid, hallucinatiesof waanideeën. Dit kan het geval zijn bij pathologisch manie of chronische schizofrenie. Psychose geassocieerd met dementie vertegenwoordigt een andere indicatie van risperidon. Risperidon heeft de eigenschap agressief gedrag van de patiënt tegen zijn eigen persoon of tegen andere mensen te verminderen. Daarnaast wordt het neurolepticum ingezet als ondersteunend middel bij de sociaalpsychiatrische behandeling van verwaarloosde mensen met uitgesproken gedragsproblemen. In het geval van mentaal minder ontwikkelde kinderen en adolescenten, korte termijn therapie kan plaatsvinden en duurt maximaal zes weken. In agressief dementie patiënten, wordt langdurige behandeling als contraproductief beschouwd. Studies toonden bijvoorbeeld een hogere mortaliteit bij getroffen individuen. Risperidon wordt één of twee keer per dag in tabletvorm ingenomen. Voedselopname heeft geen invloed op de administratie van de drug. Therapie begint altijd met een dieptepunt dosis en neemt vervolgens geleidelijk toe totdat het gewenste effect is bereikt. Andere doseringsvormen van risperidon zijn onder meer smelten tablets en injecties voor patiënten die moeite hebben met slikken. EEN maag buis is ook beschikbaar voor het nemen van het neurolepticum. Omdat agressieve patiënten soms weerstand bieden aan het gebruik van het medicijn, wordt voor hen vaak een speciaal ontwikkelde risperidon-depotinjectie gebruikt, dit medicijn wordt eens in de twee weken geïnjecteerd. Hierna wordt risperidon continu afgegeven.
Risico's en bijwerkingen
De meest voorkomende nadelige bijwerkingen van risperidon zijn symptomen die vergelijkbaar zijn met Parkinson Dit komt voor bij ongeveer één op de tien patiënten. Andere vaak voorkomende bijwerkingen zijn: hoofdpijn, slapeloosheiden slaperigheid. In aanvulling op, hart- hartkloppingen, gewichtstoename, duizeligheid, lusteloosheid, dutten, trillingen, ademhaling problemen, hoesten, neusbloedingen, keel en strottehoofd pijn, constipatie, diarree, pijn in de buik, misselijkheid, braken, terug pijn, pijn in de ledematen, koorts, luchtweginfecties, huid huiduitslag, oedeem of angst zijn mogelijke bijwerkingen. Parkinson patiënten en jongeren lopen vaak het risico op het maligne neuroleptisch syndroom, dat gepaard gaat met een hoge koortsspierstijfheid, instorting van de bloedsomloop en vertroebeld bewustzijn. In dergelijke gevallen risperidon therapie moet onmiddellijk worden stopgezet. Als de patiënt overgevoelig is voor risperidon, mag het geneesmiddel niet worden toegediend. Hetzelfde geldt voor een verhoogde concentratie van het hormoon prolactine zonder medicijninvloed. Grondige overweging door de arts voor risperidon administratie is nodig bij nierfunctiestoornissen, de ziekte van Parkinson, epilepsie, hartritmestoornissen, lever functiebeperkingen, laag bloed druk, tumoren en dementie Het gebruik van risperidon tijdens zwangerschap en borstvoeding wordt niet aanbevolen. De onschadelijkheid van het actieve ingrediënt kon dus niet worden bewezen voor zowel de moeder als het kind. Interacties vanwege de gelijktijdige administratie van risperidon en andere drugs zijn ook denkbaar. Bijvoorbeeld het effect van tetracyclisch of tricyclisch antidepressiva of bètablokkers is verhoogd. Als risperidon en dopaminereceptoragonisten tegelijkertijd worden ingenomen om PD te behandelen, leidt dit tot een verzwakking van het agonistische effect.
