Vaginisme, of vaginale spasmen, is de plotselinge, oncontroleerbare en pijnlijke krampen van spieren in de bekkenbodem en vaginaal gebied. Om een negatieve cyclus tussen te doorbreken pijn en angst voor een nieuwe spasme, is een vroege zoektocht naar de oorzaken noodzakelijk. Deze zijn ofwel fysiek, maar in de meeste gevallen psychologisch. Therapie is gebaseerd op de specifieke oorzaken, en in het geval van psychologische triggers, een individuele combinatie van psychotherapie, ontspanning opdrachten, bekkenbodem training en het gebruik van vaginale dilatatoren wordt vaak gebruikt om vaginisme te behandelen.
Wat is vaginisme?
Vaginisme (vaginale spasmen) verwijst naar de onvrijwillige en uiterst pijnlijke aanscherping van de spieren van de bekkenbodem en delen van de vagina. Vaginisme (vaginale spasmen) verwijst naar de onvrijwillige en uiterst pijnlijke krampen van de spieren van de bekkenbodem en delen van de vagina. Het gevolg van de plotseling optredende, extreme spanning is een aanzienlijke vernauwing van de vagina met als gevolg dat gynaecologische onderzoeken, geslachtsgemeenschap of het inbrengen van voorwerpen (tampon, vingers) gepaard gaan met ernstige pijn of zelfs onmogelijk - zelfs als het inbrengen gewenst is door de vrouw. In de regel heeft ze zelf geen invloed op de reflexspierspasmen. Sinds terugkerende vaginale krampen ook een psychologische last vormen voor de getroffen vrouw via de groeiende anticiperende angst, evenals een enorme beperking van haar seksualiteit en dus haar kwaliteit van leven, moet een snel onderzoek naar de oorzaak of behandeling van vaginisme worden gestart via een vertrouwend bezoek aan de dokter.
Oorzaken
Vaginisme behoort tot de pijnlijke seksuele disfuncties en kan zowel fysieke als psychische oorzaken hebben. Op fysiek gebied bijvoorbeeld een maagvlies die moeilijk te penetreren is, de vagina vernauwd door een septum, infecties, hormonale oorzaken of disfunctie van de bekkenbodemspieren behoren tot de klassieke triggers. Psychologische oorzaken zijn onder meer een traumatische seksuele ervaring, een negatieve geboorte-ervaring of een opvoeding die seksualiteit heeft gedevalueerd. In de geneeskunde wordt ook onderscheid gemaakt tussen primair vaginisme - waarbij de vrouw nooit iets in de vagina heeft kunnen inbrengen - en de afweerreactie van secundair vaginisme veroorzaakt door een negatieve gebeurtenis. Het plotselinge begin van de kramp en het uitgesproken pijn Symptomen roepen bij de meeste vrouwen een intense verwachtingsangst op met betrekking tot de volgende aanval, zodat ook bij lichamelijke oorzaken altijd rekening moet worden gehouden met de psychologische component van vaginisme.
Symptomen, klachten en tekenen
Vaginisme beschrijft de onvrijwillige, krampachtige aanscherping van de vagina van een vrouw. De mate van krampen kan sterk variëren. Sommige vrouwen ervaren krampen tijdens een onderzoek op het kantoor van de gynaecoloog; bij andere vrouwen komt de krampen zelden voor. De krampen manifesteren zich meestal in het buitenste derde deel van de vagina tijdens penetratie van de penis. Sommige patiënten ervaren echter ook vaginale krampen en sommigen kunnen krampen van de bekkenbodemspieren ervaren. De spasme gaat gepaard met een scherpe, kloppende pijn en een ernstige brandend gevoel. Omdat vaginisme het vaakst voorkomt tijdens seks, lijden getroffen vrouwen enorm en vermijden ze seksueel contact. Omdat vaginisme in sommige gevallen ook kan worden veroorzaakt door het inbrengen van een tampon, kan dat ook leiden op secundaire symptomen zoals slechte hygiëne of ontsteking Vaginisme gaat niet alleen gepaard met paniekangst voor de pijn die het veroorzaakt, maar is vaak ook een taboe-onderwerp. Veel vrouwen zijn bang om praten aan hun doktoren erover. In sommige gevallen worden gynaecologen ook direct vermeden omdat het onderzoek krampen kan veroorzaken. In sommige gevallen kan vaginisme wijzen op een psychologische oorzaak, zoals misbruik. In zorgvuldige besprekingen met de arts kan naar dergelijke psychologische oorzaken worden gevraagd.
Diagnose en verloop
Een belangrijk onderdeel van de diagnose vaginisme is de beschrijving van de patiënt van de symptomen van vaginisme. gynaecologisch onderzoek van de getroffen persoon is überhaupt mogelijk - bijvoorbeeld om geboorteletsels, stricturen of infecties uit te sluiten - hangt af van de individuele omvang van de betreffende aandoening. Psychologische oorzaken zoals een traumatische ervaring (verkrachting, misbruik, pijnlijk ervaren gynaecologisch onderzoek) worden besproken in zorgvuldige gesprekken met de arts of psycholoog. Voorwaarde voor diagnose en behandeling is echter dat de vrouw haar arts en, indien nodig, haar partner benadert met het zogenaamd taboe-onderwerp vaginisme. Alleen op deze manier is het mogelijk om de vicieuze cirkel van anticiperende angst en pijnlijkheid te doorbreken krampen en om permanente seksuele stoornissen en mogelijke negatieve effecten van vaginisme op het partnerschap te vermijden.
Complicaties
Vaginisme heeft bijna altijd invloed op seksuele relaties omdat penetratie onmogelijk of pijnlijk is. In sommige gevallen wordt een angst of afkeer van seksuele situaties toegevoegd. Vrouwen die een partnerschap hebben, kunnen zichzelf psychologische druk uitoefenen om te 'functioneren'. Dit kan echter het vaginisme vergroten. Bovendien zijn er relatieconflicten mogelijk als de seksuele behoeften van de andere partner niet bevredigd blijven of als de partner onvoldoende begrip heeft van het ongemak. Sommige vrouwen die last hebben van vaginisme vermijden daarom liefdesrelaties en trekken zich terug. Deze terugtrekking is vaak niet vrijwillig en wordt gekenmerkt door sterke gevoelens zoals eenzaamheid. Affectieve aandoeningen zoals Depressie krijgen dus de voorkeur. Schaamte en schuldgevoelens zijn een veelvoorkomend gevolg van vaginisme. Bovendien neemt het gevoel van eigenwaarde vaak af. Posttraumatisch spanning stoornis of andere psychische aandoeningen zijn mogelijk als vaginisme het gevolg is van trauma of iets anders stressfactoren Medische complicaties ontstaan bijna uitsluitend indirect door vaginisme. Vaginisme kan zo ernstig zijn dat bepaalde gynaecologische onderzoeken niet mogelijk zijn. Als een getroffen vrouw dan een bezoek aan de gynaecoloog vermijdt, kan ze de behandeling van andere klachten uitstellen. Als gevolg hiervan kunnen zich verdere complicaties voordoen, zoals infecties die vanwege het vermijdende gedrag niet vroegtijdig worden behandeld.
Wanneer moet je naar de dokter gaan?
Vaginisme is pijnlijk en kan een normaal seksleven bijna onmogelijk maken voor getroffen vrouwen. Het is niet te verwachten dat vaginisme vanzelf beter zal worden of dat de vrouw mechanismen zal kunnen ontwikkelen om er zonder hulp mee om te gaan. Daarom moet bij de eerste gevallen onmiddellijk de gynaecoloog worden geraadpleegd. Omdat vaginisme kan optreden in verband met traumatische ervaringen, kan een vrouw ook bij een behandelend psycholoog terecht als ze de symptomen opmerkt. Het bezoek aan de dokter mag niet afhankelijk worden gemaakt van de leeftijd van de getroffen vrouw of haar seksuele ervaring. Het kan zijn dat vaginisme bij een jong meisje voorkomt en zij merkt het tijdens haar eerste seksuele ervaringen - op dezelfde manier kan het zijn dat een vrouw plotseling last heeft van vaginisme na de bevalling omdat ze de ervaring van de bevalling niet heeft verwerkt. In sommige gevallen treedt ongemak tijdens geslachtsgemeenschap schijnbaar op zonder enige aanwijsbare oorzaak, maar dit betekent niet dat het niet nog steeds vaginisme kan zijn. Alleen een gynaecoloog kan het detecteren, maar hoe eerder vaginisme kan worden gedetecteerd, hoe eerder het kan worden behandeld. De behandelingsperiode zal enige tijd in beslag nemen, maar hoe onaangenamer een patiënte met vaginisme ervaart vóór haar eerste doktersafspraak, hoe meer tijd het zal duren.
Behandeling en therapie
Effectieve behandeling van vaginisme hangt af van de specifieke trigger van de vaginale krampen Als de oorzaak lichamelijk is, kan dit een chirurgische splitsing van een krap zijn maagvlies of verwijdering van een aangeboren septum in de vagina. Als een psychologisch gebaseerd voorwaarde wordt vermoed, een combinatie van effectieve therapeutische maatregelen wordt vaak gebruikt om de frequentie van aanvallen en de angst van de patiënt geleidelijk te verminderen. Vaak biedt de stap van het in vertrouwen nemen van een arts en partner al een eerste verlichting voor de getroffenen wanneer ze begrip voor hun situatie ervaren. Op het gebied van vaginale kramp therapieVooral met vaginale dilatatoren worden goede resultaten behaald. Dit zijn gladde, conische staafjes in verschillende maten, met behulp waarvan de vrouw haar vagina voorzichtig kan verwijden. Deze behandeling kan worden ondersteund door klassiek ontspanning methoden of biofeedback, maar ook gericht bekkenbodem training, waarin de vrouw de ervaring van controle over haar eigen lichaam kan herontdekken door de betreffende spieren te spannen en te ontspannen. In het geval van massale psychologische triggers, een begeleidend psychotherapie is aan te raden, wat dient om ervaren trauma's te verwerken. Als de effecten op het partnerschap ernstig zijn, kunnen speciale koppel- of sekstherapieën nuttig zijn tegen vaginisme.
Vooruitzichten en prognose
Vaginisme verhindert een bevredigend seksleven voor getroffen individuen. Helaas zijn pijnlijke vaginale krampen een voorwaarde dat zal op zichzelf niet beter worden. Omdat de meest voorkomende oorzaak van vaginisme psychologische triggers zijn, is de voorwaarde verbetert mogelijk niet totdat de oorzaak is vastgesteld en behandeld. Afhankelijk van wat de vaginale krampen veroorzaakt, kan het meerdere sessies met een sekspsycholoog duren voordat een vrouw enige merkbare verbetering opmerkt. Zelfs als er een puur fysieke oorzaak is of de psychologische triggers kunnen worden verbeterd door oefeningen en training met dilatatoren, kost het tijd. Bij deze methode brengt de vrouw geleidelijk bredere en bredere voorwerpen in de vagina en werkt aan bewust ontspannen. Als gevolg hiervan wordt na verloop van tijd een normaal en bevredigend seksleven voor haar mogelijk. Wat het succes van de behandeling kan verhinderen, is druk van de partner of zelfs van zichzelf. Het is alleen begrijpelijk, maar absoluut contraproductief, als de partner of de patiënt zelf ongeduldig wordt en zichzelf daardoor nog meer onder druk zet. In het ergste geval kan dit het reeds bestaande vaginisme verergeren en reeds behaalde behandelingssuccessen omkeren. Het betrekken van de partner bij de diagnose en behandeling zorgt er daarentegen voor dat hij of zij door geduld begrip kan ontwikkelen en kan bijdragen aan verbetering.
het voorkomen
Vanwege de verscheidenheid aan oorzaken en het plotselinge ontstaan, is vaginisme een aandoening die moeilijk te voorkomen is. Op fysiek gebied zijn regelmatige gynaecologische onderzoeken en een goede hygiëne manieren om ziekten die vaginisme bevorderen in een vroeg stadium op te sporen of te voorkomen. Op psychologisch gebied moet bijzondere nadruk worden gelegd op het consequent doorwerken van negatieve gebeurtenissen rond seksualiteit of bevalling om de ontwikkeling van vaginisme als gevolg van trauma tegen te gaan.
Nazorg
Na vaginisme (vaginale krampen) is individuele nazorg vaak nuttig. De reden voor de krampen is belangrijk bij het ontwerpen van gepersonaliseerde nazorg. Fysieke oorzaken worden verzorgd door de gynaecoloog, terwijl psychologische oorzaken vaak de vertrouwende medewerking van de arts, psycholoog, de getroffen persoon zelf en haar partner vereisen. De angst voor een hernieuwd vaginaal gevecht kan een vrouw in haar seksuele leven aanzienlijk beperken en zelfs een reden zijn voor hernieuwd vaginisme. Daarom is het goed om de oorzaak van individueel vaginisme te kennen en eraan te werken. Als het bepaalde houdingen tijdens de geslachtsgemeenschap zijn die duidelijk het vaginisme veroorzaken, onthoud dit dan gewoon in de nazorg. Als de angst voor penetratie te groot is geworden, kan de vrouw deze situatie geleidelijk weer benaderen met een vinger of een vibrator. Vaak zijn het psychologische redenen die verantwoordelijk zijn voor de vaginale kramp Dit is waar de nazorg heel voorzichtig moet beginnen. Gesprekken met psychologen helpen bij het omgaan met problemen. Zelfhulpgroepen bieden uitwisseling met gelijkgestemden. Gesprekken met de partner dragen bij aan een beter wederzijds begrip en verminderen angsten. Ook tijdens de nazorg moet het vermogen van de vrouw om te ontspannen worden bevorderd. Dit is goed mogelijk met progressieve spieren ontspanning of yoga.
Wat u zelf kunt doen
In veel gevallen is vaginisme te wijten aan een psychologische trigger. Dit internaliseren en ervan uitgaan dat er geen organische stoornis is, is een goede eerste stap. In het geval van vaginisme dat fysiek wordt veroorzaakt door bijvoorbeeld een vernauwde vagina of ontstoken weefsel, is behandeling van de oorzaak noodzakelijk. Een goede manier om het intieme lichaamsbewustzijn te versterken en verdere anatomische kennis van de geslachtsorganen te krijgen, is door een goede trainingsprogramma voor bekkenbodemspieren. Hiervoor zijn er groeps- en thuiscursussen, die met of zonder partner kunnen worden gedaan. Voor zover vaginisme niet gebaseerd is op trauma van psychologische of fysieke aard, kan een geschikt ontspanningsmiddel worden toegepast, waarbij de getroffen persoon zich volledig op zichzelf en haar lichaam concentreert. In het geval van situationeel vaginisme - dwz vaginale krampen die altijd in dezelfde situatie voorkomen - kan het helpen om de vermeende trigger nader te bekijken. Verder zouden masturbatieoefeningen, waarbij de beweging vanuit de vagina komt door het bekken te bewegen, goede resultaten hebben bij het overwinnen van vaginisme. Hierbij is het belangrijk dat de controle van het geslachtsorgaan komt en niet van vingers of iets dergelijks. Dit helpt om te leren hoe de vagina zich gedraagt tijdens een poging tot penetratie. Deze kunnen ook, rekening houdend met de eigen fysieke beperkingen, leiden tot een zekere desensibilisatie en stretching van het weefsel als de vagina te smal is. Het effect is echter beperkt als de vagina te klein is.
