De ui is de meest voorkomende en gecultiveerde vorm van het geslacht van de preiplant. In zijn meest bekende vorm wordt het voornamelijk als groente gebruikt.
Voorkomen en teelt van de ui
De bekendste soorten zijn de gele, de witte en de rode ui. Uien variëren ook in smaak in zoetheid en scherpte. De ui plant komt in zijn huidige vorm niet voor als een wilde plant, maar de teelt ervan begon meer dan 7,000 jaar geleden. De ui is een tweejarige plant die meestal jaarlijks wordt geteeld. Moderne variaties groeien De bladeren zijn 15 tot 45 cm hoog, groenachtig blauwachtig en lijken qua vorm op waaiers. De ronde bollen van de ui worden als groente in keukens over de hele wereld gebruikt en hebben hun specifieke vorm en uiterlijk afhankelijk van de teeltregio en het type. De bekendste soorten zijn de gele, de witte en de rode ui. Uien variëren ook in smaak in zoetheid en scherpte. Kenmerkend voor hun uiterlijk is de ronde vorm en het eetbare weefsel van de in laagjes gekweekte bol.
Toepassing en gebruik
Uien worden voornamelijk gebruikt bij de bereiding van gerechten. Voor gebruik in warme gerechten worden ze geschild en gehakt en verwarmd in een pot of pan met andere ingrediënten. Er zijn echter ook enkele uiengerechten, zoals Franse uiensoep of uienchutneys. Qua verwerking is de ui erg veelzijdig. Het kan worden gebakken, gekookt, gestoofd, gebakken, geroosterd of rauw gegeten. Ze worden ook gebruikt als verdikkingsmiddel voor sauzen of als ingelegd voedsel azijn Over de hele wereld is de ui een van de ingrediënten die dagelijks in de keuken wordt gebruikt. De gele (of bruine) ui is vooral dol op karameliseren en vormt een zeer goede basis voor sauzen, vooral in de Franse keuken. De witte ui neemt een zeer prominente plaats in de Mexicaanse keuken in, gebakken krijgt hij een goudbruine kleur en een aangenaam zoetigheidje smaak De rode ui is vooral populair in de keuken van het Midden-Oosten, bijvoorbeeld in Turkije. Anders dan in Duitsland, waar het in grotere hoeveelheden en meer als groente wordt gebruikt, wordt het in ons land in kleinere hoeveelheden als groente gebruikt. kruiden Omdat uien bijzonder grote cellen hebben, worden ze al lang gebruikt in het wetenschappelijk onderwijs. Leerlingen en studenten krijgen uien onder een microscoop getoond om de structuur van organische cellen te bestuderen. Het sap van de ui wordt ook gebruikt als bescherming tegen motten, en ingewreven in de huid, het sap kan voorkomen muggenbeten In het verleden werd uiensap ook gebruikt als poetsmiddel voor glas en koperwerk, of als bescherming tegen roest ijzer Het geel huid van de ui kan worden gebruikt om in te kleuren (bijvoorbeeld soepen of sauzen, maar ook kleding).
Belang voor gezondheid, behandeling en preventie
De meeste soorten uien bestaan voor 89% uit water, 4% suiker, 1% eiwit, 2% vezels en 0.1% vet. Ze zijn rijk aan vitamine C, vitamine B6 en foliumzuur Uien bevatten weinig vet en zout en met slechts 40 kilocalorieën per 100 gram verrijken ze de smaak van veel gerechten zonder de hoeveelheid energie sterk te verhogen. De ui bevat fenolen en flavonoïdenDeze hebben ontstekingsremmende effecten, positieve effecten op cholesterol evenwichtvoorkomen kanker en fungeren als antioxidanten. De voordelen van antioxidanten voor het menselijk lichaam zijn talrijk. Sjalotten zijn er bijzonder rijk aan. Ze bevatten tot wel zes keer meer antioxidanten dan bijvoorbeeld gele uien. Verder zeer positieve effecten op bloed suiker niveaus zijn genoteerd. Uien kunnen zakken bloed druk en voorkomen hart- ziekte. Sommige mensen hebben allergische reacties bij contact met uien (jeuk, astma Toch is consumptie voor deze mensen, als verantwoordelijke, meestal onschadelijk eiwitten worden ondoeltreffend gemaakt door de bereiding. Hoewel consumptie veilig is voor mensen, kan het voeren van rauwe uien aan honden, katten, cavia's of andere dieren fataal zijn. Deze kunnen de groente niet verteren. Sommige Indiase sekten verbieden de consumptie van uien omdat ze als een afrodisiacum worden beschouwd. Boeddhistische scholen ontmoedigen uien ook, omdat men zegt dat ze verlangen in gekookte vorm en woede in rauwe vorm opwekken. enzymen die zich in de cellen bevinden, komen vrij, die zich ontwikkelen tot sulfeen zuren bij blootstelling aan lucht. Deze kunnen irritatie van de ogen veroorzaken. De ui afkoelen of warm snijden water kan helpen. Hoe vaker iemand uien snijdt, hoe minder vatbaar hij of zij is voor de reactie op het sulfeenzuur.
