De tunica-media zijn een onderdeel van de muren van bloed en weefselvocht schepen dat ligt tussen twee andere lagen in. Het bevat onder andere spiercellen die het lichaam gebruikt om de breedte van de aderen te reguleren. Schade aan de tunica-media kan leiden tot vernauwing van de bloed schepen (arteriosclerose).
Wat is de tunica-media?
De tunica-media maken deel uit van de wanden van aders en slagaders. Om het te onderscheiden van de middelste laag van het oog (tunica media bulbi of uvea), verwijzen artsen soms naar de middelste vasculaire laag als het tunica media vasorum. Het is omgeven door de tunica adventitia of tunica externa. De tunica externa vormt de buitenste wand van de bloed schepen Aan de binnenkant van de slagaders en aders ligt de tunica intima. De muur van de lymfevaten heeft ook een tunica-media in het midden. Het weefsel van de tunica-media is niet uniform van aard, maar bestaat uit spiercellen, collageen, elastische vezels en bindweefsel De spiercellen zijn vooral belangrijk voor het transport van vocht in de bloedvaten. Met de leeftijd neemt de elasticiteit van de vaatwanden af en kan dat ook leiden tot normatieve vernauwing.
Anatomie en structuur
Sommige cellen in de vaatwand zijn spiercellen. Omdat de grotere slagaders bloed door het lichaam moeten pompen, hebben ze dikkere tunica-media. De extra spiercellen helpen de bloedvaten om de nodige druk op te bouwen. Tussen hen zijn collageen, een speciaal eiwitmolecuul en elastische vezels. Deze laatste geven het weefsel zijn flexibiliteit. Bovendien bestaat de tunica-media uit bindweefsel dat ondersteunt de andere cellen en houdt ze in vorm. De bindweefsel speelt ook een toeleverende rol: het geeft voedingsstoffen door en zuurstof naar de andere cellen en verdeelt de bronnen. Artsen verdelen slagaders in verschillende typen; de verschillen komen ook tot uiting in de tunica-media. Spierslagaders hebben bijvoorbeeld sterkere spieren, terwijl elastische slagaders meer elastische vezels hebben en collageen.
Functie en taken
De tunica-media spelen een cruciale rol om ervoor te zorgen dat het bloed gelijkmatig door het menselijk lichaam stroomt. In de slagaders stroomt het bloed weg van de hart- In de longen nemen rode bloedcellen op en verspreiden ze zich zuurstof. De hart- dient daarbij als pomp. Maar de slagaders zelf moeten ook het bloed aandrijven om het te laten stromen. Mensen kunnen gemakkelijk het ritmische pompen van de grotere slagaders voelen; daarom worden de bloedvaten ook wel slagaders genoemd. Wanneer slagaders gewond raken, schiet bloed vaak letterlijk uit de wond, wat de hoge druk in het vat illustreert. Om de slagaders hun pompbewegingen te laten uitvoeren, hebben ze spieren nodig. De spierlaag bevindt zich in de tunica-media en vormt een ring rond de slagaders. De spiercellen in de tunica-media behoren tot de gladde spier en behoren dus tot hetzelfde vezeltype als de hart- spier. Mensen kunnen deze bewegingen niet bewust beheersen of onderdrukken. Niet alleen bloedvaten hebben een vaatwand met een tunica-medium; lymfevaten hangen er ook van af. Lymfevaten verzamel vloeistof uit de ruimtes tussen de cellen. Ze komen voor in bijna elk belangrijk weefsel. Net als bloedvaten kunnen ze in grootte variëren en in elkaar overvloeien. Uiteindelijk geven de lymfevaten het verzamelde vocht af in de bloedvaten. Overtollige vloeistof wordt door het lichaam uitgescheiden via de urine. Dienovereenkomstig dient het lymfestelsel om vocht te transporteren en ervoor te zorgen water hoopt zich niet op in de intercellulaire ruimtes. Bovendien transporteren de lymfevaten ook bepaalde macromoleculen - bijvoorbeeld eiwitten en lymfocyten, die deel uitmaken van de immuunsysteem.
Ziekten
De tunica-media kunnen worden betrokken bij de ontwikkeling van arteriosclerose, onder andere ziekten. Dit is een blokkering van de bloedbaan waarvoor verschillende oorzaken verantwoordelijk kunnen zijn. Bijvoorbeeld bloedvetten genoemd triglyceriden kan klonten vormen in de slagaders en aders door het afzetten van de moleculen op de wanden van de schepen. Hierdoor blijft er minder ruimte over voor de bloedbaan om door het getroffen gebied te stromen. Het risico van dergelijke afzettingen is vooral hoog bij vaatkleppen en in fijnere aderen. Als gevolg van een vasculaire afsluitingkan het lichaam het weefsel erachter niet meer voorzien zuurstof en voedingsstoffen. de verwijdering van carbon kooldioxide, andere afvalproducten en cellulaire producten wordt ook verstoord door arteriosclerose Bovendien kunnen de afzettingen losbreken en met de bloedbaan naar andere delen van het lichaam reizen. Ze lossen de bloedvaten op of sluiten ze af waarin ze vast komen te zitten. Op deze manier kan een verstopping van de slagaders mogelijk leiden tot beroerte, hartaanval of pulmonaal embolie ander weefsel kan ook worden aangetast door aderverkalking en, in het ergste geval, afsterven. Een goede spierbeweging van de slagaders is ook vereist om te voorkomen dat ze sluiten. De tunica-media bevatten gladde spieren waardoor de bloedvaten kunnen verwijden of samentrekken als dat nodig is. Hoge bloeddruk (hypertensie) kunnen de tunica-media beschadigen: de cellen in de vaatwand krijgen weinig zuurstof en sterven af: hierdoor wordt de regulatie van de arteriële breedte verstoord en de ader kan versmallen tot het punt van aderverkalking. Bij sclerose van Mönckeberg, calcium wordt afgezet in de tunica-media en leidt ook tot functionele beperkingen van de bloedvaten.