De moderne psychologie past verschillende tests toe om te beoordelen concentratie prestatie. Een van de meest gebruikte tests, zelfs vandaag de dag, is de d2-test. Het is een attentie spanning test ontwikkeld door de Duitse psychologieprofessor Rolf Brickenkamp in 1962. Deelnemers zijn individuen, maar ook hele groepen proefpersonen.
Wat is de d2-test?
De moderne psychologie past verschillende tests toe om te beoordelen concentratie prestatie. Een van de meest gebruikte tests, zelfs vandaag de dag, is de d2-test. De d2-test is ontworpen door de Technische Keuringsdienst (TÜV) voor mensen die wilden solliciteren naar een baan als beroepschauffeur. Het is geschikt voor mensen van 9 tot 60 jaar en beoordeelt het vermogen om zich gedurende een bepaalde tijd op een specifieke baan te concentreren en daarbij zo foutloos mogelijk te presteren (hoge werknauwkeurigheid). De d2-test voldoet aan de criteria van deugdelijkheid, betrouwbaarheid en objectiviteit vereist voor standaardtesten. Het is gemakkelijk te gebruiken. Het uitvoeren en evalueren van tests vraagt slechts weinig tijd. Bovendien heeft het een hoog rendement en veroorzaakt het slechts lage kosten. Momenteel zijn de herziene versie d2-R en de pc-versie (d2-C) beschikbaar. De resultaten van de test vertegenwoordigen de typische, maar niet de maximale aandachtsprestatie van de betreffende deelnemer.
Functie, effect en doelen
De d2-test wordt het meest gebruikt in de kinder- en jeugdpsychiatrie (onderwijs- en schoolbegeleiding). Andere toepassingsgebieden zijn verkeerspsychologie, klinische psychologie en neuropsychologie. Bij loopbaanbegeleiding en beroepshoudingstesten wordt hiermee bepaald of sollicitanten geschikt zijn voor de geadverteerde functie. De betrouwbaarheid van de d2 wordt momenteel geschat op 95 tot 98 procent in alle drie geteste gebieden van snelheid, nauwkeurigheid en consistentie. De aandachtstest duurt ongeveer 8 minuten. De eigenlijke test duurt ongeveer 4 minuten en 40 seconden. Nadat de d2 is afgenomen, wordt een gestandaardiseerde evaluatie uitgevoerd met behulp van een set sjablonen (tijd: ca. 5 minuten) en wordt het testresultaat geïnterpreteerd. De d2 bestaat uit 14 regels met 47 (nu 57) p- en d-tekens. De twee letters krijgen elk 1 tot 4 streken toegewezen, gerangschikt boven, onder en boven en onder. Het onderwerp heeft 20 seconden voor elke rij. Ze moet met twee slagen zoveel mogelijk d's doorhalen (vandaar de naam van de test). D's met één, drie en vier slagen mogen niet worden doorgestreept. Alle p's mogen helemaal niet worden doorgehaald. Het doel is om zo min mogelijk fouten te maken, hoewel weglatingen van tekens ook als fouten worden beschouwd. De administratie van d2 is als volgt: De testleider legt de testpersonen precies uit wat er moet gebeuren. Vervolgens vindt er een mock-doorloop plaats. Na de start van de eigenlijke test laat hij de testpersonen na elke 20 seconden aan de volgende regel werken. Bij de evaluatie worden alle verwarring- en weglatingsfouten bij elkaar opgeteld, gedeeld door het totale aantal verwerkte tekens en vervolgens vermenigvuldigd met 100 (foutenpercentage). Weglatingsfouten zijn tekens die moeten worden verwijderd, maar niet zijn verwijderd door de testpersoon. Bij verwarringsfouten worden onjuiste tekens verwijderd. Weglatingsfouten komen vaker voor in de d2-test dan verwarring. De berekening van het foutenpercentage volgens de conventionele methode wordt tegenwoordig vervangen door het zogenaamde concentratie vermogenswaarde, aangezien deze indicator wordt beschouwd als beter bestand tegen vervalsing dan het totale vermogen minus het aantal fouten. Om dit te bepalen, worden de verwarringsfouten afgetrokken van het aantal correct doorgestreepte karakters. Om erachter te komen hoe het concentratievermogen in de loop van de d2-test afneemt, wordt een werkcurve gemaakt. Om dit te doen, verbindt de testbeheerder telkens de laatst bewerkte karakters. Een andere manier om erachter te komen hoe de aandachtscurve vordert, is door de test in twee helften te verdelen en voor elk een afzonderlijk foutenpercentage te berekenen. Mogelijke testresultaten zijn: sterk geconcentreerd (veel zorg, hoog werktempo), pedant (veel zorg, laag werktempo), gestoorde concentratie (weinig zorg, laag werktempo) en overslaan. Het wordt gekenmerkt door veel weglatingsfouten en moet op een gedifferentieerde manier worden geïnterpreteerd. De d2-concentratietest is niet toepasbaar op mensen met hersenen-organische stoornissen en gedragsgestoorde kinderen, aangezien er geen precieze uitspraken kunnen worden gedaan over de daadwerkelijke prestaties van deze proefpersonen. Sommige testbeheerders voeren het echter uit op de laatste en interpreteren de vastgestelde testresultaten dienovereenkomstig met de nodige voorzichtigheid.
Risico's, gevaren en speciale kenmerken
De d2-test in de herziene versie van 2010 (d2-R) bevat het oorspronkelijke itemtype, maar is opnieuw genormeerd om meer tekens op te nemen. Bovendien zijn de instructies gedetailleerder en is het scoren van het resultaat eenvoudiger. Ondanks zijn standaardisatie en hoge informatieve waarde, bevelen experts aan om de d2 niet te gebruiken als de enige test voor het beoordelen van de concentratieprestaties, aangezien nadelige factoren herhaaldelijk optreden tijdens de testprocedure. Het testresultaat wordt bijvoorbeeld negatief beïnvloed door motivatietekorten en emotionele en situationele problemen. Een ander probleem is het skip-syndroom: er worden heel veel tekens verwerkt en het foutenpercentage is extreem hoog. Ook eerder niet-gediagnosticeerde acute visuele stoornissen, een motorische beperking van de schrijvende hand en gedragsstoornissen kunnen het testresultaat vervalsen. Bovendien komen er herhaaldelijk negatieve nepresultaten voor wanneer de d2-test wordt afgenomen. In het geval van testpersonen die alle karakters hebben doorlopen maar een extreem hoog aantal verwisselingsfouten hebben gemaakt, is het redelijk te vermoeden dat ze opzettelijk proberen slechter te scoren op de d2-test dan ze in werkelijkheid zijn. Voor oudere testpersonen zijn er geen afwijkende criteria in de d2-test.
