Introductie
De tabatière, ook wel foveola radialis genoemd, is een kleine, langwerpige driehoekige Depressie aan de duimzijde (radiale zijde) van de handwortel. Het is vooral opvallend wanneer alle vingers gestrekt worden gehouden en de duim uit elkaar is gespreid. Omdat snuffers hun snuiftabak in porties in de Depressie en adem eruit, het wordt ook wel "Tabatière" (Frans voor snuifdoos) genoemd. Het bevat belangrijke geleidende paden, zoals de polsslagader en een tak van de radiale zenuw, die gevoelig de huid van de duim op de rug van de hand innerveren.
Anatomie
Aan zijn lange zijden wordt de tabatière begrensd door de pezen van de duimspieren - de Musculus abductor pollicis longus (lange duimspreider), de Musculus extensor pollicis brevis (korte duimstrekker) en de Musculus extensor pollicis longus (lange duimstrekker). De onderkant van de tabatière wordt gevormd door het laterale deel van de straal en een carpaal bot - het scafoïd bot, ook wel bekend als os scaphoideum. Het dak van de tabatière wordt gevormd door het retinaculum extensorum - een stevige, bindweefsel band waaronder de pezen van de vinger extensoren draaien.
Het Retinaculum extensorum zorgt ervoor dat de pezen van de extensoren blijven tijdens handbewegingen stevig aan het bot vastzitten en stijgen niet op. De Tabatiere bevat de polsslagader, de radiale slagader met spaken, als belangrijke structuren, evenals een tak van de radiale zenuw, die de huid aan de duimzijde van de handrug op gevoelige wijze innerveren. De polsslag van de polsslagader ook in de Tabatiere goed voelbaar.
Artrose van het duimzadelgewricht
De duim zadelgewricht wordt gevormd door een carpaal bot (Os trapezium) en door de basis van het eerste middenhandsbeentje (Os metacarpale I). De duim zadelgewricht ligt direct onder de tabatière. De functie van de duim zadelgewricht is om de duim vrij te laten bewegen, waardoor precieze bewegingen mogelijk zijn, zoals de puntige greep op de vingers of de sleutelgreep.
Duimzadelverbinding artrose is de slijtage van de kraakbeen in het duimzadelgewricht. Dit leidt tot een pijnlijke bewegingsbeperking en een vermindering van de kracht van de duim. Daarnaast is er vaak een zwelling of zelfs een vervorming van het gewricht van buitenaf zichtbaar.
De Röntgenstraal afbeelding toont een vernauwde gewrichtsruimte en botspicula, wat typische tekenen zijn van gewrichtsslijtage. Soms kunnen zich ook vrije gewrichtslichamen in de opening vormen, wat de pijn van beweging. Veelvoorkomende oorzaken van duimzadelgewricht artrose zijn eerdere fracturen van de middenhandsbeentjes of carpaal botten, evenals reumatische gewrichtsaandoeningen.
In zeldzame gevallen zijn ook genetische oorzaken aanwezig, die vervolgens kunnen leiden tot een familiale ophoping van het duimzadelgewricht artrose. Vrouwen worden vaker getroffen door artrose aan het duimzadel dan mannen. Therapeutisch, ontstekingsremmende geneesmiddelen zoals ibuprofen or diclofenac kan worden gegeven in een vroeg stadium van artrose van het duimzadelgewricht en biedt verlichting.
cortisone injecties kunnen in de tussentijd ook de symptomen verlichten. Bij sterk toenemende en nachtelijke klachten dient een operatie te worden overwogen. Er zijn de afgelopen jaren verschillende chirurgische methoden ontwikkeld.
De meest gebruikte chirurgische methode is resectie-suspensie artroplastiek, waarbij een carpaal bot (os trapezium) wordt verwijderd en de duim door middel van een peeslus in het zadelgewricht wordt “vastgebonden”. Daarna is het belangrijk om het gewricht gedurende 4 weken te immobiliseren, evenals een gematigde, geleidelijke gedeeltelijke belasting totdat volledige belasting mogelijk is. Als alternatief voor een operatie kunnen speciale spalken of bandages worden gedragen om de beweeglijkheid van het duimzadelgewricht te verminderen. Vaak voelen getroffen personen zich echter ernstig beperkt in hun dagelijkse bezigheden.
