Magnetische resonantie-angiografie: behandeling, effecten en risico's

Magnetische resonantie angiografie dient als een diagnostische procedure voor grafische beeldvorming van bloed schepen​ In tegenstelling tot conventionele onderzoeksmethoden is het gebruik van röntgenstraling niet nodig. Er zijn echter contra-indicaties voor het gebruik van deze procedure.

Wat is magnetische resonantie-angiografie?

Magnetische resonantie angiografie, of MRA, is een beeldvormingsprocedure die wordt gebruikt voor diagnostische beeldvorming van bloed schepen​ Magnetische resonantie angiografie, ook wel MRA genoemd, is een beeldvormingsprocedure die wordt gebruikt voor diagnostische beeldvorming van bloed schepen. Het is gebaseerd op MRI​ De belangrijkste onderzoeksobjecten zijn de slagaders. In zeldzame gevallen worden ook aderen onderzocht. In sommige gevallen kunnen hier volledig niet-invasieve technieken worden gebruikt, zonder dat chirurgische ingrepen of injecties​ In tegenstelling tot conventionele angiografie hoeft er geen katheter te worden ingebracht. Er zijn ook methoden voor magnetische resonantie-angiografie die worden uitgevoerd met contrastmiddelen. Het gebruik van schadelijke röntgenstralen wordt echter geëlimineerd. In plaats van de tweedimensionale beelden die worden geproduceerd door conventionele angiografie, verkrijgt magnetische resonantie-angiografie gewoonlijk driedimensionale gegevenssets. Hierdoor kunnen de schepen vanuit alle kijkrichtingen worden beoordeeld. Magnetische resonantie-angiografie wordt gebruikt in gevallen van verdenking arteriosclerose, embolieën, tromboseaneurysma's of andere vasculaire misvormingen.

Functie, effect en doelstellingen

Magnetische resonantie-angiografie, zoals algemeen MRI, is gebaseerd op de fysische principes van nucleaire magnetische resonantie. Het is gebaseerd op het feit dat atoomkernen, in dit geval protonen (waterstof atoomkernen), in chemische verbindingen hebben spin. De spin wordt gedefinieerd als een koppel. Het koppel genereert een magnetisch moment als bewegende lading. Wanneer een extern stationair magnetisch veld wordt aangelegd, wordt het magnetische moment van het proton uitgelijnd met dit veld. Dit veroorzaakt een zwakke longitudinale magnetisatie (paramagnetisme). Als een sterk wisselveld dwars op de richting van het statische magnetische veld wordt aangelegd, kantelt de magnetisatie en verandert deze gedeeltelijk of volledig in een transversale magnetisatie. Dit start onmiddellijk een precessiebeweging van de transversale magnetisatie rond de veldlijnen van het statische magnetische veld. Een spoel registreert deze precessiebeweging door de elektrische spanning te veranderen. Wanneer het wisselveld is uitgeschakeld, worden de magnetische momenten van de protonen opnieuw uitgelijnd met het statische magnetische veld. De transversale magnetisatie vervalt langzaam. Deze vervaltijd wordt genoemd ontspanning. Echter, de ontspanning hangt af van de fysische en chemische omgeving van de protonen. De transversale magnetisaties hebben dus verschillende tijden nodig om te vervallen in verschillende weefsels en delen van het lichaam. Deze verschillende relaxaties komen in het beeld tot uiting door verschillen in helderheid. Alleen op deze manier ontstaat het driedimensionale beeld. Dit principe is ook van toepassing op de beeldvorming van bloedvaten, in welk geval het magnetische resonantie-angiografie wordt genoemd. Er zijn veel verschillende technieken voor magnetische resonantie-angiografie. Drie methoden worden bijzonder vaak gebruikt. Deze methoden omvatten vluchttijd-MRA, fasecontrast-MRA en contrastversterkte MRA. Time-of-flight MRA (TOF-MRA) is gebaseerd op het verschil in magnetisatie tussen vers bloed en omringend weefsel. Dit maakt gebruik van het feit dat het instromende bloed sterker wordt gemagnetiseerd dan het stilstaande weefsel. De magnetisatie van het corresponderende weefsel is al verminderd door blootstelling aan een hoogfrequent veld. De verschillende signaalintensiteit van het bloed en het weefsel wordt als afbeelding weergegeven. In de beeldweergave treden echter vaak artefacten op als het bloed al lange tijd in het te onderzoeken gebied heeft gestroomd. Om de blootstellingstijd van het RF-veld aan het bloed te verminderen, moet het onderzoeksveld bij deze methode loodrecht op de richting van de bloedstroom staan. Time-of-flight MRA vereist geen contrastmiddel omdat hier snelle 2D- of 3D-gradiënttechnieken kunnen worden gebruikt. Fasecontrast-MRA speelt een grote rol als een andere methode. Net als bij time-of-flight MRA worden de verschillen tussen stromend bloed en omringend weefsel signaalrijk weergegeven, maar hier onderscheidt het bloed zich niet door de magnetisatie, maar door de faseverschillen met het weefsel. Deze methode vereist ook geen contrastmiddel​ De derde methode wordt contrastversterkte MRA genoemd. Het is gebaseerd op de injectie van een contrastmiddel, waardoor de ontspanning​ Vergeleken met de andere twee methoden, bekort contrast-versterkte magnetische resonantie angiografie de beeldacquisitietijd aanzienlijk.

Risico's, bijwerkingen en gevaren

Vergeleken met conventionele angiografie heeft magnetische resonantie-angiografie veel voordelen, maar ook nadelen. Het gebruik van deze methode vereist geen chirurgische ingreep. Er hoeft dus geen katheter te worden geplaatst. Het feit dat onderzoek en gelijktijdige behandeling niet gecombineerd kunnen worden, kan echter een nadeel hebben. Magnetische resonantie-angiografie produceert driedimensionale beelden waarmee de bloedvaten vanuit verschillende kijkrichtingen kunnen worden beoordeeld. Er zijn echter ook duidelijke contra-indicaties voor het gebruik van deze methode. Deze contra-indicaties hebben voornamelijk betrekking op het effect van het magnetische veld. Dragers van pacemakers of defibrillatoren mogen bijvoorbeeld geen magnetische resonantie-angiografie ondergaan. Het gebruikte magnetische veld kan de apparaten beschadigen en veroorzaken volksgezondheid problemen. Ook als die er zijn ijzer fragmenten of andere metalen voorwerpen (bijv. cavafilters) in het lichaam, is het gebruik van deze methode gecontra-indiceerd. Magnetische resonantie-angiografie mag ook niet worden gebruikt tijdens de eerste 13 weken van zwangerschap​ Een contra-indicatie doet zich ook voor bij het dragen van een cochleair implantaat (gehoorprothese). Dit apparaat bevat een magneet. Echter, met wat cochleair implantaten, MRA kan worden uitgevoerd volgens de exacte instructies van de fabrikant. Geïmplanteerd insuline pompen laten geen magnetische resonantie-angiografie toe, omdat deze apparaten ook kunnen worden beschadigd. Bij tatoeages met metaalhoudende kleurpigmenten kan MRA veroorzaken brandwonden aan de huid​ Evenzo wordt magnetische resonantie-angiografie ook niet aanbevolen voor niet-verwijderbare magnetische piercings in het onderzoeksgebied.