Talk therapie, gemoedelijk psychotherapie of cliëntgerichte psychotherapie verwijst naar een therapeutische methode uit de humanistische psychologie.
Wat is gesprekstherapie?
Eigenlijk, praten therapie wordt opgevat als een soort hulpmiddel dat de cliënt helpt om door zelfonderzoek op de juiste manier te verwerken wat hij of zij heeft meegemaakt en om verkeerd gedrag te veranderen door inzicht. In praten therapie, zoals de naam doet vermoeden, ligt de focus op praten. Het wordt ook wel klantgericht genoemd psychotherapie, omdat het de cliënt en zijn uitspraken zowel verbaal als non-verbaal op de voorgrond plaatst. De psycholoog Carl R. Rogers, die in de jaren veertig en vijftig toegang kreeg tot onderzoeksmogelijkheden door zijn onderwijsactiviteiten aan Amerikaanse universiteiten, wordt beschouwd als de grondlegger van deze methode. In het kader van dit onderzoek probeerde hij erachter te komen hoe iemand ervaringen beter kan verwerken en erover kan praten, om in het verloop van het gesprek tot nieuwe inzichten te komen en zo een gedragsverandering teweeg te brengen. Hij deed onderzoek naar de voorwaarden die daarvoor nodig zijn. Net als veel andere therapiemodellen heeft gesprekstherapie zich in de loop der jaren ontwikkeld. In wezen wordt gesprekstherapie opgevat als een soort instrument dat de cliënt helpt om op de juiste manier te verwerken wat hij heeft ervaren door zelfonderzoek en om verkeerd gedrag te veranderen door inzicht. Deze manier van praten is niet alleen te vinden in therapieën, maar is ook een onderdeel geworden van supervisie, studentgericht lesgeven en counseling.
Functie, effect en doelen
Talk-therapie wordt gebruikt voor veel psychische aandoeningen. Of het nu als een op zichzelf staande methode is of in combinatie met andere therapeutische methoden en / of medicamenteuze behandeling. Bij de gesprekstherapie wordt aangenomen dat ieder mens een drang heeft tot zelfverwezenlijking en hiervoor al de nodige middelen in zich draagt. Normaal gesproken is een gezond persoon krachtig, zijn denken en handelen doelgericht en bewust. Verstoorde processen en bijzondere waardeverminderingen zijn dan ook gebaseerd op fout leren processen en blokkeren de mogelijkheid van zelfrealisatie. Met behulp van gesprekstherapie dienen deze blokkades door de patiënt te worden herkend en opgelost. Op het eerste gezicht lijkt gesprekstherapie zich te richten op wat de patiënt heeft meegemaakt. In de loop van het gesprek ligt de focus echter vooral op hoe de cliënt de traumatische gebeurtenis heeft ervaren, welke emoties een rol speelden en welke conclusies hij of zij daaruit trok. Door de herwaardering moet de cliënt zelf nieuwe inzichten verwerven en zo opnieuw kunnen evalueren wat hij heeft meegemaakt. Door dit opgedane inzicht zal hij dus ook zijn gedrag veranderen. Bij praattherapie gaat het niet om het stellen van een concreet doel. Door het gesprek ontstaat automatisch een cursus. De therapeut laat dit proces zoveel mogelijk aan de patiënt over en schept de randvoorwaarden die het voor de cliënt mogelijk maken om over zijn ervaringen en problemen te praten, zelf inzichten te verwerven en zijn handelen in vraag te stellen. De gesprekstherapeut handelt empathisch en authentiek en neemt de getroffen persoon en zijn of haar emotionele leven serieus zonder hem of haar te veroordelen. De kern van gesprekstherapie is gebaseerd op wederzijdse acceptatie en waardering van de cliënt. Iemand die zich niet beoordeeld voelt en zich geen zorgen hoeft te maken over een mogelijke evaluatie, is eerder bereid om over zichzelf en zijn mogelijke fouten te praten. Zo wordt de basis voor verandering gecreëerd.
Kritiek en gevaren
Er is onvoldoende risico-onderzoek op het gebied van gesprekstherapie. Door de klantgerichte aanpak en de grootst mogelijke acceptatie van de klant voldoet het grotendeels aan ethische eisen. Gevaren en risico's bestaan daarom voornamelijk via de patiënt en zijn persoonlijkheidsstructuur en ook bij de therapeut. Een opdrachtgever die niet openstaat voor verdere ontwikkeling en verandering zal nauwelijks succes kunnen boeken. Een therapeut die niet empathisch en authentiek reageert en het verloop van het gesprek op een negatieve manier domineert, kan er niet alleen voor zorgen dat de therapie mislukt, maar ook nog eens ernstige psychische schade toebrengen, vooral bij zeer onzekere cliënten. Het is daarom raadzaam om zorgvuldig de juiste therapeut te kiezen. Aangezien er nu veel verschillende richtingen van gesprekstherapie zijn, dient een passende voorselectie te worden gemaakt, bijvoorbeeld bij ernstig trauma gesprekstherapie met specialisatie op het gebied van traumatherapie is aanbevolen. Op deze manier worden vanaf het allereerste begin belangrijke factoren voor het succes van gesprekstherapie gelegd.
