De hallux rigidus beschrijft de degeneratieve verandering van de metatarsofalangeale gewricht van de grote teen tot verstijving. Er is een afname in kraakbeen massa en kwaliteit, terugkerende pijnlijke ontsteking in het gewricht en een steeds beperktere gewrichtsfunctie. Vergelijkbaar met artrose, wat vaak de oorzaak is van hallux rigidus, het gedeeltelijk volledig verlies van kraakbeen oppervlak in het late stadium kan leiden tot bot-op-bot beweging, wat erg pijnlijk is.
Therapie
Therapie voor hallux rigidus begint met conservatieve maatregelen en heeft tot doel de gewrichtsmobiliteit zoveel mogelijk in stand te houden en een pijn-vrij looppatroon. Hiervoor kan fysiotherapie worden gebruikt, waarbij de teen handmatig kan worden gemobiliseerd, maar ook de patiënt zelf leert oefeningen om de gewrichtstoevoer en mobiliteit te verbeteren. De ontwikkeling van een fysiologisch gangpatroon om andere structuren te beschermen, maakt ook deel uit van het behandelprogramma van fysiotherapie.
Daarnaast, pijnstillers zoals ibuprofen or diclofenac (niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen) kunnen in korte tijd nuttig zijn, vooral in gevallen van ernstige pijn en acute ontstekingsaandoeningen, bijv. als gevolg van schuurproducten in het gewricht. Zelfs als deze medicijnen vrij verkrijgbaar zijn, moet eraan worden herinnerd dat het ernstige medicijnen zijn met bijwerkingen. Het gebruik ervan moet worden overwogen en er moet dringend medisch advies worden ingewonnen voor langdurig gebruik.
Om het gewricht te beschermen tegen mechanische overbelasting, kunnen bepaalde spalken of inlegzolen en bandverbanden de behandeling ondersteunen. Het is belangrijk om in gedachten te houden dat deze AIDS zijn passieve ondersteuningen die de afbraak van het spierstelsel verder kunnen bevorderen en zo tot een zekere afhankelijkheid kunnen leiden. Als het pijn is resistent tegen therapie en zeer ernstig, chirurgische therapie met daaropvolgende revalidatie kan de symptomen van de patiënt verlichten. Er zijn verschillende chirurgische technieken beschikbaar, die individueel tussen de chirurg en de patiënt moeten worden gecoördineerd.
Oefeningen
Om hallux rigidus te voorkomen en verstijving tegen te gaan, kunnen mobilisatieoefeningen nuttig zijn. Er moet altijd voor worden gezorgd dat het gewricht alleen in het pijnvrije gebied wordt getraind, aangezien overbelasting van de aangetaste structuren gemakkelijk ontstekingen kan veroorzaken, wat de verstijving verder zou kunnen bevorderen. 1.)
De patiënt kan de teen zelf passief mobiliseren door de teen dicht bij het gewricht vast te pakken, dwz met de ene hand net onder het gewricht en met de andere hand de teen net boven het gewricht vast te pakken. De onderste hand fixeert de middenvoet en de bovenhand kan nu het teenbot in het gewricht mobiliseren. Er kan ook een lichte trekkracht worden aangebracht, die de gewrichtsvlakken van elkaar losmaakt en zo tot een prettige verlichting kan leiden.
De handleiding stretching en mobilisatie van de voetboog en de achterkant van de voet kan ook prettig zijn. 2.) Grijpoefeningen kunnen als verdere oefeningen worden gebruikt.
Bij acute pijn kunnen deze ook in een verwarmend of koelend medium worden uitgevoerd. Zo kan de patiënt met zijn tenen een graankussen pakken of een pakje diepvrieserwten. Een individuele combinatie van oefeningen om de statica en houding van de patiënt te corrigeren, kan overbelasting van de metatarsofalangeale gewricht van de grote teen. Verdere oefeningen zijn te vinden in de artikelen:
- Oefeningen voor een hallux rigidus
- Oefeningen voor metatarsofalangeale gewrichtsartrose van de grote teen