Difterie: symptomen, oorzaken, behandeling

Difterie (synoniemen: kroep; difterie; kroep; ICD-10-GM A36.-: difterie) is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door het toxine van de grampositieve Corynebacterium diphtheriae (of een andere soort, bijv. C. ulcerans).

Mensen vertegenwoordigen momenteel het enige relevante pathogeenreservoir voor Corynebacterium diphtheriae, C. ulcerans en C. pseudotuberculosis.

Voorval: Infectie komt wereldwijd voor.

Om de besmettelijkheid (besmettelijkheid of overdraagbaarheid van de ziekteverwekker) wiskundig te kwantificeren, werd de zogenaamde besmettelijkheidsindex (synoniemen: besmettelijkheidsindex; infectie-index) geïntroduceerd. Het geeft de kans aan dat een niet-immuun persoon besmet raakt na contact met een ziekteverwekker. De besmettelijkheidsindex voor difterie is 0.1-0.2, wat betekent dat 10-20 van de 100 niet-gevaccineerde personen besmet raken na contact met een met difterie geïnfecteerde persoon. Manifestatie-index: Ongeveer 10-20% van de met difterie geïnfecteerde personen wordt herkenbaar ziek met difterie.

Seizoensgebonden ophoping van de ziekte: Difterie komt vaker voor in de herfst en winter.

Overdracht van de veroorzaker (infectieroute) vindt meestal plaats via druppel infectie bij luchtweginfecties. Ook contact- en uitstrijkjes zijn mogelijk. Bij cutane difterie worden toxineproducerende pathogenen gedetecteerd in wonden.

Overdracht van mens op mens: ja, maar uiterst zeldzaam. Het is gewoonlijk overdracht van dier (huisdieren zoals honden en katten) op mens.

De incubatietijd (tijd van infectie tot het begin van de ziekte) is tussen de 2 en 5 dagen, gewoonlijk 4 dagen. Dan ontwikkelt zich eerst een lokale infectie, afhankelijk van de plaats van binnenkomst, o.a. keel, oog, huid difterie. Hier leidt het gif naar necrose (lokale weefselvernietiging), die stevig aan de slijmvlies (zogenaamde pseudomembranen).

Frequentiepiek: de ziekte komt voornamelijk voor bij kinderen in de voorschoolse leeftijd.

In geïndustrialiseerde landen is de ziekte vrij zeldzaam. In Rusland neemt de prevalentie (ziektefrequentie) echter toe.

De duur van besmettelijkheid (besmettelijkheid) duurt zolang de ziekteverwekker detecteerbaar is in secreties en wonden​ Bij onbehandelde personen komt dit overeen met een periode van twee weken (zelden meer dan vier weken). Bij een antibioticabehandeling zijn de besmette personen slechts 2-4 dagen besmettelijk.

Verloop en prognose: De ziekte is systemisch (treft het hele organisme) en treft gewoonlijk de luchtwegen in de zin van amandelontsteking (ontsteking van de amandelen) en keelholteontsteking (ontsteking van de keel). In dit geval is er angina met hechtende grijs-witte coatings op de keelholte slijmvlies (pseudomembranen); een poging om deze snel los te maken leidt tot bloeding. De ziekte gaat vaak gepaard met koorts​ Hoe eerder therapie wordt gestart, hoe beter de prognose. In de regel worden ook contactpersonen behandeld om verspreiding van de ziekteverwekker te voorkomen.

De letaliteit (sterfte in verhouding tot het totale aantal mensen dat met de ziekte is besmet) is ongeveer 5-10%.

vaccinatie: Vaccinatie tegen difterie is beschikbaar en behoort tot de aanbevolen vaccinaties. Baby's vanaf 3 maanden kunnen worden gevaccineerd. Vaccinatie voorkomt grotendeels ziekte, maar geen infectie of kolonisatie. Daardoor kunnen ook onder gevaccineerde kiemdragers voorkomen.

In Duitsland is de ziekte meldingsplichtig volgens de Infectiebeschermingswet (IfSG). De melding moet op naam worden gedaan in geval van een vermoeden van ziekte, ziekte en overlijden.