Coxiella burnetii is een staafvormige bacterie die Q kan veroorzaken koorts in mensen. De protozoa leeft als een parasiet in cellen en wordt gewoonlijk overgedragen van dieren op mensen. Bovendien wordt het gebruikt als biologisch wapen.
Wat is Coxiella burnetii?
Coxiella burnetii is een staafvormige bacterie. Het eencellige organisme leeft aëroob: het heeft het nodig zuurstof om metabolische processen uit te voeren. Coxiella burnetii is met 0.4 µm een relatief kleine bacterie. Biologie classificeert het niet als een coccoïde bacteriën, die bolvormig zijn, maar het vaak omschrijven als 'bijna coccoïde'. Coxiella burnetii veroorzaakt Q koorts (vraag koorts) in mensen. De ziekteverwekker behoort tot de familie Coxiellaceae. Oorspronkelijk gingen biologen ervan uit dat Coxiella burnetii tot de familie Rickettsiaceae behoorde. Deze groep van bacteriën omvat veel pathogenen die, net als Coxiella, als parasieten in een gastheer leven en zich ervan voeden. Maar modern genetica heeft aangetoond dat het genoom van Coxiella burnetii sterk verschilt van dat van de Rickettsiaceae. Dit sluit het lidmaatschap van deze familie uit. Tijdens deze onderzoeken ontdekten onderzoekers ook dat Coxiella niet tot dezelfde klasse behoort als de Rickettsiaceae. De bacterie is daarmee een illustratief voorbeeld van het belang van moderne genetische studies voor de systematiek van levende organismen. In het geval van pathogenenheeft de juiste classificatie een grote praktische betekenis: hoe beter een bacterie wordt bestudeerd, hoe effectiever behandelingen mogelijk zijn.
Voorkomen, verspreiding en kenmerken
Als parasiet heeft Coxiella burnetii een gastheer nodig om permanent te overleven. De bacterie kan echter een tijd zonder gastheer overleven. Onder deze levensomstandigheden wordt de celwand dikker en vormt het een beschermend schild tegen de buitenwereld. Het is ook verantwoordelijk voor het feit dat het eencellige organisme resistenter is dan andere bacteriën Droogte kan het nauwelijks schaden; zelfs na enkele maanden zonder vloeistof blijft Coxiella actief en besmettelijk. De verdikte celwand heeft echter ook nadelen voor Coxiella burnetii: de extra cel massa moet constant worden gerepareerd en vernieuwd om de bescherming te behouden. Onderhoud verbruikt niet alleen energie, maar ook bouwmaterialen. Daarnaast maakt een dikkere celwand het moeilijker om voedingsstoffen de cel in te transporteren. Ook afvalstoffen die de bacterie uitscheidt, kunnen alleen met meer inspanning worden afgevoerd. Daarom wordt de celwand dunner zodra Coxiella burnetii zich in een gastheercel bevindt. Zo'n gastheer kan bijvoorbeeld een cel in het lichaam van een mens zijn. De bacterie dringt het membraan van de menselijke cel binnen en omringt zich met een vacuole. Een vacuole is een holte in de cel die als een luchtbel in de gastheercel kan bewegen. Een membraan markeert de vacuole van buitenaf. In de gastheercel beïnvloedt Coxiella burnetii het metabolisme van de cel, waardoor het verandert zodat de cel niet meer goed functioneert. Als gevolg hiervan veroorzaakt het verschillende symptomen. Schapen zijn de belangrijkste dragers van Coxiella burnetii. Iets minder vaak bereikt de bacterie de mens via geiten of runderen. Ook honden, katten en andere huisdieren zijn mogelijke dragers. Teken helpen meestal om Coxiella burnetii te verspreiden onder dierlijke gastheren; in principe is het ook mogelijk dat mensen op deze manier besmet raken. Coxiella burnetii is zeer besmettelijk. De geneeskunde beschouwt de bacterie als een van de meest besmettelijke micro-organismen van allemaal. Wetenschappers meten hoe besmettelijk een ziekteverwekker is met behulp van de ID50. Dit is de dosis nodig om 50% van de proefdieren met de ziekte te infecteren. Voor Coxiella burnetii is de ID50 1. Er zijn slechts 1-10 bacteriën nodig om een infectie te veroorzaken. Zelfs één bacterie die het lichaam binnendringt, kan zich snel verspreiden door celdeling en een kritiek aantal cellen infecteren.
Symptomen, klachten en tekenen
De pathogeen coxielle burnetii kan leiden geiten griep of Q koorts Deze ziekte manifesteert zich door een aantal verschillende symptomen. Aanvankelijk algemene ziekteverschijnselen zoals koorts, zwakte en hoofdpijn De lichaamstemperatuur blijft in de loop van de ziekte stijgen en leidt uiteindelijk tot ernstige problemen met de bloedsomloop. Veel patiënten klagen ook over spier- of pijn in de ledematen, vooral in de handen en dijen, afhankelijk van waar de pathogenen bevinden zich. Bovendien kan de ziekte veroorzaken rillingen en een sterk gevoel van malaise. Deze klachten gaan gepaard met een algemene zwakte. De mentale en fysieke prestaties nemen enorm af en de getroffen persoon kan meestal niet meer deelnemen aan het beroepsleven. De ernstige vorm van Q-koorts veroorzaakt al na enkele dagen ernstige symptomen. Als de ziekte niet snel wordt behandeld, kan de ziekteverwekker veroorzaken longontsteking of hepatitis In minder ernstige gevallen kunnen de symptomen van de griep verdwijnen na ongeveer een week tot tien dagen. Uitwendig is een infectie met Coxiella burnetii niet herkenbaar. De symptomen roepen echter de typische tekenen van ziekte op, dat wil zeggen bleek huid, zweten en donker verkleurde oogranden.
Complicaties
In de meeste gevallen veroorzaakt Coxiella burnetii de zogenaamde Q-koorts. Deze koorts kan erg gevaarlijk zijn voor mensen en in het ergste geval ook leiden tot de dood. In de regel raken de longen ontstoken. De lever kan ook worden beschadigd door ontsteking De getroffen persoon lijdt aan de gebruikelijke symptomen van koorts en griep Hij voelt zich zwak en vertoont pijn in de ledematen en spieren. Evenzo is er een kilte en een algemeen gevoel van ziekte. De getroffen persoon heeft geen eetlust en valt daardoor af. Vanwege het ongemak in de longen is er meestal een hoesten, die kunnen worden geassocieerd met bloed. De immuunsysteem is extreem verzwakt door de ziekte en kan zelfs leiden naar pericarditis Het is niet ongebruikelijk dat vrouwen met de ziekte lijden aan een miskraam Hoewel de koorts relatief besmettelijk is, is deze goed te behandelen zodat er na de behandeling geen complicaties meer optreden. De behandeling is oorzakelijk en symptomatisch, maar moet vroeg worden gestart. Zonder behandeling is de ziekte meestal dodelijk voor de patiënt.
Wanneer moet je naar een dokter?
Bij hoge koorts, spier pijnen andere kenmerkende symptomen van Coxiella burnetii worden opgemerkt, moet een arts worden geraadpleegd. Als je vroeg wordt opgemerkt, is de kans op herstel van Q-koorts relatief groot. Uiterlijk bij tekenen van lever, hart- or hersenen ontsteking verschijnen, wordt aanbevolen om naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis te gaan. Hetzelfde geldt voor ophoesten bloed of cardiovasculaire klachten. Getroffen vrouwen zouden dat moeten doen praten aan hun gynaecoloog. Zwangere vrouwen lopen een verhoogd risico op miskraam - ga dus zeker naar een dokter en laat de koorts ophelderen. Ook klachten die snel toenemen en niet verdwijnen na de gebruikelijke tijd, kunnen het beste aan een arts worden voorgelegd. Medische opheldering en behandeling is alleen nodig vanwege het risico op infectie. Indien onbehandeld, is Coxiella burnetii meestal dodelijk. Mochten zich ernstige complicaties voordoen, dan is het absoluut noodzakelijk dat dit door een arts wordt onderzocht en indien nodig wordt behandeld. Naast de huisarts kan, afhankelijk van de klachten, ook een cardioloog of een specialist in interne geneeskunde geraadpleegd worden. Als de symptomen snel verergeren, moet contact worden opgenomen met de medische hulpdienst.
Vooruitzichten en prognose
Coxiella burnetii heeft een individuele prognose. Bij het optreden van Q-koorts kan herstel binnen enkele weken optreden. Symptomen zijn griepachtig en worden met medicijnen behandeld. Zodra de patiënt voldoende rust neemt en de instructies van de arts opvolgt, kan na 2-3 weken symptoomvrijheid worden bereikt. In deze gevallen zijn secundaire symptomen niet te verwachten. Maar zonder medische zorg is overlijden van de getroffen persoon in het ergste geval ook een mogelijke cursus. In het ergste geval kan Coxiella burnetii schade aan de organen veroorzaken. Ontsteking van de longen of lever is mogelijk. Afhankelijk van de ernst van de ontsteking, de leeftijd van de patiënt en reeds bestaande ziekten, kan een ongunstig verloop van de ziekte het gevolg zijn. In het geval van een verzwakt immuunsysteemhet genezingsproces wordt ernstig vertraagd of het lichaam slaagt er niet in de ontsteking te genezen. Naast ademhalingsstoornissen en de ontwikkeling van een angststoorniszijn functionele storingen van de organen mogelijk, die een potentiële bedreiging vormen voor het leven van de patiënt. Als de diagnose vroeg wordt gesteld en de behandeling snel wordt gestart, kan een gunstige prognose worden verwacht. Als de getroffen persoon echter ook aan een mentale beperking lijdt, is herstel moeilijk. Herhaling van Coxiella burnetii is op elk moment mogelijk met dezelfde prognose.
Ziekten en symptomen
Coxiella burnetii veroorzaakt wat bekend staat als Q-koorts (vraag koorts) bij mens en dier. De Australische patholoog Edward Holbrook Derrick beschreef de te melden ziekte voor het eerst in 1937 en noemde de koorts "vraag" omdat de bacteriële oorzaak op dat moment onbekend was. Derrick kwam Q-koorts tegen toen verschillende arbeiders in een slachthuis ziek werden van de voorheen onbekende koorts. Waarschijnlijk hadden ze de ziekte opgelopen door besmette kadavers. Wereldwijd komt Coxiella burnetii bijna over de hele wereld voor. De enige uitzonderingen zijn Nieuw-Zeeland en Antarctica. Q-koorts manifesteert zich echter op verschillende manieren. Artsen in Noord-Amerika stellen vaak eerst een diagnose longontsteking In Europa daarentegen wordt de ziekte vaak opgemerkt door een leverontsteking. Bij mensen veroorzaakt Coxiella burnetii meestal slechts milde symptomen. Ongeveer de helft van de geïnfecteerden lijdt aan griepachtige verschijnselen zoals koorts, spierpijn, hoofdpijn, zwak voelen, rillingen, hoesten en verlies van eetlust Gastro-intestinale symptomen komen minder vaak voor, maar kunnen ook voorkomen. Infectie leidt vaak tot ontsteking van de longen en / of lever. Ontsteking is een immuunsysteem reactie om de indringer te bestrijden. Hoewel Q-koorts zeer besmettelijk is, is het meestal niet dodelijk. Er zijn echter gevolgen op de lange termijn mogelijk, die in extreme gevallen kunnen leiden tot onder meer miskramen en misvormingen. Bij chronische Q-koorts triggers Coxiella burnetii pericarditis Zonder behandeling is chronische Q-koorts vaak dodelijk.
Follow-up
Bij Coxiella burnetii zijn dat er meestal maar weinig maatregelen of mogelijkheden voor nazorg voor de getroffen persoon. Bij deze ziekte moet een uitgebreide behandeling van de ziekte worden uitgevoerd om verdere complicaties of verdere verergering van de symptomen te voorkomen. Hoe eerder de ziekte Coxiella burnetii wordt ontdekt, des te beter is meestal het verdere verloop. De ziekte zelf is relatief goed te behandelen met behulp van medicatie. Er zijn geen bijzondere complicaties. De patiënt moet rusten en voor zijn lichaam zorgen, en strikte bedrust moet in acht worden genomen. Bij het innemen van de medicatie dient ook te worden opgemerkt dat bij vragen of onduidelijkheden altijd eerst een arts geraadpleegd dient te worden. Omdat Coxiella burnetii ook een negatief effect kan hebben op de patiënt ademhaling, roken moet volledig worden vermeden. Liefdevolle zorg en steun van familie of vrienden hebben ook een positief effect op het beloop van deze ziekte. In de regel vermindert Coxiella burnetii de levensverwachting van de getroffen persoon niet als de ziekte vroegtijdig wordt ontdekt.
Wat u zelf kunt doen
Om verdere complicaties of aandoeningen te voorkomen, dient de patiënt tijdelijk uit de buurt van dieren te blijven. Totdat duidelijk is via welke route de ziekteverwekkers het organisme konden binnendringen, beschermend maatregelen zijn aan te raden. In het bijzonder moet worden voorkomen dat verdere bacteriën of kiemen kan de patiënt teisteren. Omdat de ziekte dodelijk kan zijn zonder medische zorg, is een bezoek aan de dokter aan te raden. De instructies van de arts moeten worden opgevolgd om levensbedreigend te voorkomen voorwaarde van het ontwikkelen. De patiënt dient op eigen verantwoordelijkheid af te zien van medicatie. Dit geldt in het bijzonder voor pijnstillers Door de talrijke risico's en bijwerkingen is het risico op complicaties aanzienlijk verhoogd. Diverse maatregelen moet worden genomen om mentaal te stabiliseren sterkte Een fundamenteel positieve levenshouding is nuttig bij het omgaan met de symptomen. Bovendien kan het organisme worden ondersteund door een evenwichtig en gezond dieet Hierdoor kan het immuunsysteem van het lichaam voldoende afweer mobiliseren om ziekteverwekkers te verminderen. Zieke mensen moeten op een goede slaaphygiëne letten. Voldoende en vooral rustgevende slaap is belangrijk, de lucht moet van voldoende worden voorzien zuurstof Schadelijke stoffen zoals alcohol, nicotine or drugs moet altijd worden vermeden. Ze ontnemen het organisme belangrijke krachten bij het omgaan met de ziekte.
