Borderline-syndroom of borderline stoornis is een geestesziekte uit het veld van persoonlijkheidsstoornissen. De getroffenen lijden aan een gebrek aan sociale vaardigheden. Met name interpersoonlijke relaties met andere mensen worden gekenmerkt door pathologische instabiliteit. Sterk stemmingswisselingen komen ook vaak voor. Het zelfbeeld (zelfbeeld) is onderhevig aan sterke vervormingen. Angststoornissen, woede en wanhoop worden toegevoegd.
Wat is borderline-syndroom?
Borderline-syndroom is een geestesziekte waarin patiënten in extreme psychologische spanning leven die schrijnend en diffuus is. De exacte classificatie van het syndroom blijft tot op de dag van vandaag controversieel. Borderline-syndroom betekent over het algemeen "borderline" of "borderline" en ontstond aanvankelijk als een term omdat het werd gebruikt om symptomen samen te brengen die artsen plaatsten tussen neurotische en psychotische stoornissen. Aanvankelijk opgevat als een diagnose van verlegenheid, wordt het borderline-syndroom nu erkend als een onafhankelijk klinisch beeld. Volgens dit is borderline-syndroom een specifiek persoonlijkheidsstoornis precies gekenmerkt door instabiliteit in interpersoonlijke relaties en extreme impulsiviteit, stemmingswisselingen en vervormd zelfbeeld. Naast de term borderline-syndroom zijn de termen emotioneel onstabiel persoonlijkheidsstoornis of borderline persoonlijkheidsstoornis (of afgekort BPS) worden ook in het vakjargon gebruikt.
Oorzaken
De achtergrond van borderline persoonlijkheidsstoornis is niet helemaal duidelijk. Uit onderzoek is tot nu toe gebleken dat het syndroom zich vooral ontwikkelt bij mensen die langdurig seksueel zijn misbruikt, als kind een sterke afwijzing hebben ervaren, emotioneel verwaarloosd zijn of zijn blootgesteld aan fysiek geweld. In dit opzicht zijn borderliners ernstig getraumatiseerde mensen die worden blootgesteld aan extreme angsttoestanden. Wie en hoeveel mensen met een dergelijk trauma het borderline-syndroom hebben, is niet zeker omdat de voorwaarde wordt nog steeds niet altijd herkend of nauwkeurig gediagnosticeerd. Schattingen suggereren echter dat gemiddeld 1 tot 2 procent van de bevolking wordt getroffen. Ongeveer 70 procent van alle getroffenen zijn vrouwen. Op basis van deze schatting zou borderline vaker voorkomen dan andere psychische aandoeningen zoals schizofrenie Genetische oorzaken kunnen ook het borderline-syndroom veroorzaken.
Symptomen, klachten en tekenen
Borderline-patiënten hebben moeite met het classificeren en beheersen van hun eigen emoties en impulsen. Ze geven snel toe aan hun gevoelens zonder de mogelijke gevolgen af te wegen. Deze omvatten bijvoorbeeld uitbarstingen van woede, waarvoor zelfs kleine redenen voldoende zijn. Stemmingswisselingen behoren ook tot de typische symptomen: borderliners ervaren sterke emotionele stormen, die ook positief van aard kunnen zijn, maar meestal van korte duur zijn en bij hen een sterke innerlijke rusteloosheid teweegbrengen. In deze context hebben veel patiënten de neiging om zelfdestructief gedrag te vertonen. Ze “krabben” zichzelf, dwz ze verwonden hun eigen lichaamsdelen met messen of scheermesjes. Zelfvernietiging kan zich ook uiten in zware consumptie van alcohol or drugs Patiënten nemen onderweg vaak risico's of stellen zichzelf bloot aan onbeschermde geslachtsgemeenschap. Ze dreigen vaak met zelfmoord of proberen in feite zelfmoord te plegen. Onder spanningis er vaak verlies van realiteit. Dit wordt dissociatieve symptomen genoemd, wat betekent dat de perceptie van de patiënt verandert. Ze ervaren hun omgeving als onwerkelijk en hebben het gevoel buitenaards of los van zichzelf te zijn. Veel patiënten ervaren ook een aanhoudend gevoel van leegte - hun leven lijkt saai en doelloos. Evenzo zijn ze vaak bang om alleen te zijn en relaties aan te gaan, maar deze blijken vaak onstabiel vanwege de symptomatologie.
Type cursus
De toestanden van spanning bij personen met het borderline-syndroom worden gekenmerkt door Depressie, die in bijna alle borderliners voorkomt, en het gevoel van innerlijke leegte enerzijds en sterke impulsiviteit anderzijds. Borderliners hebben geen gevoel van "normaliteit", ze fluctueren tussen emotionele extremen, leven in onstabiele sociale relaties en hebben de neiging om de sterke innerlijke druk, die plotseling en ongegrond kan lijken, door extreem gedrag te ventileren. In dergelijke gevallen komt het voor dat getroffen personen zichzelf bezeren of zichzelf in extreme situaties plaatsen. Typisch gedrag is onder meer overmatig drugsgebruik, roekeloos rijden of balanceren op brugleuningen. Dergelijk risicovol gedrag dient om gevoelens van machteloosheid te herstellen en zelfredzaamheid te creëren. Borderline-individuen zijn vaak hulpeloos in het licht van hun stemmingswisselingen. Het sociale gedrag van mensen met het borderline-syndroom is daardoor moeilijk in te schatten, aangezien affectieve kortsluitingen keer op keer optreden en er geen impulscontrole aanwezig is, wat voor de buitenwereld vaak helemaal niet begrijpelijk is.
Complicaties
Lichamelijke complicaties zijn mogelijk bij het borderline-syndroom als de getroffen persoon zelfbeschadigend of zelfbeschadigend gedrag vertoont. Bezuinigingen en brandwonden zijn algemeen. Vanwege angst, gebrek aan zelfrespect of andere redenen zoeken patiënten niet in alle gevallen tijdig hulp. Als gevolg hiervan is het wonden kan geïnfecteerd raken of slecht genezen. Schade aan spieren en zenuwen is ook mogelijk. Borderline-syndroom brengt ook een verhoogd risico op zelfmoord met zich mee. Omgekeerd gebruiken sommige borderliners dergelijke verwondingen om zorg te ervaren. In dit geval kan er een mentale afhankelijkheid van medische zorg ontstaan. Omdat men in dit geval echter veelvuldig medische hulp zoekt, zijn ook negatieve gevolgen van zorg mogelijk, zoals ziekenhuisopname Veel mensen met het borderline-syndroom vinden het moeilijk om langdurige relaties met anderen te onderhouden. De symptomen van de persoonlijkheidsstoornis vaak leiden conflicteren. Sommige getroffen personen vertonen tegenstrijdig gedrag doordat ze enerzijds nauwe mensen bij zich willen hebben, maar anderzijds afstand van hen willen nemen. Als gevolg hiervan wordt vaak niet aan hun werkelijke emotionele behoeften voldaan. Sociaal isolement is een andere complicatie die kan ontstaan door ambivalent sociaal gedrag. Psychotische of dissociatieve symptomen kunnen ook leiden op oriëntatiestoornissen of tijdelijk onvermogen om te handelen in het dagelijks leven. Bovendien komt borderline vaak samen voor met andere mentale volksgezondheid problemen, vooral angst en obsessief-compulsieve stoornissen, posttraumatisch spanning stoornis, afhankelijkheid van middelen of gebruik van schadelijke stoffen, eetstoornissen en ADD /ADHD.
Wanneer moet je naar een dokter?
Iedereen die ten minste vijf van de volgende negen typische symptomen van borderline-syndroom herkent, moet een arts raadplegen:
- Lage boosheidsdrempel en oncontroleerbare uitbarstingen van woede die kunnen uitmonden in fysiek geweld
- Zelfbeschadigend gedrag, zoals krabben aan de huid of brandwonden toebrengen, tot en met zelfmoordpogingen, drugsgebruik en eetstoornissen
- Plotselinge impuls tot het nemen van extreme risico's die levensbedreigend kunnen zijn, zoals te hard rijden op de snelweg, het beklimmen van brugleuningen, enz.
- Ernstige verlatings- en verliesangst en constante angst om alleen te zijn.
- Innerlijke leegte, aanhoudende verveling en doelloosheid.
- Extreme en oncontroleerbare schommelingen in emoties, waarbij negatieve fasen steeds langer worden
- Onstabiele interpersoonlijke relaties als gevolg van de constante fluctuatie tussen vasthouden en afwijzen, zwart en wit denken.
- Verlies van de werkelijkheid, door het gevoel in een andere wereld te zijn en gevoelens te ervaren die los staan van jezelf
- Identiteitsstoornissen in de vorm van plotselinge onzekerheid over wie je bent en wat je kunt doen
Behandeling en therapie
Er is onenigheid in de medische en psychologische gemeenschappen over de behandeling van borderline-syndroom. Psychotherapeutische benaderingen worden over het algemeen niet geacht bijzonder goede resultaten te hebben gehad. Succesvoller zijn gedragsbenaderingen, waarin patiënten wordt getoond hoe ze in extreme situaties nieuwe gedragspatronen kunnen vormen en deze op lange termijn kunnen internaliseren. Nogmaals, er zijn verschillende denkrichtingen, die meer ondersteunend of confronterend zijn. Sinds traumatische ervaringen van jeugd komen tot uiting in het borderline-syndroom, worden ook speciale traumatherapieën aanbevolen, waarbij de wetenschap het erover eens is dat hertraumatisering niet mag plaatsvinden. Echter, de keuze van het recht therapie De methode voor het borderline-syndroom hangt uiteindelijk af van de betrokken persoon. Gestandaardiseerde procedures laten zelden het gewenste effect zien. Bovendien wordt het altijd als bijzonder nuttig beschouwd om de sociale omgeving op te nemen in een therapie Behandelingen met drugs, de zogenaamde medicatie, kan het borderline-syndroom niet als geheel behandelen, maar hoogstens individuele symptomen bestrijden.
Vooruitzichten en prognose
Borderline persoonlijkheidsstoornis houdt doorgaans meerdere jaren aan. In de regel verloopt de borderline persoonlijkheidsstoornis milder met de leeftijd. In dit proces kunnen de symptomen zover afnemen dat niet langer wordt voldaan aan de diagnostische criteria voor persoonlijkheidsstoornis. Vaak blijft er echter een residu van symptomen achter. Dit residu hoeft echter geen ziektewaarde te hebben, maar kan ook deel uitmaken van het normale persoonlijkheidsspectrum. Tegelijkertijd wordt echter ook een hogere leeftijd beschouwd als een risicofactor voor zelfmoordpogingen die eindigen in de dood van de getroffen persoon. Impulsiviteit, Depressie, en misbruik in het begin jeugd verhogen ook het statistische risico op zelfmoord. Bovendien kan een andere persoonlijkheidsstoornis samen met het borderline-syndroom voorkomen en de kans op herstel verminderen. Afhankelijke, angstig-vermijdende en paranoïde persoonlijkheidsstoornis komen bijzonder vaak voor. Als de borderline-persoonlijkheid lijdt aan een antisociale persoonlijkheidsstoornis, neemt ook het risico op zelfmoord toe. Dit zijn echter algemene uitspraken - het individuele beloop van de borderline persoonlijkheidsstoornis kan verschillen van het gemiddelde. Een studie toonde aan dat zes jaar na de diagnose nog steeds een derde van de patiënten leed aan een borderline persoonlijkheidsstoornis. Al na twee jaar werd een significante afname waargenomen. De ontwikkeling en verspreiding van specifieke therapieën zoals dialectischegedragstherapie (DBT) heeft geleid tot een verbeterd hulpaanbod voor patiënten in de afgelopen vijftien jaar.
Hier is wat u zelf kunt doen
Patiënten met het borderline-syndroom kunnen zichzelf beschermen tegen impulsieve acties met negatieve gevolgen in het dagelijks leven door zich af en toe terug te trekken uit situaties die buitensporig negatieve of positieve percepties en acties aanmoedigen. Voor dit doel kunnen regelmatige rustpauzes worden overwogen, waarin de getroffen persoon zich losmaakt van gesprekken en andere interacties voor een bepaalde tijd. Tijdens deze pauzes moeten de getroffen personen zich echter niet bezighouden met hun perceptie van gebeurtenissen, maar moeten ze wat afstand nemen van wat er is gebeurd - of het iets goeds of iets slechts was, is niet relevant. Hiervoor kunnen verschillende opties worden overwogen, waaronder het luisteren naar luide muziek, het daarbij gebruiken van zichzelf masseren massage ballen, of het oplossen van kleine puzzels. De mogelijkheden voor tijdelijke afleiding zijn talrijk en kunnen door patiënten zelf worden verkend en gevonden. Door tijdelijk afstand te nemen van gevoelens over zichzelf en hun omgeving, kunnen degenen die getroffen zijn door borderline persoonlijkheidsstoornis om vervolgens op een meer reflectieve en minder impulsieve manier de sociale rol weer op te nemen. Op deze manier kunnen ontstane conflicten - soms objectief ongegrond - bij voorbaat worden voorkomen. De omgeving van de getroffen persoon moet ook worden betrokken. Communicatie over wat wordt gevoeld, helpt alle betrokkenen bij de dagelijkse gang van zaken. Regelmatige discussies die een bepaalde structuur volgen, maken het emotionele begrijpelijker en stellen mensen met het borderline-syndroom vaak in staat om een situatie achteraf beter in te schatten en opnieuw te beoordelen.
