Bloed transfusie is een medische procedure waarbij bloed of componenten ervan, zoals bloedcellen of plasma, aan een patiënt worden toegediend. Omdat transfusie ondanks moderne technologie en testprocedures ernstige risico's en bijwerkingen kan hebben, mag het alleen worden uitgevoerd in noodsituaties of in gevallen van chronische hematopoëse-aandoeningen en mag het in ieder geval alleen worden besteld en uitgevoerd door een arts.
Wat is een bloedtransfusie?
Bloed transfusie is een medische procedure waarbij bloed of componenten daarvan, zoals bloedcellen of plasma, aan een patiënt worden toegediend. EEN bloed transfusie is een intraveneuze infusie waarbij bloedbestanddelen of, zoals ooit gebruikelijk was, volbloed in het organisme worden overgebracht. De administratie van bloedproducten of bloed wordt altijd besteld en uitgevoerd door een arts. Het bloed of de bloedbestanddelen komen rechtstreeks in de bloedbaan door middel van een veneuze canule. Gedoneerd bloed is verdeeld in zijn componenten (rode bloedcellen, witte bloedcellen, bloedplaatjesen plasma) in zogenaamde bloedbanken, waar het wordt opgeslagen.
Functie, effect en doelen
Transfusie van bloedbestanddelen vindt plaats in noodgevallen of wanneer bloedvormingsstoornissen worden gedetecteerd. De meest voorkomende hematopoëtische aandoening waarvoor bloedtransfusie is ernstig bloedarmoedeof bloedarmoede. Soms is een wisseltransfusie nodig, bijvoorbeeld bij een bloedgroep-incompatibiliteit tussen moeder en kind, of bij een hemolytische crisis. Afhankelijk van de bloeddonor wordt er onderscheid gemaakt tussen een vreemdeling bloed donatie en een autologe bloeddonatie. Autoloog bloed donatie is de veiligste methode van bloedtransfusie, omdat het duidelijk de mogelijkheid van infectieoverdracht of incompatibiliteitsreacties uitsluit. Autoloog bloed donatie wordt met name aanbevolen in het geval van een geplande operatie. Bij een buitenlandse bloeddonatie is de belangrijke voorwaarde voor een transfusie de compatibiliteit van de bloedgroepen van de schenker en ontvanger. Idealiter zijn zowel de bloedgroepen en de resusfactoren van beide komen overeen. Is dit niet het geval, dan gelden de volgende regels: Bloedgroep 0 Rhesusnegatief is universele donor en patiënten met bloedgroep AB Rhesuspositief kunnen bloed van elke bloedgroep krijgen. Als de verschillende kenmerken van de bloedgroepen werden niet in aanmerking genomen, zou dit levensbedreigende gevolgen hebben. Het AB0-bloedgroepsysteem en de resusfactor vereisen speciale aandacht. De compatibiliteit van bloedgroepen is complex en varieert daarom afhankelijk van welke bloedbestanddelen worden overgedragen. Bij rode bloedceltransfusie mag de patiënt met bloedgroep 0 alleen het rode bloedcelconcentraat krijgen van een donor met bloedgroep 0, terwijl bij plasmatransfusie zijn bloedgroep compatibel is met alle vier de bloedgroepen. . In tegenstelling tot geheel bloedtransfusie maatregelen tegenwoordig gebruikt, namelijk transfusie van bloedcomponenten, hebben het voordeel dat de patiënt alleen die componenten van het bloed krijgt die hij daadwerkelijk nodig heeft. Bovendien kunnen bloedbestanddelen langer worden bewaard dan volbloed. Verschillende componenten van het bloed worden overgebracht voor verschillende behoeften, zoals rode bloedcellen bloedarmoede of bloedplaatjesconcentraten voor bloedingsneigingen.
Risico's en gevaren
Vaak voorkomende bijwerkingen van een bloedtransfusie zijn onder meer rillingen, een drop-in bloeddruk en koorts In zeldzame gevallen bloedsomloop schokken treedt op. Een andere bijwerking van bloedtransfusie is ijzer overbelasten. Dit komt vooral voor bij langdurige transfusietherapieën. Een van de risico's van bloedtransfusie is de overdracht van bacteriën en virussen Dankzij moderne moleculaire biologiemethoden is het risico op overdracht van levensbedreigend virussen is heel laag. Deze testmethoden zijn relatief jong en verspreiden zich pas sinds het midden van de jaren tachtig. Voordien raakten veel patiënten besmet met hiv via bloedtransfusie. Wanneer bloed wordt gemengd, treedt een acute of vertraagde hemolytische transfusiereactie op. Niet-hemolytische transfusiereacties omvatten allergische reacties en abnormale reacties immuunsysteem reacties die het hele organisme beïnvloeden. Witte bloedcellen kan een graft-versus-host-reactie veroorzaken bij immuungecompromitteerde patiënten maatregelen die kunnen worden genomen om de risico's van een graft-versus-host-reactie, zoals bestraling van bloedproducten, te verkleinen. Volgens een onderzoek uit 2007 zijn medische experts van mening dat zelfs als de donor zich ontwikkelt kanker na donatie is er geen verhoogd risico op kanker voor de ontvanger. Een andere studie uit 2009 weerlegt deze theorie echter.
