In de neurologie is de Babinski-reflex een pathologische reflex van de voetledematen uit de piramidale kanaalgroep. Deze reflexgroep verwijst naar schade aan de motorneuronen waardoor de motorische functie bij mensen wordt gecontroleerd. Dergelijke schade kan optreden in de context van ziekten zoals multiple sclerose (MS) en amyotrofische laterale sclerose (ALS).
Wat is de Babinski-reflex?
De Bambinski-reflex is een pathologische reflex van de voetledematen die kan optreden wanneer de laterale rand van de voet wordt geborsteld. De Bambinski-reflex is een pathologische reflex van de voetledematen die kan optreden bij het borstelen van de laterale rand van de voet. De reflexbeweging wordt ook wel Babinski-teken genoemd en is een piramidaal kanaalteken uit de Babinski-reflexgroep. Bij volwassenen is het daarom een pathologische reflex die wijst op een neuronale aandoening. Andere namen voor het fenomeen zijn de grote teenreflex of teenreflex. Tekenen van het piramidale kanaal worden meestal geïnterpreteerd als een indicatie van laesies van de motorneuronen. Deze efferente neuronen geleiden bio-elektrische impulsen als actiepotentialen vanuit de centrale zenuwstelsel en leid ze naar de spiervezels. De motoneuronen zijn dus het schakelpunt voor lichaamsbewegingen. Zowel vrijwillige bewegingen als reflexbewegingen zijn verbonden via de neuronen. De eerste motoneuron bevindt zich in de motorische cortex van de hersenen De onderste motoneuron bevindt zich daarentegen in de voorhoorn van de spinal cord Als symptoom kan de Babinski-reflex optreden bij elke vorm van schade aan beide motorischeuronen. Dit betekent dat ontsteking Evenals degeneratieve verschijnselen kunnen de primaire oorzaak van de pathologische reflex zijn. De Babinski-reflex is vernoemd naar Joseph François Félix Babinski. De Franse neuroloog bracht de grote teenreflex voor het eerst in verband met neuronale aandoeningen in de 19e eeuw.
Functie en taak
menselijk reflexen zijn motorische reflexen met een evolutionaire achtergrond. De meeste zijn beschermend reflexen, zoals de ooglid sluitreflex, die is ontworpen om de oogbal en dus het visuele systeem te beschermen. Wanneer iets het oog nadert, wordt de ooglid sluit onvrijwillig en automatisch. De hoesten reflex heeft ook een beschermende functie. Het wordt geactiveerd wanneer het slijmvlies van de luchtwegen is sterk geïrriteerd. Dit is om vloeistoffen en etensresten uit de luchtwegen voor het geval de persoon inslikt. Op deze manier kan het hoesten reflex beschermt het organisme tegen verstikking. Mensen kunnen alleen hun invloed uitoefenen reflexen tot op zekere hoogte en zijn zich daar slechts tot op zekere hoogte bewust van. Reflexen veranderen met de leeftijd. Een volwassene heeft bijvoorbeeld veel minder reflexen dan een baby. Baby's hebben bijvoorbeeld een zuigreflex. De zuigbeweging wordt geactiveerd zodra die van de baby mond wordt aangeraakt. Het maakt niet uit of de borst, a vinger of zelfs een voorwerp zoals een fopspeen raakt dat van de baby mond De zuigreflex gaat na een bepaalde leeftijd verloren. De tijdsduur tot reflexverlies kan geleidelijk van persoon tot persoon verschillen. Gemiddeld kan het zuigen niet meer worden geactiveerd na ongeveer een jaar oud. Naast de zuigreflex hebben baby's tal van reflexen meer. Een daarvan is ook de Babinski-reflex. Wanneer de zijkant van de voetjes van baby's wordt geborsteld, strekt hun grote teen zich naar boven uit en voeren de andere vingerkootjes tegelijkertijd een grijpende beweging uit. In dit ontwikkelingsstadium worden de spiergroepen van de voetledematen nog samen geactiveerd. Net als de zuigreflex gaat de Babinski-reflex echter verloren vanaf een gemiddelde leeftijd van een jaar. Vanaf deze leeftijd is de motorische functie onderworpen aan een hogere controle die de afzonderlijke activering van de individuele spiergroepen mogelijk maakt. Deze controle wordt uitgeoefend via de superieure en inferieure motorneuronen. Dus wanneer de Babinski-reflex kan worden waargenomen bij de volwassene, is er een verlies aan controle van een hogere orde en kunnen de spiergroepen die voorheen samen werden geactiveerd, daarom weer gelijktijdig worden geactiveerd.
Ziekten en aandoeningen
De Babinski-reflex wordt door neurologen als een symptoom beschouwd. In het verleden kreeg de pathologische reflex een veel hogere prioriteit dan nu. Ondertussen wordt de loutere aanwezigheid van het Babinski-teken op een of zelfs beide voeten niet als diagnostisch beschouwd. Daarom wordt de reflex vandaag geïnterpreteerd als een solide indicatie van motorneuron schade alleen in combinatie met andere reflexen van de Babinski-groep en tegen de achtergrond van andere bevindingen. Een andere reflex van de Babinski-groep is bijvoorbeeld de Gordon-reflex. Opvallende bevindingen kunnen zijn: verlamming, spierzwakte, onvast lopen of spasticiteit Als het poetsen niet de Babinski-reflex activeert, maar alleen de opwaartse beweging van de grote teen, is dit alleen niet voldoende voor een vermoedelijke diagnose van laesies op de motorischeuronen. Laesies van de eerste motoneuron gaan gepaard met spastische manifestaties. Als daarentegen een vermoedelijke diagnose van schade aan de tweede motorneuron wordt gesteld, kan spierzwakte of verlamming worden waargenomen. Beide neuronen kunnen worden beschadigd door centraal zenuwstelsel ziekten zoals ALS of MS. Bij de auto-immuunziekte multiple sclerosezijn immunologische ontstekingen verantwoordelijk voor de laesies. Daarentegen is de degeneratieve ziekte van amyotrofische laterale sclerose degenereert progressief het motorsysteem en valt dus zowel de hersenen en spinal cord Reflexonderzoek is een standaard neurologische diagnostische procedure. Als pathologische reflexen kunnen worden gedetecteerd, heeft dit echter niet alleen diagnostische maar vaak ook prognostische waarde. In multiple scleroseworden symptomen van het piramidale kanaal, zoals de Babinski-reflex, beoordeeld als factoren voor een ongunstige prognose als ze vroeg in de ziekte optreden.
