De melk van schapen wordt ook wel schapenmelk of schapenmelk genoemd. Het wordt nu voornamelijk gebruikt om kaas of te maken yoghurt.
Dit is wat u moet weten over schapenmelk
Schaap melk is qua samenstelling vergelijkbaar met koemelk. Echter, schapen melk bevat meer vitaminen A, D, E, B6, B12 en C. Het bevat ook riboflavine Schapen en geiten behoren tot de oudste huisdieren in de menselijke geschiedenis. Ze werden meer dan 9000 jaar geleden gedomesticeerd en gebruikt voor voedselproductie. Door de lage vraag en de vele mogelijke toepassingen is de schapenhouderij nu wijdverbreid over de hele wereld. Ongeveer de helft van de totale schapenpopulatie in de wereld bevindt zich echter in ontwikkelingslanden. Schapen kunnen worden gebruikt om wol, vlees en melk te verkrijgen. In Duitsland worden schapen voornamelijk gebruikt voor landschapsbeheer. Ze houden het dijkgras en de weilanden in natuurgebieden kort. Schapenmelk is in sommige delen van de wereld de enige melkbron. In veel landen in bijvoorbeeld Noord-Afrika en het Midden-Oosten is koemelk vrijwel onbekend. Hier wordt traditioneel schapenmelk gedronken en verwerkt tot kaas en yoghurt In Europa wordt schapenmelk geproduceerd in Griekenland, Italië, Frankrijk en Spanje. Zo leven in Griekenland ongeveer vijf miljoen schapen. Ze produceren 558000 ton schapenmelk per jaar. De helft van de geproduceerde melk wordt verwerkt in zuivelfabrieken. Bekende kazen zoals Griekse Feta of Franse Roquefort worden gemaakt van schapenmelk. In Italië worden schapen gebruikt in de melkveehouderij, voornamelijk rond Rome, op Sardinië en op Sicilië. Italiaanse schapenmelk wordt verwerkt tot pecorino of andere kazen. Een onderdeel wordt geëxporteerd. In principe zijn er drie soorten landbouw in de schapenmelkveehouderij. Ongeveer 20 procent van de schapenpopulatie is in handen van rondtrekkende herders. De locaties van de schapen worden meestal per seizoen gewijzigd. Bijna de helft van alle productieve schapen leeft in weilanden en individuele schaapskuddes. De weidegronden zijn hier omheind. Voor dit doel worden ofwel staande weilanden ofwel roterende weilanden gebruikt. Bij het hoeden op locatie worden de dieren in de winter binnen gehouden. In de zomer worden dichte weilanden gebruikt. Normaal gesproken geven schapen 150 tot 180 dagen na de geboorte melk. De lactatieperiode is afhankelijk van voeding en houderij. Gemiddeld geeft het schaap in deze periode 200 tot 400 liter melk. Schapen die speciaal voor de melkproductie zijn gefokt, geven twee keer zoveel melk. De lactatieperiode van deze schapen duurt acht maanden.
Belang voor de gezondheid
Schapenmelk is qua samenstelling vergelijkbaar met koemelk. Schapenmelk bevat echter meer vitaminen A, D, E, B6, B12 en C. Riboflavine is ook aanwezig. Vitamine A speelt een belangrijke rol in het proces van visie. Vitamine D is meer een hormoon dan een vitamine. Het is betrokken bij tal van stofwisselingsprocessen in het lichaam en is belangrijk voor een gezonde en stabiele botstructuur. Vitamine B12 draagt bij aan het behoud van een gezond zenuwstelsel Een B12-tekort kan leiden tot bloedarmoede. Vitamine C is een krachtige anti-oxidant die celbeschadigende vrije radicalen kunnen elimineren. Ondanks de hogere voedingswaarden is schapenmelk echter niet gezonder en ook niet beter verteerbaar dan koemelk.
Ingrediënten en voedingswaarden
De exacte samenstelling van schapenmelk is afhankelijk van voeding en ras. 100 gram schapenmelk bevat 83 gram water. Eiwitten worden weergegeven met een verhouding van 5 gram. Het vetgehalte is vrij hoog met 6 gram per 100 gram. Schapenmelk bevat bijna twee keer zoveel vet als koemelk. Lange keten verzadigd vetzuren zoals palmitinezuur of oliezuur zijn het sterkst vertegenwoordigd. Meervoudig onverzadigd vetzuren zoals linolzuur en linoleenzuur vormen daarentegen slechts een klein aandeel. Het percentage distributie van verzadigd en onverzadigd vetzuren lijkt erg op koemelk. Er is ook weinig verschil in de cholesterol gehalte aan koemelk en schapenmelk. Schapenmelk bevat 11 milligram cholesterol per 100 gram. Het eiwitgehalte van schapenmelk is ongeveer 5 gram per 100 gram. Ook hier is schapenmelk superieur aan koemelk. Met wei eiwittenkan onderscheid worden gemaakt tussen ß-lactoglobulinen en α-lactalbuminen. Schapenmelk bevat alleen ß-lactoglobuline A. Wanneer de melk wordt aangezuurd, slaat het eiwit caseïne neer. Het totale gehalte aan caseïne is hoger in schapenmelk dan in koemelk. Het grootste deel wordt gevormd door β-caseïne en α-caseïne, caseïne en melk eiwitten verschillen in hun aminozuursamenstelling. Melkeiwit bevat veel essentiële aminozuren zoals threonine, isoleucine en lysine. Tryptofaan is ook aanwezig in schapenmelk. Net als koemelk heeft schapenmelk een hoge biologische waarde vanwege het hoge gehalte aan essentieel aminozuren.
Intoleranties en allergieën
Door het hogere gehalte aan ß-lactoglobulinen lijkt schapenmelk gemakkelijker verteerbaar dan koemelk. Intoleranties voor koemelk zijn echter grotendeels te wijten aan intoleranties voor ß-lactoglobuline, caseïne, α-lactalbumine, immunoglobuline en serum. albumine Omdat schapenmelk een vergelijkbare samenstelling heeft als koemelk, is het intolerantiepotentieel van beide soorten melk vergelijkbaar. Daarnaast wordt aangenomen dat er kruisreacties zijn tussen de eiwitten uit koemelk en die uit schapenmelk. Dienovereenkomstig kunnen mensen die voorheen alleen koemelk hebben gedronken, ook allergisch zijn voor schapenmelk. Evenzo bevat schapenmelk lactose Het wordt daarom net zo intolereerd door lactose-intolerante mensen als koemelk. Hetzelfde geldt voor geitenmelk.
Aankoop- en keukentips
De melkschapenhouderij blijft een nichemarkt. Toch is er steeds meer vraag naar schapenmelk en producten gemaakt van schapenmelk. De verwerking en afzet van schapenmelk wordt veelal door de melkproducenten zelf gedaan. In Duitsland zijn er nauwelijks zuivelfabrieken die schapenmelk accepteren en verwerken. Schapenmelk en producten gemaakt van schapenmelk zijn daarom waarschijnlijker te vinden in boerderijwinkels, biologische markten of wekelijkse markten. Schapenmelk is niet bijzonder hittestabiel vanwege het hoge eiwitgehalte. Het is niet geschikt voor hoge verwarming en is daarom niet zo lang houdbaar als koemelk. Hiermee moet rekening worden gehouden bij het kopen en bewaren. Schapenmelk moet altijd op een donkere en koele plaats worden bewaard. Boter gemaakt van schapenmelk is ook beperkt houdbaar. Het wordt ranzig na iets minder dan een week. De romige en fijne textuur is vergelijkbaar met die van geiten boter De traditioneel geproduceerde schapenkaas is veel langer houdbaar. Wees echter voorzichtig bij het kopen ervan. Wil een kaas zichzelf schapenkaas noemen, dan mag deze slechts 15 procent schapenmelk bevatten. Kazen met een biologisch zegel bieden hier meer zekerheid. De melk voor biologische schapenkaas moet voor 100 procent uit schapenmelk bestaan. Andere kazen die traditioneel van schapenmelk worden gemaakt, zijn onder meer Gupferl-roomkaas en Liptauer-kaas uit Slowakije. Roquefort en Gorgonzola bevatten meestal ook geiten- of schapenmelk.
Voorbereidingstips
Schapenmelk kan gewoon gedronken worden, net als koemelk. De smaak wordt omschreven als mild en zoet. Kaas gemaakt van schapenmelk past goed bij veel gerechten. Griekse feta is goed te combineren met salades of olijven. Ook geschikt voor het gratineren van ovenschotels. Roquefort en Gorgonzola geven mediterrane gerechten een bijzonder kruidig aroma, maar passen ook goed bij druiven of vijgen.
