Ziekten van de telomeren
Ziekten van de telomeren kan ernstige gevolgen hebben. In de meeste gevallen worden dergelijke latere effecten veroorzaakt door schade aan het DNA dat codeert voor eiwitten. De ziekte van Telomere wordt meestal veroorzaakt door een tekort aan de eiwitcomplexen (shelterins) die de telomeren, of in het enzym telomerase.
Dit bevordert een verstoring van de constructie door verminderde bescherming. Vanwege het relatief hoge aantal chromosomen, is het ook niet mogelijk om op betrouwbare wijze een categorie ziekten toe te wijzen aan een ziekte van de telomeren. Dit betekent dat veel verschillende organen kunnen worden aangetast.
De term telomeropathie wordt gebruikt voor ziekten veroorzaakt door beschadigde telomeren. Telomere ziekte wordt meestal als een gelijkwaardige term gebruikt. Vanwege de onomkeerbare oorzaak van deze ziekten zullen alle telomeropathieën een chronisch beloop hebben.Bij telomeropathie worden de telomeren meestal verkort door een tekort aan het enzym telomerase of de eiwitten die het shelterine-complex vormen, in de mate dat het daaropvolgende DNA wordt aangevallen.
Soms codeert DNA voor eiwitten wordt aangetast, zodat de schade zichtbaar wordt in het lichaam. Telomeropathieën omvatten een breed scala aan ziekten die niet erg specifiek zijn voor telomeropathieën. Dit betekent dat de symptomen zeer divers zijn en vaak andere oorzaken hebben. Ook varieert de ernst van de ziekte sterk en kan het chronische beloop met de symptomen sterk of zwak zijn. Tot de meest voorkomende telomeropathieën behoren longontsteking, cirrose van de lever of bloedarmoede en schade aan de beenmerg.
Welke rol spelen telomeren bij veroudering?
Met het ouder worden blijft het menselijk lichaam behoefte aan nieuwe cellen. Dit is onder meer nodig om de processen in de individuele cellen van de verschillende organen in stand te houden. Deze nieuwe cellen ontstaan door celdeling (mitose) binnen de celcyclus.
Tijdens dit proces vindt een duplicatie van alle celorganellen en het volledige DNA plaats vóór de deling. Dit proces wordt replicatie genoemd. Specifiek enzymen bestaan hiervoor in elke cel.
De enzymen verantwoordelijk kan het duplicatieproces om structurele redenen niet aan het einde van elke DNA-streng beginnen. Dit resulteert in een verlies van basenparen bij elke cyclus en de chromosomen worden continu ingekort. Om te voorkomen dat dit leidt tot vroegtijdig verlies van belangrijke DNA-coupes, bevinden de telomeren zich aan de uiteinden.
Ze bevatten geen genetisch belangrijke informatie en kunnen probleemloos het verlies van sommige bases overleven. Met de ouderdom vallen de telomeren echter onder een bepaalde lengte, wat gevaarlijk is en mogelijk gepaard gaat met schade. Dit leidt tot ofwel een onomkeerbare stopzetting van de celcyclus, veroudering of een geplande dood van de cel. Het lichaam verliest dus voortdurend zijn potentieel voor vernieuwing en leeftijden. Ons volgende artikel is misschien ook interessant voor jou: Verouderingsproces
