Definitie
Telomeren maken deel uit van elk DNA. Ze bevinden zich aan het einde van chromosomen en in geen geval code voor genen. In tegenstelling tot de rest van het chromosoom hebben telomeren geen dubbelstrengs DNA.
Ze zijn aanwezig als een enkele streng. In tegenstelling tot de rest van het DNA vertonen ze ook geen grote variabiliteit in de sequentie van basen, maar bestaan ze uit altijd herhalende basensequenties. Dit is belangrijk voor het vervullen van hun functie. Door de zich herhalende sequenties krullen de telomeren van het chromosoom zo op dat ze niet toelaten dat een enzym het chromosoomuiteinde aantast. Bij elke celcyclus treedt een verkorting van de telomeren op als gevolg van celproliferatie.
Anatomische subtiliteiten van de telomeren
Elk chromosoom bestaat uit twee DNA-strengen die in verschillende richtingen lopen, de zogenaamde antiparallelle richting. Aan elke kant van een DNA-streng bevindt zich aan het einde een telomeer. Dus, afhankelijk van de celcyclus, zijn er twee of vier telomeren per chromosoom.
In totaal 46 chromosomen hebben ofwel 96 of 192 telomeren per cel. Als de DNA-strengen gewoon blind zouden eindigen, zou dit anders toelaten eiwitten om het DNA aan te vallen. In tegenstelling tot een groot deel van het DNA, dragen de telomeren geen informatie die belangrijk is voor de functie van de cellen.
In plaats daarvan bevatten de telomeren een basensequentie die altijd wordt herhaald. Deze reeks bestaat uit zes basen en heeft drie guanine, een adenosine en twee thymine. Deze zich herhalende reeks leidt ertoe dat de bases van een telomeer basenparen met elkaar vormen. Dit leidt tot het vouwen van de uiteinden en de telomeren zijn niet langer als een enkele streng maar als een bal aanwezig. Voor celvermeerdering tijdens replicatie is het echter noodzakelijk dat de gevouwen telomeren zich ontvouwen.
Welke functies hebben de telomeren?
Telomeren hebben in wezen twee taken. Ten eerste zijn ze belangrijk tijdens de normale celcyclus of tijdens de G0-fase. Binnen de cellen zijn er enzymen die continu het DNA afbreken.
Dit dient enerzijds om indringers af te weren, maar anderzijds is het ook ongewenst. Voor het normale DNA van de celkern dit is een enorm probleem en kan tot ongewenste gebeurtenissen leiden. Om dit te voorkomen, is er een overhang, de telomeer, aan één kant aan het einde van elke enkele DNA-streng.
Omdat de telomeer bestaat uit basesequenties die niet coderen voor eiwitten, dit alleen is een bescherming voor het coderende DNA, aangezien het eerst wordt afgebroken. Bovendien maakt het vouwen van de telomeren het moeilijk voor de DNA-afbraak enzymen om een punt te vinden waarop ze hun afbraak kunnen beginnen door het vrije DNA-uiteinde op te rollen. Bovendien bieden gevouwen telomeren speciale eiwitbindingsplaatsen.
Deze eiwitten zijn relatief groot, omringen en beschermen het DNA-uiteinde. Anderzijds zijn de telomeren belangrijk tijdens replicatie, dus tijdens de verdubbeling van DNA. De enzymen verantwoordelijk kan niet structureel het DNA verdubbelen aan het einde van een DNA-streng.
Dit resulteert in een verlies van basenparen bij elke cyclus en de chromosomen continu inkorten. Om te voorkomen dat dit leidt tot vroegtijdig verlies van essentiële DNA-coupes, bevinden de telomeren zich aan de uiteinden. Ze bevatten geen genetisch belangrijke informatie en kunnen probleemloos het verlies van sommige bases overleven. Dit onderwerp kan ook interessant voor u zijn: taken van de celkern
