Werkingsmechanisme Effect
Methylfenidaat (Ritalin®) is een stimulerend middel behorend tot de groep van amfetaminen. Als zodanig is het ook onderworpen aan de verdovende middelen wet. Methylfenidaat heeft een soortgelijk effect als amfetamine of cocaïne de stoffen verschillen in hun chemische structuur en in hun psychostimulerende werking.
Het veroorzaakt een kortstondige toename van de fysieke prestaties: het medicijn verhoogt de zenuwactiviteit en stimuleert het menselijk organisme. Stimulerende middelen (psychostimulantia) behoren tot de stoffen die het menselijk organisme stimuleren en de zenuwactiviteit verhogen. Op het gebied van ADHD en ADHD, wordt de behandeling voornamelijk uitgevoerd met geneesmiddelen die de werkzame stof bevatten methylfenidaat.
Pijn en gevoelens van uitputting worden verminderd en de eetlust wordt geremd. Het verdrijft het gevoel van vermoeidheid en heeft een stemmingsverhogend en euforisch effect. Bovendien verhoogt methylfenidaat de alertheid, prestaties en alertheid bloed De toevoer naar de spieren wordt verhoogd en de cellen worden beter bevoorraad door de gelijktijdige verhoging van het zuurstof- en suikergehalte van het bloed.
Bloed druk en pols worden ook verhoogd. Methylfenidaat remt de heropname van dopamine in de presynaptische zenuwcel. dopamine is een boodschappersubstantie die van nature in het lichaam wordt aangemaakt en die een stimulerend en motiverend effect heeft.
Methylfenidaat hecht zich aan de dopamine transporter in de zenuwcel en blokkeert het dus. Als de transporter geblokkeerd is, blijft er meer dopamine in de synaptische spleet De concentratie wordt dus verhoogd en het effect duurt langer.
De verhoogde dopamine leidt tot een sterkere stimulus bij de receptor bij de postsynaptische zenuwcel, wat onder meer de sympathische toon verhoogt. De term sympathische toon verwijst naar een toestand van volledige opwinding van het sympathieke zenuwstelsel Het lichaam is ingesteld op "alert", bloed druk en hart- tarief worden verhoogd.
Stress kan onder andere een sympathische tonus veroorzaken. Methylfenidaat zorgt in veel mindere mate voor het vrijkomen van catecholamines (dopamine, noradrenaline, adrenaline en hun derivaten). Bovendien heeft het medicijn een activerend effect op de serotonine receptor (5-HAT 1A en 5-HT 2B).
Serotonine is een hormoon in het lichaam en dient ook als een neurotransmitter, dwz het is een boodschappersubstantie die excitatie van de ene zenuwcel naar de andere overbrengt. Het reguleert ook de toon (spanning) van het bloed schepen en beïnvloedt de gastro-intestinale activiteit. Methylfenidaatpreparaten worden beschouwd als geneesmiddelen van eerste keus vanwege hun goede werkzaamheid en - bij correct gebruik in vergelijking met andere geneesmiddelen - hun goede verdraagbaarheid.
Bij orale inname als tablet worden ze volledig door het lichaam opgenomen. Het medicijn heeft een gemiddelde halfwaardetijd van twee uur, wat betekent dat de concentratie van het medicijn binnen twee uur in het lichaam wordt gehalveerd. De maximale werkingsduur is ongeveer vier uur.
Na inname van het medicijn met de werkzame stof methylfenidaat, wordt het eerste effect meestal na een half uur waargenomen. Het actieve ingrediënt wordt dan langzaam afgebroken in het lichaam. Hoe snel deze afbraak plaatsvindt, verschilt van medicijn tot medicijn.
Indien niet op tijd een verdere inname plaatsvindt, kunnen zogenaamde rebound-effecten optreden, die bijvoorbeeld merkbaar zijn door toegenomen vermoeidheid of algemene verslechtering van de symptomen. Methylfenidaat wordt via het maagdarmkanaal in het bloed opgenomen en ontvouwt zijn werking door in te grijpen in de hersenen metabolisme. Het leidt tot het vrijkomen van bepaalde boodschappersubstanties (hormonen), die een activerend effect hebben op verschillende gebieden van de hersenen.
Het hormoon dopamine speelt een speciale rol in het werkingsmechanisme. Een hoog dopaminegehalte straalt motivatie, levenslust, moed, concentratie en euforie uit. Als deze gevoelens kunstmatig worden opgewekt door het nemen van een stof als methylfenidaat, kan er snel verslaving en afhankelijkheid ontstaan.
Vooral jongeren en mensen die mentaal onstabiel zijn, lopen gevaar. Mensen die aan grote stress lijden, zijn ook vatbaar voor verslaving. Bovendien kan het dopaminegehalte gemakkelijk te hoog oplopen, wat vaak negatieve effecten heeft.
Deze omvatten rusteloosheid, hoofdpijn, spanning, duizeligheid of pijn in de buik Daarnaast kan er een toename zijn in bloeddruk en hart- snelheid, wat kan leiden tot cardiovasculaire stress. In tegenstelling tot de wijdverbreide misvatting, maakt methylfenidaat je niet slimmer.
Toch een positief effect op leren prestatie en concentratie is bewezen. Dit kan worden verklaard door het feit dat de activiteit in gebieden van de hersenen die niet nodig zijn voor leren wordt onderdrukt, waardoor men zich beter op zijn taken kan concentreren. Bij mensen met een ziekte die goed met methylfenidaat te behandelen is, zijn bij de juiste dosering nauwelijks bijwerkingen te verwachten en is de kans op afhankelijkheid ook vrij laag. Als methylfenidaat echter zonder medische indicatie alleen wordt gebruikt om de prestaties, zowel fysiek als mentaal, te verbeteren volksgezondheid een risico lopen.
Alle artikelen in deze serie:
