Wanneer is overgewicht?
Obesitas wordt bepaald door een buitensporige toename van vetweefsel. Het komt voor wanneer het lichaamsgewicht hoger is dan de leeftijds- en geslachtsnormen. Elke therapie moet worden voorafgegaan door een medische diagnose en beoordeling van het lichaamsgewicht.
Met behulp van BMI (Body Mass Index) en de zogenaamde gewichtspercentielen, wordt onderscheid gemaakt tussen normaal gewicht, te zwaar en ondergewicht. Ondanks hun verschillende betekenissen zijn de termen te zwaar, zwaarlijvigheid, adipositas en obesitas worden vaak als synoniemen gebruikt. Obesitas en over obesitas mag niet worden gesproken vanwege hun discriminerende karakter.
Om de BMI te bepalen, heeft men het huidige gewicht en de lengte van het kind nodig. De formule voor het berekenen van de BMI bij volwassenen gaat terug op de Belgische wiskundige Adolph Quetelet en is: gewicht / kgBMI = ———————————— hoogte x lengte Voorbeeld: Het kind weegt 60 kg en is 1.40 m lang . BMI = 60: (1.4 x 1.4) = 60: 1.96 = 30.6 In dit geval wordt de BMI naar boven afgerond op 31.
Er is een percentieltabel voor jongens en een voor meisjes. Er wordt ook rekening gehouden met de leeftijd van de kinderen. De huidige body mass index (BMI) wordt in de percentieltabel ingevoerd in combinatie met de leeftijd van het kind en afgelezen op de horizontale as tussen BMI en leeftijd.
Waarden boven het 85e percentiel kunnen worden omschreven als opvallend en boven het 90e percentiel is het kind te zwaar. Waarden boven het 97e percentiel betekenen dat het kind zwaarlijvig is. Het patroon van vetverdeling wordt ook meegenomen in de diagnose.
Er wordt onderscheid gemaakt tussen een vrouwelijke (gynoïde) vorm, die voornamelijk een toename van vetweefsel op de heupen en dijen heeft (het zogenaamde peertype) en een meer mannelijke (androgene, centrale, (buik) vorm, met een vetconcentratie voornamelijk in de buikstreek (het zogenaamde appeltype) Op volwassen leeftijd neemt het risico op latere medische complicaties toe met het zogenaamde appeltype Er zijn controversiële bevindingen bij kinderen en adolescenten.
Het risico bestaat echter dat jeugd zwaarlijvigheid zal stabiliseren en aanhouden tot de volwassenheid. Vetafzettingen in de buikstreek kunnen het nauwkeurigst worden gevisualiseerd met behulp van computertomografie en magnetische resonantiebeeldvorming. In de meeste gevallen is de oorzaak een positieve energie evenwicht. Dit betekent dat er over een langere periode ofwel teveel zijn calorieën worden geconsumeerd of er worden te weinig calorieën verbrand door gebrek aan lichaamsbeweging.
Overtollige voedingsenergie wordt langdurig opgeslagen in vetdepots. Er zijn echter ook andere oorzaken van overgewicht. Deze formulieren zijn goed voor slechts 5 procent van jeugd gevallen van obesitas.
Niettemin moeten deze aandoeningen zorgvuldig worden uitgesloten bij kinderen met overgewicht. Er wordt onderscheid gemaakt tussen primaire (te veel calorieën of te weinig lichaamsbeweging of beide gecombineerd) en secundaire obesitas. Secundair betekent dat het overgewicht te wijten is aan endocriene (die het hormoonsysteem aantast) of genetische (erfelijke) onderliggende ziekten. Medicatie kan ook leiden tot overgewicht.
