Symptomen van hoogbegaafdheid
Op jonge leeftijd - meestal op schoolleeftijd - zijn er kenmerken die op hoogbegaafdheid kunnen duiden. Het is belangrijk op te merken dat niet alle hoogbegaafden deze "symptomen" vertonen. Men zou ze kunnen noemen:
- Verkenning: De betrokken persoon is bijzonder attent en heeft de wens om zoveel mogelijk nieuwe dingen te ontdekken.
De behoefte om de omgeving visueel te ontdekken en snel talen te leren is sterk
- De typische "babytaal" als hulpmiddel om de juiste taal te leren, wordt meestal maar heel kort ervaren
- Interesse in symbolen of cijfers. Getroffen kinderen brengen zichzelf vaak de
Deze symptomen betekenen niet altijd dat hoogbegaafdheid aanwezig is bij volwassenen: autisme is heel anders dan hoogbegaafdheid. Hoewel de media en films vaak een verband zien tussen de twee termen, moeten we dat niet vergeten autisme is psychiatrisch voorwaarde en de getroffenen hebben dat niet altijd hoogbegaafdheid. De leidende factor in dit klinische beeld is het onvermogen om voor zichzelf op te komen in het sociale leven.
Zaken als het knopen van schoenen of aankleden kunnen bijzonder moeilijk zijn voor een autistisch persoon. Het zogenaamde eilandgeschenk moet worden onderscheiden van de autistische persoon. Dit betekent dat het vermogen van bepaalde gebieden bijzonder goed ontwikkeld is, en andere niet.
Een eilandtalent zou bijvoorbeeld zijn om in een helikopter over een stad als Rome te vliegen en vervolgens de stadspalm op te nemen vanaf de hoofd. De achtergrond van deze eilandgift is dat er een gebrek is aan remmende delen van de centrale zenuwstelsel bij deze mensen, of dat deze anders verdeeld zijn. Een niet-eilandgetalenteerd persoon zou over de stad Rome vliegen, maar zou de straten niet zo kunnen vastleggen dat er daarna een kaart gemaakt kon worden.
Dit komt doordat hij tijdens de vlucht ook dingen als geluiden en geuren waarneemt, hij inschattingen maakt van gevaar, hoogte, vluchtduur, etc. Een persoon met een eilandtalent daarentegen vervaagt al deze dingen en concentreert zich opzettelijk of onbedoeld alleen in de straten van de stad. Waarom de mogelijkheden van elke bagabee op het eiland anders zijn, is nog niet duidelijk.
Veel hoogbegaafden merken hun hoogbegaafdheid pas op als begeleidende symptomen optreden. Een nogal sociaal-medisch probleem van hoogbegaafden is de constante afwijzing die al op jonge leeftijd voorkomt. Zo worden hoogbegaafde kinderen door hun klasgenoten vaak als 'anders' geclassificeerd en gemeden.
Vooral tijdens de vormingsjaren op jonge leeftijd kan dit ernstige gevolgen hebben. Kinderen hebben meer kans op het ontwikkelen van schoolangst, met bijbehorende psychosomatische klachten zoals maag pijn, hoofdpijn, etc. Bij volwassenen een begeleidend ziektebeeld bij hoogbegaafdheid zou Depressie.
In de huidige samenleving zijn hoogbegaafde kinderen veel beter geïntegreerd dan 30 jaar geleden dankzij betere diagnostiek en testmogelijkheden, maar hoogbegaafde kinderen worden nog steeds gezien als iets buitengewoons (wat ze ook zijn) en een beetje “gek”. Depressie treedt meestal op wanneer de reacties van de omgeving op u volledig kunnen worden waargenomen en gevoeld, maar de redenen waarom andere mensen op deze manier op u reageren, worden niet gezien. Hoogbegaafde mensen zien hun bekwaamheid niet per se als iets "speciaals", en daarom denken ze dat ze niet verschillen van hun omgeving.
De discrepantie tussen oorzaak en gevolg is dus de belangrijkste trigger van Depressie in de begaafden. Een andere mogelijkheid dat depressie bij hoogbegaafden kan optreden, is wanneer de eigen bekwaamheid wordt erkend en men ook ziet dat men anders is dan anderen, maar geen adequate uitwisseling met anderen kan vinden. Een hoogbegaafde zal zich onder normaal begaafde mensen vaak eenzaam en onderbelicht voelen.
Het is niet ongebruikelijk dat depressie, die in eerste instantie wordt behandeld, een symptoom wordt van hoogbegaafdheid. Veel hoogbegaafden komen voor het eerst in aanraking met de term hoogbegaafdheid wanneer ze de oorzaak van hun depressie proberen te achterhalen. Psychologen doen dan meestal een paar tests en komen met de diagnose 'hoogbegaafdheid'. In dit geval zou de juiste term echter moeten zijn: "onvervulde" hoogbegaafdheid, omdat alleen niet-ondersteunde hoogbegaafdheid een psychologisch-medische waarde heeft.
Alle artikelen in deze serie:
