Synoniem: hysterectomie (van het Griekse "hyster" = baarmoeder en "ectomie" = excisie)
Definitie
Bij hysterectomie wordt de verwijdering van de baarmoeder is een procedure waarbij de baarmoeder van de vrouw wordt verwijderd op basis van verschillende klinische situaties. Een veel voorkomende reden voor hysterectomie is goedaardige gezwellen van de baarmoeder, zogenaamde myomen. Kwaadaardige ziekten zoals baarmoederhalskanker of endometriumcarcinoom, ook een kanker van de baarmoeder, kunnen ook redenen zijn voor een hysterectomie. Er zijn drie verschillende verwijderingsopties beschikbaar voor de arts (buik, vaginaal, laparoscopisch). Deze procedure is een van de meest voorkomende in de gynaecologie.
Indicaties
De indicaties voor hysterectomie zijn onderverdeeld in absolute indicaties, dwz gevallen waarin sowieso hysterectomie moet worden uitgevoerd, en relatieve indicaties, waarbij verwijdering van de baarmoeder wordt aanbevolen maar niet absoluut noodzakelijk. De absolute indicaties zijn onder meer. Relatieve indicaties zijn: Uiteindelijk moet een vrouw echter altijd voor zichzelf beslissen of ze liever met bepaalde pijn of risico's dan hebben de baarmoeder verwijderd, waardoor de mogelijkheid van zwangerschap. De gynaecoloog kan alleen een adviserende rol op zich nemen.
- Eierstokkanker en baarmoederkanker,
- Ernstige ontsteking van de interne geslachtsorganen (als deze niet met conventionele maatregelen onder controle kunnen worden gehouden) en
- Dreigende bloeding uit de baarmoeder, zoals kan optreden tijdens de bevalling (ook alleen als deze niet anders onder controle kan worden gehouden).
- Spiertumoren (myomen) of andere goedaardige tumoren in de baarmoeder,
- Een verzakte baarmoeder (verzakte verzakking van de baarmoeder) of baarmoederverzakking na de geboorte
- Verklevingen in de onderbuik,
- Een endometriose,
- Bloedingsstoornissen (frequente, zware of pijnlijke menstruatie) of
- Een sterk vergrote baarmoeder
- Een bekkenbodemverlaging
Implementatie
Er zijn nu drie procedures beschikbaar voor een gynaecoloog voor het verwijderen van een baarmoeder. Welke van deze het meest geschikt is voor een bepaalde patiënt, moet voor elk geval afzonderlijk worden beslist. Deze beslissing hangt voornamelijk af van de ziekte, de leeftijd van de patiënt of lichamelijk voorwaarde, de moeilijkheden of complicaties die kunnen worden verwacht tijdens de operatie (bijvoorbeeld als gevolg van bijkomende ziekten, ontstekingen of eerdere operaties), de grootte en mobiliteit van de baarmoeder, en vooral de wensen van de patiënt.
De drie procedures verschillen naargelang hun toegangsweg tot de baarmoeder: er is een abdominale, vaginale en laparoscopische hysterectomie. Bij alle drie de opties is het belangrijk dat de blaas wordt voor de operatie volledig geleegd met behulp van een blaaskatheter. Deze katheter wordt verwijderd na het verwijderen van de baarmoeder, soms moet hij enkele dagen op zijn plaats blijven.
De oudste methode is abdominale hysterectomie (laparohysterectomie), waarbij de gehele baarmoeder wordt verwijderd via een incisie in de onderbuik. Nog niet zo lang geleden was dit het enige alternatief. Doorslaggevende voordelen van deze toegangsroute zijn dat de chirurg een goed overzicht heeft, dat de operatie indien nodig kan worden uitgebreid (bijvoorbeeld naar de eierstokken) en dat verklevingen gemakkelijk kunnen worden verwijderd.
Daarom wordt deze methode altijd gekozen voor kwaadaardige ziekten. Zelfs als de baarmoeder aanzienlijk is vergroot, is deze methode nog steeds geschikt. Het nadeel van abdominale hysterectomie is echter de grote huidincisie, die gepaard gaat met een groot litteken, een hoger infectierisico, een lange ziekenhuisopname en een langere herstelperiode.
Bij vaginale hysterectomie (colphysterectomie) kan de baarmoeder met speciale instrumenten via de vagina worden verwijderd. Deze methode is voordelig omdat de procedure zonder littekens kan worden uitgevoerd. Bovendien is de hersteltijd in vergelijking met abdominale hysterectomie korter en de pijn veroorzaakt wordt meestal verminderd; deze procedure kan echter alleen worden uitgevoerd als de baarmoeder niet te groot is.
De nieuwste methode is de laparoscopische hysterectomie. Dit is een minimaal invasieve procedure. De buikwand is niet echt geopend, maar speciale instrumenten voor laparoscopie worden via kleine huidincisies in de buik gebracht.
Enerzijds is een laparoscoop nodig, die een kleine camera, een vergrotingssysteem en een lichtbron bevat. Aan de andere kant zijn de instrumenten natuurlijk nodig om de dissectie van de baarmoeder uit te voeren. Zodra dit is gebeurd, kan de baarmoeder via de vagina worden verwijderd (laparoscopisch geassisteerde hysterectomie).
Nog moderner is de laparoscopisch ondersteunde supracervicale hysterectomie, waarbij de hals blijft in het lichaam. Het lichaam van de baarmoeder (corpus) wordt in kleine stukjes gesneden en vervolgens via de incisies in de buikwand verwijderd. Daarnaast kan er ook onderscheid gemaakt worden tussen een complete (totale) hysterectomie, waarbij de gehele baarmoeder inclusief de hals wordt verwijderd, en een gedeeltelijke (subtotale) hysterectomie, waarbij de baarmoederhals in het lichaam blijft.
Bij radicale hysterectomie (die wordt uitgevoerd in het geval van kanker), wordt niet alleen de baarmoeder verwijderd, maar ook een deel van het ondersteunende apparaat, het bovenste deel van de vagina, het bekken weefselvocht knooppunten en, indien nodig, het eierstokken. Na het verwijderen van de baarmoeder moet men enige tijd rusten. Tijdens de eerste vier weken moeten sportieve activiteiten worden vermeden - wandelen enz.
zijn prima, als u zich goed voelt, om uw bloedsomloop op gang te houden. Afhankelijk van de chirurgische methode kan 2-3 maanden na het verwijderen van de baarmoeder opnieuw met sporten worden begonnen. De baarmoeder kan met verschillende chirurgische technieken worden verwijderd.
De gebruikte procedure is aangepast aan de onderliggende ziekte, dus niet elke procedure kan voor elke ziekte worden gebruikt. De duur van de operatie kan dus ook variëren. Zoals hierboven vermeld, wordt onderscheid gemaakt tussen vaginale hysterectomie, waarbij de baarmoeder via de vagina wordt verwijderd, abdominale hysterectomie, waarbij de verwijdering plaatsvindt via een abdominale incisie, en laparoscopische hysterectomie, waarbij behandelingsinstrumenten worden ingebracht via kleine incisies.
Dit laatste wordt ook wel eens een sleutelgattechniek genoemd. De duur van de operatie kan tussen de 1 en 3 uur duren, afhankelijk van de gebruikte procedure en de onderliggende ziekte. LASH is een laparoscopische supracervicale hysterectomie.
Deze procedure vertegenwoordigt een gewijzigde vorm van verwijdering van de baarmoeder. De LASH wordt uitsluitend uitgevoerd voor goedaardige aandoeningen van de baarmoeder en is niet geschikt voor de behandeling van kanker of precancereuze laesies. Typische ziekten waarvoor de procedure wordt gebruikt, zijn myomen en endometriose van de spierlaag van de baarmoeder (adenomyosis uteri).
Bij LASH wordt de baarmoeder verwijderd door middel van kleine chirurgische toegangen, die slechts enkele millimeters groot zijn. Daarom komen slechts zeer kleine chirurgische wonden voor. Deze procedure wordt minimaal invasieve chirurgie genoemd.
Een deel van de hals blijft op zijn plaats. Hieronder worden enkele voor- en nadelen van LASH besproken. Voordelen van LASH: De voor- en nadelen van LASH zijn momenteel nog onderwerp van verschillende onderzoeken.
Sommige voordelen voor de patiënten lijken echter al duidelijk te zijn, zodat LASH zeker gerechtvaardigd is als een moderne procedure. Door de kleine chirurgische ingangen ontstaan alleen kleine wondjes, die heel goed kunnen genezen. Het herstel van de patiënt gaat daardoor sneller.
Vanwege het behoud van de bekkenbodem, restverschijnselen zoals incontinentie of een verslechtering van de seksualiteit lijkt zeldzaam te zijn. In hoeverre deze minder vaak voorkomen dan bij andere procedures, is echter nog niet definitief opgehelderd. Het risico op bijkomende ziekten (morbiditeit) is lager dan bij andere procedures.
Intraoperatieve complicaties komen ook minder vaak voor. Het ziekenhuisverblijf is korter en de herstelfase is sneller. LASH kan echter niet poliklinisch worden uitgevoerd.
Dit wordt vaak ten onrechte aangenomen, maar is niet het geval. Nadelen: De LASH heeft ook enkele nadelen, die hier kort worden besproken. Omdat een deel van de baarmoederhals op zijn plaats blijft, moet de patiënt nog ondergaan kanker screening na verwijdering van de baarmoeder. lichte postoperatieve menstruatiebloeding is ook nog mogelijk. Dit is het geval bij ongeveer 10 tot 17% van de patiënten die LASH hebben ondergaan.
