Introductie
Een "geblokkeerd" halsslagader is een vernauwing van de belangrijkste cervicale slagader (Arteria Carotis) als gevolg van afzettingen op de vaatwand (Arteriosclerose), zodat de bloed stroom naar de hoofd/hersenen is moeilijk of verminderd. Deze vernauwing van een van de halsslagaders aan de linker- of rechterkant van de nek is in de geneeskunde ook bekend als ‘halsslagaderstenose’ (stenose = vernauwing). In dit geval vetten, bloed stolsels, calcium en bindweefsel worden afgezet in de binnenste vaatwandlaag, wat betekent dat de halsslagader is niet alleen smaller, maar ook harder en minder elastisch.
De hoofdstam van de halsslagader (Arteria carotis communis) evenals het binnenste (Arteria carotis interna) of buitenste (Arteria carotis externa) uitgangsvat kunnen worden aangetast. Over het algemeen worden meer mannen dan vrouwen getroffen door een verstopping of vernauwing van de halsslagaders, en het risico om dit te ontwikkelen voorwaarde stijgt met de leeftijd en met bepaalde secundaire ziekten zoals suikerziekte mellitus (zie Gevolgen van diabetes), te zwaar (Zie Gevolgen van overgewicht), hoog bloed lipideniveaus (zie Hyperlipidemie), hoge bloeddruk, enz. Statistieken tonen aan dat 0.2% van de mannen onder de 50 jaar en 7.5% van de mannen en 5% van de vrouwen ouder dan 80 jaar wordt getroffen.
De oorzaken
De meest voorkomende oorzaak van geblokkeerde of vernauwde halsslagaders is "vasculaire verkalking" van de binnenste laag van de vaatwand. Om preciezer te zijn, het is niet alleen pure vasculaire calcificatie - ook wel bekend als arteriosclerose - maar ook afzettingen van vetten, bloedstolsels en kalk evenals een overgroei van deze afzettingen met bindweefsel en vasculaire spieren, zodat de bloedvat wordt geleidelijk verder versmald door gedenkplaat vorming en het bloed kan niet meer ongehinderd stromen. Bepaalde ziekten en stimulerende middelen zijn risicofactoren voor dergelijke vasculaire calcificatie, waaronder hoge bloeddruk, suikerziekte mellitus, te zwaar, roken en verhoogde bloedlipideniveaus (deze risicoziekten kunnen worden samengevat als metabool syndroom).
Hoe groter deze afzettingen of plaques worden in de vaatwanden van de halsslagader slagader, hoe meer het verstopt raakt en hoe minder goed het bloed naar de hoofd en hersenen, zodat er bij ernstige vernauwing zelfs een tekort aan bloed kan zijn. Hoe groter de gedenkplaat wordt, hoe groter het risico dat het onstabiel wordt, losraakt en wordt weggespoeld totdat het vast komt te zitten in een kleiner vat in de hersenen en verplaatst het volledig - a beroerte kan resulteren. Om een geblokkeerde halsslagader te diagnosticeren slagader, naast een gedetailleerde anamnese en het zoeken naar typische begeleidende secundaire ziekten, a fysiek onderzoek is ook nodig, waarbij een verzwakte hartslag in de aangetaste halsslagader kan worden opgemerkt.
Bovendien kan een stromingsgeluid worden opgemerkt bij het luisteren naar de halsslagader slagader met een stethoscoop. Op basis van bloedwaardebepalingen kan worden gezocht naar verhoogd bloedvet /cholesterol, bloed suiker waarden en gewijzigde coagulatieparameters. Met behulp van een special ultrageluid onderzoek, de zogenaamde Doppler-echografiekan vervolgens de omvang van de vernauwing worden gevisualiseerd.
Een nog preciezere vasculaire beeldvorming kan worden bereikt door middel van computertomografie (CT angiografie) of magnetische resonantiebeeldvorming. De mate van vernauwing van halsslagaders wordt bepaald door middel van een specifiek ultrageluid onderzoek (duplex-echografie), waarbij de pieksnelheid van de bloedstroom in de respectieve bloedvat en het quotiënt van de pieksnelheid in de interne halsslagader en de gemeenschappelijke halsslagader, evenals de omvang van de vernauwing veroorzaakt door plaques, worden gemeten. Hoe hoger de snelheid van de bloedstroom in een vat, hoe hoger de vernauwing en hoe meer de halsslagader in dit geval geblokkeerd is. De vernauwingen zijn onderverdeeld in verschillende graden, een zogenaamde stenosegraad van <50%, 50-69%, 70-89% en> 90%.
