Gas- en massaoverdracht
In de haarvaten wordt de massaoverdracht van de bloed met de omgeving vindt plaats. Dit wordt bevorderd door de zeer dunne vaatwand en het enorme totale oppervlak van alle capillairen. Sommige stoffen, zoals gassen, kunnen ongehinderd de vaatwand passeren, terwijl andere stoffen via speciale transportmechanismen in het weefsel worden opgenomen.
De doorlaatbaarheid van de vaatwand varieert sterk van orgaan tot orgaan. Een doorlopende vatwand (endotheel) heeft een permeabiliteit (permeabiliteit) die varieert van orgaan tot orgaan. Een gefenestreerde vaatwand (endotheel) laat voornamelijk watermoleculen door, terwijl een discontinue vaatwand (endotheel) volledig permeabel is voor alle componenten van de bloed.
Arteriosclerose is de verzamelnaam voor alle pathologische veranderingen in slagaders. Deze veranderingen kunnen verschillende oorzaken hebben. De meest voorkomende vorm is atherosclerose, waarmee op onze breedtegraden vaak wordt gelijkgesteld arteriosclerose.
Deze pathologische verandering wordt vaak aangetroffen bij grote en middelgrote schepen en wordt bevorderd door schade aan de binnenste vasculaire laag. Deze schade veroorzaakt het gladde oppervlak van de slagader te worden opgeruwd en componenten van de bloed zoals cholesterol, macrofagen en vetten kunnen zich daar ophopen en uitgroeien tot een grotere plug (atheromateuze plaques). Dit leidt tot een vernauwing van de vaatruimte (stenose) en mogelijk tot een verminderde doorbloeding van het weefsel achter de slagader.
Indien een slagader sluit als gevolg van een zeer grote plug, het weefsel erachter sterft omdat het niet meer van zuurstof en voedingsstoffen kan worden voorzien. Dit heet een infarct. Deze vasculaire veranderingen zijn normaal met toenemende leeftijd, maar kunnen extreem worden bevorderd door verschillende risicofactoren, zoals roken (nicotine misbruik), hoge bloeddruk or suikerziekte.
PAOD
PAVK, een afkorting van Perifere arteriële occlusieve ziekte, is een aandoening van de slagaders. Het resulteert in stenose (vernauwing) of sluiting van slagaders, in de meeste gevallen als gevolg van arteriosclerose. De risico's omvatten suikerziekte mellitus (suikerziekte), roken, hoge bloeddruk en stoornissen van het vetmetabolisme, dwz een te hoog gehalte aan vetzuren en cholesterol in het bloed.
Vaak worden de benen aangetast, die dan pijn doen door arteriële ondervoeding. Het gevolg is dat men alleen korte afstanden kan lopen, vandaar dat PAVK ook de bijnaam “window dressing” kreeg. Een eenvoudige diagnose is het onderzoek van de huidskleur (in vergelijking met de zijkant).
Als de huid van de voet erg bleek en koud is in vergelijking met de andere kant, is er waarschijnlijk sprake van een stoornis in de bloedsomloop. Er zijn echter veel meer specifieke onderzoeksmethoden. De symptomen kunnen variëren afhankelijk van de mate van afsluiting.
In stadium I merken de getroffen personen niets van uw ziekte. In fase II wordt onderscheid gemaakt tussen IIa, waar getroffenen continu meer dan 200 meter kunnen lopen, en IIb, waar getroffenen minder dan 200 meter aaneengesloten kunnen lopen. In fase III pijn vindt plaats in rust.
In fase IV, necrose (afsterven van weefsel) treedt op. Hierbij wordt ook onderscheid gemaakt tussen IVa en IVb. In stadium IVa droog necrose treedt op als gevolg van een gebrek aan bloedcirculatie.
Het weefsel wordt zwart. In stadium IVb, een bacteriële infectie van de necrose treedt op. Het probleem hier is dat de bacteriële infectie moeilijk te bestrijden is, aangezien die van het lichaam immuunsysteem kan de infectie niet via het onderaanbod transporteren. De therapie van PAVK varieert van levensstijl, medicatie en bypass-chirurgie tot amputatie van het dode weefsel.
