Het fibroadenoom is de meest voorkomende goedaardige tumor van de vrouwelijke borst en komt voornamelijk voor tussen de 20 en 40 jaar. Het bestaat uit glandulaire en bindweefsel van de borst en behoort dus tot de gemengde tumoren. Het fibroadenoom komt voor bij ongeveer 30% van alle vrouwen.
Aangenomen wordt dat de oorzaak een hormonale ontregeling van de vrouw is hormonen (oestrogenen en gestagens), onder invloed waarvan de tumor zich ontwikkelt en groeit. Dit verklaart waarom het nemen van de pil (orale anticonceptiva) een regressie van het fibroadenoom kan veroorzaken. Een fibroadenoom is een rondovale, meestal scherp gedefinieerde knobbel die gemakkelijk tegen het gezonde weefsel van de borst kan worden bewogen.
Onbehandeld kan het een hoogte bereiken van 5 cm. In de meeste gevallen treedt slechts een enkele knobbel op, maar zelden kunnen er meerdere ontstaan. Fibroadenomen kunnen op basis van hun groeivorm in twee verschillende typen worden verdeeld.
Het pericanaliculaire fibroadenoom groeit rond de rondovale borstklieren en drukt zo de klieren concentrisch samen. Het intracanaliculaire fibroadenoom, aan de andere kant, drukt de klieren zo samen dat vertakte, spleetvormige holtes worden gevormd als hertengeweien. Dit onderscheid heeft echter geen klinische betekenis.
Symptomen
Een fibroadenoom veroorzaakt geen symptomen en is meestal niet pijnlijk. Grote fibroadenomen kunnen een oneffenheid veroorzaken in de vorm van een uitstulping op de borst. Fibroadenomen worden meestal door vrouwen zelf ontdekt tijdens zelfonderzoek.
Een of meer knobbels zijn voelbaar, die dicht bij elkaar kunnen zitten en niet pijnlijk zijn. Bij de gynaecoloog worden de borst en oksels eerst nauwkeurig onderzocht (inspectie) en gepalpeerd (palpatie). Dit wordt gevolgd door een ultrageluid onderzoek (echografie) en mogelijk ook een Röntgenstraal onderzoek van de borst (mammografie).
Als een kwaadaardige tumor op deze manier niet kan worden uitgesloten, wordt een weefselmonster van de knoop genomen voor verdere diagnostiek en onder de microscoop onderzocht. Het benodigde weefsel wordt ofwel verwijderd door het knooppunt te doorboren of het hele knooppunt wordt operatief verwijderd. De phylloïde tumor lijkt qua weefselstructuur op het fibroadenoom, maar is groter (tot 10 cm) en vormt vaak tong-achtige extensions die kunnen doorbreken naar het huidoppervlak.
Ze hebben de neiging om zelfs na een succesvolle behandeling opnieuw te verschijnen (neiging tot terugkeer) en kunnen in 10-15% van de gevallen kwaadaardig degenereren. In de regel worden groeiende fibroadenomen operatief verwijderd. Kleine fibroadenomen, die geen groei vertonen, kunnen in eerste instantie alleen worden waargenomen als vooraf een kwaadaardige degeneratie is uitgesloten.
Orale anticonceptiva, zoals de pil, kunnen ook worden toegediend om een regressie van het fibroadenoom te induceren en zelfs het optreden van goedaardige borsttumoren. Voor of tijdens zwangerschapwordt het verwijderen van een fibroadenoom aanbevolen omdat fibroadenomen tijdens de zwangerschap gewoonlijk snel groeien als gevolg van het veranderde hormoon evenwicht en kan dan tot problemen leiden. Borstvoeding kan in de regel zonder problemen worden uitgevoerd na verwijdering van het fibroadenoom.
