Als de buitenste laag van huidvormt de opperhuid de grens tussen het lichaam en de buitenwereld. Het dient in de eerste plaats als een beschermend schild tegen binnendringende, ziekteverwekkende organismen.
Wat is de opperhuid?
Schematisch diagram met de anatomie en structuur van de epidermis. Klik om te vergroten. De term epidermis is afgeleid van het Griekse woord epi (over) en dermis (huid), en verwijst naar de buitenste huidlaag bij gewervelde dieren. De uitscheidingskanalen van het zweet en talgklippen eindigen in deze oppervlakkige laag van de huid Hun afscheiding is verantwoordelijk voor het hydrateren en smeren van de huid. De opperhuid bevat geen zenuwen en schepenDaarom doen verwondingen in deze huidlaag geen pijn of bloeden ze niet. Voedingsstoffen worden geleverd door de boete bloed schepen van de onderliggende huidlaag, de dermis (leerhuid). De epidermis is de huidlaag die kan worden beïnvloed door cosmetische producten. Het effect van individuele producten kan zijn circulatie-versterkend, opvullend of celbeschermend, afhankelijk van hun eigenschappen.
Anatomie en structuur
Anatomisch gezien is de epidermis van binnenuit verdeeld in de volgende vijf lagen:
- Basale laag (stratum basale)
- Prikkelende cellaag (stratum spinosum)
- Granulaire laag (stratum granolosum)
- Glanzende laag (stratum lucidum)
- Hoornlaag (stratum corneum)
De epidermis bestaat voor het grootste deel (ongeveer 90%) uit zogenaamde keratinocyten - hoornvormende cellen. Dit celtype produceert keratine en differentieert tijdens het verhoorningsproces van basale cellen in de diepste tot vlakke hoorncellen met kern in de buitenste laag van de epidermis. Dit proces duurt ongeveer 4 weken - dus de epidermis vernieuwt zichzelf elke maand. Eenmaal in de bovenste laag worden de cellen dan geleidelijk weer vernietigd en door aanraking of wassen als fijne huidschilfers van de huid verwijderd. Tijdens het sluiten van de wond worden nieuwe huidcellen gevormd vanaf de basale laag, die vervolgens langzaam over de genezende wond migreren. De cohesie tussen de individuele keratinocyten wordt gevormd door de desmoses (cellulaire adhesiestructuren). Ze zorgen voor stabilisatie van de cellulaire binding tegen schuif- en trekkrachten.
Functie en taken
Als buitenste huidlaag vormt de epidermis de onmiddellijke beschermende laag tegen de omgeving. Vanwege de dichte associatie van cellen in deze laag, worden micro-organismen geconfronteerd met een meestal onoverkomelijke barrière. Ingebed in de epidermis zijn ook de melanocyten. Deze cellen produceren het pigment melanine, die onze huid kleur geeft en penetratie in diepere lagen van de huid voorkomt bij blootstelling aan gevaarlijk UV straling Dit beschermt de cellen tegen brandend en het veranderen van DNA. Bovendien heeft de opperhuid de volgende functie: door een meer uitgesproken verhoorning kan deze zich aanpassen aan sterkere mechanische belastingen. Dit resulteert in een zeer variabele dikte van de epidermis. In het gebied van de voetzool is de epidermis bijvoorbeeld tot 2 mm dik, terwijl het in het gebied van de oogleden maatregelen slechts ongeveer 0.05 mm. In de plantenwereld hebben bladeren ook een epidermis. Ook hier vormen ze het sluitweefsel naar buiten toe en zijn ze tevens verantwoordelijk voor de bescherming van het onderliggende plantenweefsel.
Ziekten en kwalen
De term epidermolysis bullosa omschrijft een groep erfelijke huidziekten die in wezen worden gekenmerkt door kwetsbaarheid van de epidermis. Vanwege een zwakte van de bindweefsel tussen de epidermis en de onderliggende dermis vormen zich blaren op de huid als reactie op lichte mechanische problemen spanning Deze kunnen buitengewoon pijnlijk zijn en kunnen ook voorkomen op de slijmvliezen in het lichaam (bijvoorbeeld rond de mond Afhankelijk van het type variëren de effecten van de ziekte van een lichte beperking tot een ernstige handicap of zelfs de dood van het kind. Baardschurft contagiosa (Latijn impetere = aanval, contagiosus = besmettelijk) is een zeer inflammatoire, etterende ontsteking van de epidermis. Deze ziekte komt het meest voor bij pasgeborenen en kinderen. Synoniemen voor deze term zijn "pus lichen ”,“ grind lichen ”of“ drag uitslag ”. In principe wordt er onderscheid gemaakt tussen een variant met kleine blaren en een variant met grote blaren - beide vormen beginnen voornamelijk in het gezicht. Hier vormen zich rode vlekken, die snel veranderen in blaren gevuld met waterige vloeistof.Na droging worden karakteristieke gele korsten gevormd. Therapie is met lokaal antibioticum toepassing.
