Wat is dat?
Een perineale scheur resulteert in het scheuren van weefsel tussen de anus (uitlaat van de darm) en de achterkant van de vagina. Een perineale traan treedt meestal op als gevolg van overmatig stretching tijdens de geboorte van een kind. Op een gegeven moment kan het weefsel hier niet meer tegen stretching.
Daarnaast kan er ook een scheur ontstaan in het gebied van de vleien, de clitoris en ook op het gebied van de baarmoeder. Gewoonlijk worden alleen zwakke weefseltypes aangetast door een perineale traan, zoals huid en vetweefsel, zodat in de meeste gevallen de spieren worden gespaard. Tijdens het geboorteproces voelt de vrouw de perineale traan nauwelijks.
Echter, na de geboorte, wanneer de contracties heb gestopt, pijn en bloeding treedt meestal op. De pijn komt vooral voor bij lopen, zitten, poepen en tijdens sportactiviteiten. Sommige vrouwen voelen het echter niet pijn geassocieerd met een perineale traan als gevolg van een verminderde gevoeligheid voor pijn na de bevalling, daarom moet elke vrouw na de bevalling gynaecologisch worden onderzocht op een perineale traan. Zelden leidt een perineale traan tot blijvende pijn tijdens geslachtsgemeenschap. In technische termen staat dit bekend als dyspareunie.
Frequentie
Bij bijna een derde van alle vrouwen die van nature vaginaal bevallen, treden perineale tranen op tijdens de bevalling. Ongeveer 13% van alle vrouwen die bevallen, lijdt aan een eerstegraads perineumscheur. Ongeveer 15% van alle vrouwen die bevallen, lijdt van nature aan een tweedegraads perineale traan.
Een perineale traan in de derde of vierde graad is veel zeldzamer en komt voor bij slechts ongeveer 2% van alle vaginale geboorten. Perineale tranen komen vaker voor bij oudere moeders. De leeftijd van de moeder heeft invloed op de stofwisseling van het ongeboren kind. Kinderen van moeders ouder dan 35 jaar zijn meestal langer en zwaarder, zodat perineale tranen vaker voorkomen.
Oorzaken
Een perineale traan treedt eigenlijk alleen op tijdens de geboorte. Sommige vrouwen melden ook dat er perineale tranen zijn opgetreden tijdens geslachtsgemeenschap, maar er is geen precies bewijs hiervan. Een perineale traan tijdens de bevalling treedt meestal op tijdens het uitdrijven van de baby hoofd of schouders.
Er is een verhoogd risico op perineale tranen bij een bijzonder groot kind als de baby zich tijdens het geboorteproces in een ongunstige positie bevindt of als de bevalling te snel verloopt. Als een episiotomie tijdens de bevalling uitgevoerd moet worden, kan een te kleine episiotomie ook tot een episiotomie leiden. Het gebruik van een pincet of andere AIDS, bij de zogenaamde operatieve vaginale bevalling, leidt vaak tot een perineale traan.
Classificatie
Een perineale traan kan worden onderverdeeld in vier niveaus van ernst. De classificatie is gebaseerd op de omvang van de scheur. Een perineale traan van de eerste graad is wanneer alleen de huid en het onderhuidse weefsel worden aangetast, maar de sterkere spieren zijn nog intact.
Bij een tweedegraads perineale traan worden nu echter ook de perineale spieren aangetast. Dit strekt zich hooguit uit tot de buitenste sluitspier (Musculus Sprinter anti externus), waarbij de sluitspier nog intact is. Een perineale traan van de eerste en tweede graad komt relatief vaak voor en is meestal niet problematisch.
Bij een derdegraads perineale traan wordt nu ook de uitwendige sluitspier gedeeltelijk of geheel aangetast, zodat de ontlasting incontinentie kan volgen. In het geval van een perineale traan van de vierde graad worden niet alleen de perineale spieren, inclusief de externe sluitspier, aangetast, maar ook het slijmvlies van de rectum (laatste deel van de darm). Een perineale scheur in de derde en vierde graad komt veel minder vaak voor dan een perineale scheur in de eerste of tweede graad, omdat de spieren bijvoorbeeld een veel steviger weefsel zijn dan de huid.
Perineale tranen van de derde en vierde graad komen meestal voor tijdens een episiotomie of andere obstetrische chirurgie. Het vrouwelijk lichaam is in principe ontworpen voor de geboorte van een kind en ook het weefsel kan deze krachten weerstaan. Dit komt voornamelijk door de invloed van de zwangerschap hormonen, wat leidt tot een verhoogde elasticiteit van het weefsel.
Niettemin lijdt ongeveer een derde van alle vrouwen die bevallen, perineale tranen. Vooral verloskundigen kunnen enkele methoden aanbevelen om perineale tranen te voorkomen. Preventieve maatregelen kunnen het weefsel verzachten en bevorderen bloed circulatie.
Deze maatregelen omvatten perineum massage gedurende zwangerschap. Deze massage maakt het weefsel los en bereidt het beter voor op de bevalling. Het perineum massage hoeft niet de hele tijd te worden uitgevoerd zwangerschap, maar wordt vanaf de 36e week van de zwangerschap dagelijks ongeveer tien minuten aanbevolen.
Plantaardige olie kan bijvoorbeeld worden gebruikt als massageolie. Er worden ook warme kompressen gebruikt, die ook tot doel hebben de elasticiteit van het weefsel te vergroten. Soms wordt ook een zogenaamde geboortegel gebruikt.
Het wordt aangebracht in het geboortekanaal en zorgt voor minder wrijving tijdens de bevalling, waardoor het geboorteproces onder bepaalde omstandigheden verkort kan worden waardoor perineale tranen minder snel optreden. De keuze van de geboortepositie speelt ook een belangrijke rol bij het voorkomen van perineale tranen. De rugligging is een van de meest voorkomende geboorteposities, maar het is de positie waar de meeste perineale tranen voorkomen, omdat het hele gewicht op het perineum ligt.
In een gehurkte, geknielde, staande of viervoeter is het perineum eerder ontlast. Een waterbevalling verkleint ook het risico, omdat het water het weefsel zacht en daardoor elastischer maakt. Het water neemt de functie van dambescherming over.
De rechtopstaande geboortepositie in water is de beste gebleken. Tijdens de bevalling moet je ook niet te hard en te lang aan één stuk drukken. Als er voldoende pauzes worden genomen, heeft het perineum voldoende tijd om te herstellen en tussendoor uit te rekken.
Als profylactische maatregel kan de verloskundige tijdens de bevalling ook een zogenaamde perineumbescherming toepassen. Hiervoor drukt de vroedvrouw haar hand tegen het perineum om het te ondersteunen. Met haar andere hand probeert ze de baby af te remmen hoofd een beetje (koprem).
Perineale bescherming wordt voornamelijk uitgevoerd in liggende geboortepositie, omdat in deze positie het perineum het meest belast wordt en de kans op een perineale scheur groter is. De effectiviteit van perineale bescherming is echter controversieel geworden. Omdat er ook tijdens de bevalling een vaginale scheur kan ontstaan, raden we onze pagina aan: Gescheurde vagina tijdens de bevalling - Is preventie mogelijk?
