De ellepijp en radiale slagaders belichamen de twee belangrijkste slagaders van de onderarm Ze komen allebei voort uit een vertakking van de brachiale slagader in de kromming van de arm. De ellepijp slagader reist langs de ellepijp naar de pols en bereikt de hand via de carpale tunnel, waar het zuurstofrijk levert bloed naar de drie ‘ulnaire’ vingers en het ulnaire gedeelte van de wijsvinger vinger.
Wat is de ellepijpader?
In de kromming van de elleboog, de brachiale slagader (arteria brachialis) vertakt zich in een vertakking in twee onderarm slagaders, de ulnaire slagader (ulnaire slagader) en polsslagader (polsslagader). De ellepijpslagader, die langs de ellepijp (ellepijpbeen) loopt door de carpale tunnel in de pols en in de hand, levert zuurstofrijk bloed naar bepaalde delen van de onderarm, de ellepijpvingers en een deel van de wijsvinger vinger Op weg van de kromming van de elleboog naar de ellepijpvingers vertakken in totaal vijf hoofdtakken zich van de slagader en voeden ze specifieke delen van de onderarm. Bij de polsvormt een tak van de ellepijpslagader anastomotische verbindingen met een tak van de polsslagader Dit creëert een back-upsysteem tussen de ulnaire en radiale slagaders. Als zich een knelpunt ontwikkelt in een slagader of als de stroom volledig geblokkeerd is, kan de niet-geblokkeerde slagader helpen bij de bevoorrading bloed tot op zekere hoogte en dienen als virtuele back-up.
Anatomie en structuur
Uit de vertakking van de brachiale slagader in de kromming van de arm ontstaan twee doorlopende onderarmslagaders, de ellepijpslagader en de polsslagader In hun loop langs de ellepijp en in het gebied van de pols door de carpale tunnel vertakken in totaal vijf hoofdtakken zich om de overeenkomstige gebieden te voorzien van zuurstof-rijk bloed. In het gebied van de carpus vormt de ellepijpslagader het belangrijkste toevoernetwerk voor de oppervlakkige palmaire boog (arcus palmaris superficialis). De ellepijpslagader behoort tot het type spierarteriën dat actief invloed heeft bloeddruk regulatie. In het midden van in totaal drie vaatwanden, de tunica-media, bevinden zich zowel gladde spiervezels als elastische en collageen vezels. De spiervezels omringen de media op een ringachtige en gedeeltelijk schuine ringachtige manier, vergelijkbaar met de spoelen van een uitgerekte spiraalveer. De gladde spier van de ulnaire slagader wordt vegetatief aangestuurd door het sympathische en parasympathische zenuwstelsel. Spanning hormonen en andere neurotransmitters zorgen ervoor dat de gladde spiervezels samentrekken, wat resulteert in lumenvermindering of vasoconstrictie van de slagaders in stressvolle situaties en tijdens zware inspanning. Dit resulteert in een toename van bloeddruk. Het parasympathische zenuwstelsel kan de spanning verlichten door de spanning hormonen In tegenstelling tot de gespierde slagaders, de grote schepen dichtbij de hart-, zoals de aorta, hebben alleen een passieve invloed op bloeddruk omdat hun media voornamelijk uit elastische vezels bestaan. De elastische vezels zorgen voor een sterk volume expansie tijdens de systolische spanningsfase van de ventrikels, zodat de bloeddrukpieken worden afgevlakt en de noodzakelijke (diastolische) restdruk in de daaropvolgende ontspanning fase omdat de elastische wanden van de grote schepen contract opnieuw.
Functie en taken
De primaire functie van de ellepijpader is om zuurstofrijk bloed te leveren aan bepaalde weefsels van de elleboog, onderarm en hand. Het zuurstofrijke bloed komt uit de pulmonale circulatie en komt de aorta binnen via de linker atrium en ventrikel. Vanuit de aorta vertakt zich de arteria brachialis, die op zijn beurt vertakt in de ellepijp en radiale arteriën. De arteriële kant van de capillair systeem wordt gevoed door slagaders die zich aftakken van de ulnaire slagader en zelf meestal onderhevig zijn aan verdere vertakking. Naast zijn primaire toevoerfunctie, neemt de ellepijpslagader, samen met andere slagaders van het spiertype, ook deel aan de actieve controle van de bloeddruk. Slagaders, waarvan de vaatwanden grotendeels zijn samengesteld uit gladde spiervezels, reageren samentrekkend op bepaalde neurotransmitters en spanning hormonen, zodat het lumen van de schepen vernauwt ook, waardoor de bloeddruk stijgt. Het tegenovergestelde effect treedt op wanneer de boodschappersubstanties en controlehormonen worden heroverd door de parasympathicus zenuwstelsel De invloed op en controle van de bloeddruk zijn grotendeels vegetatief, dwz onbewust. Betrokkenheid bij de controle van de bloeddruk vereist gezonde, elastische vaatwanden en intacte sympathische en parasympathische hormonale controle.
Ziekten
Ziekten of aandoeningen die uitsluitend de ellepijpslagader treffen, zijn niet bekend. De ellepijpslagader kan echter worden aangetast door disfunctie, net als alle andere slagaders van het spiertype. In principe kunnen plaatselijk voorkomende vernauwingen van het lumen van de slagader optreden, zogenaamde stenosen. Afhankelijk van hun ernst, ze leiden op een verminderde toevoer naar de stroomafwaartse en vertakte slagaders en dus op een onderaanbod van gedefinieerde weefseldelen. De meest voorkomende reden voor het ontstaan van een stenose zijn afzettingen, zogenaamde plaques, in de vaatwand. De plaques kunnen zich uitstrekken tot in het lumen en stenose veroorzaken of zelfs compleet zijn afsluiting In andere gevallen ontstekingsreacties van de immuunsysteem kan ook leiden tot een opeenstapeling van erytrocyten die zich ontwikkelen tot een trombus en de slagader blokkeren in de vorm van de trombose Als zo'n trombus zich elders in het lichaam ontwikkelt - bijvoorbeeld in de hart- - het kan met de bloedbaan worden weggespoeld en per ongeluk vast komen te zitten in een slagader waarvan de doorsnede aanzienlijk kleiner is dan die van de trombus. In dit geval een embolie is aanwezig. De effecten van vasculair afsluiting by trombose or embolie lijken heel erg op elkaar. Slechts in uiterst zeldzame gevallen vormt de ellepijpslagader een aneurysma, een uitpuilen van de slagader die meestal het gevolg is van letsel aan de ader De laesie vormt dan de toegangspoort voor de instroom van bloed tussen de binnen- en middenwanden van het vat.
