Varicella zoster-virus en gordelroos - wat is het verband?
De veroorzaker van gordelroos is het varicella zoster-virus (VZV). Het behoort tot de herpes virus familie. Het kan via de lucht worden overgedragen (druppel infectie), maar ook via contact met de inhoud van de blaasjes die het virus of de korsten bevatten (uitstrijkje infectie).
Wanneer voor het eerst geïnfecteerd met het varicella zoster-virus, manifesteert de ziekte zich als waterpokken. Waterpokken komt vaak voor in jeugd Het veroorzaakt kleine, meestal verhoogde, rondovale, rode vlekken en blaren op de romp, het gezicht, de armen en benen, vergezeld van hoofdpijn, pijnlijke ledematen en koorts.
Eenmaal genezen, kan het virus vele jaren later opnieuw verschijnen (reactivering) en veroorzaken gordelroos Deze reactivering wordt bevorderd door een verzwakte immuunsysteem (bijv. bij stress, infecties, tumor ziekten, immunosuppressieve therapie). De virussen verspreid langs de zenuwvezels in de huid. Daar een streepvormig huiduitslag met de vorming van blaren die secreties bevatten. Tegelijkertijd meldt de patiënt ernstig pijn in het getroffen gebied.
Diagnose
Naast het klinische uiterlijk met het baanbrekende huidveranderingen, een lumbale prik met onderzoek van de zenuwvloeistof wordt ook uitgevoerd om de diagnose te bevestigen, hoewel dit vaak niet nodig is. Men vindt 20 - 70 cellen (lymfocyten = wit bloed cellen) en normale eiwitwaarden. Beide niveaus nemen toe bij een uitgebreide ontsteking van de hersenvliezen (zoster) hersenvliesontsteking) ontwikkelt zich met een high koorts, vertroebeling van het bewustzijn en nek stijfheid.
De PCR-test detecteert het genetische materiaal van VZV. PCR kan DNA-substantie van varicella zoster-virus detecteren in het cerebrospinale vocht (CSF -> CSF-diagnostiek), wat een bewijs is van infectie. Immunoglobulinen G (IgG) maken deel uit van de specifieke immuunafweer en worden vrijgegeven door plasmacellen (B-lymfocyten).
Ze zijn gewend om te vechten virussen en bacteriën Bij een eerste infectie, IgG antilichamen worden met vertraging gevormd en vrijgegeven. Daarom laten ze vaak al zien dat een infectie is verdwenen, maar bij herinfectie komen ze na 24 tot 48 uur vrij.
Om deze reden is IgG antilichamen spelen een belangrijke rol bij de diagnose van gordelroos Immunoglobulinen M (IgM) maken ook deel uit van de specifieke immuunafweer en worden vrijgegeven door plasmacellen (B-lymfocyten). Ze dienen om te vechten virussen en bacteriën.
Ze worden direct bij de eerste infectie gevormd en vrijgegeven en vormen de eerste afweerreactie tegen binnendringende pathogenen. Nadat de acute fase van een infectie is verdwenen, wordt de concentratie IgM antilichamen in de bloed neemt snel af. Om deze reden worden IgM-antilichamen voornamelijk gebruikt om acute infecties te identificeren.
Als het varicella zoster-virus opnieuw wordt geactiveerd in de loop van gordelrooskan een verhoging van de IgM-niveaus volledig afwezig zijn. In het geval van een infectie met varicella zoster-virus is het klinische beeld van waterpokken verschijnt tijdens de eerste infectie. Na genezing blijven de virussen echter in het menselijk lichaam en kunnen ze opnieuw worden geactiveerd wanneer de immuunsysteem is verzwakt.
De spreiding langs de zenuwen resulteert in het beeld van gordelroos. De analyse van immunoglobulinen (= antilichamen) speelt een grote rol, vooral bij de diagnose van gordelroos. Met name de immunoglobulinen G worden beoordeeld.
Een toename van IgG-antilichamen duidt op een hernieuwde infectie met het varicella zoster-virus en dus op de aanwezigheid van gordelroos. Een acht- tot tweewekelijkse follow-up van de IgG-spiegel wordt aanbevolen om de ziekteactiviteit te beoordelen. IgM-antilichamen spelen slechts een ondergeschikte rol bij de diagnose van gordelroos.
Immunoglobulinen M kunnen worden gemeten voor de diagnose van waterpokken. Deze zijn vooral in de acute fase van de infectie verhoogd. In het verdere verloop van de ziekte, verhoogde IgG-spiegels in bloed kan ook optreden als de symptomen afnemen. De analyse van immunoglobulinen speelt echter slechts een ondergeschikte rol bij waterpokken. Algemene informatie is te vinden onder: Antilichamen
Alle artikelen in deze serie:
