Leishmania infantum is een kleine bacterie van de Leishmania-familie en leeft als intracellulaire parasiet in macrofagen van mensen en andere gewervelde dieren. De bacterie ondergaat gastheerwisselingen tussen zandvliegen en mensen of gewervelde dieren om zijn soort te behouden, waarbij wordt overgeschakeld van de flagellated (mug) naar de niet-gelaagde vorm (mens of gewerveld). Leishmania infantum kan zowel de huid als de ingewanden veroorzaken leishmaniasis tegelijk.
Wat is Leishmania infantum?
Leishmania infantum, een kleine bacterie van de Leishmania-familie, leeft als een parasiet intracellulair in macrofagen van mensen of andere gewervelde dieren. Om zijn soort te behouden, ondergaat de bacterie gastheerwisselingen, wat gepaard gaat met een kleine verandering in zijn uiterlijk. In Europa, Noord-Afrika en Aziatische landen dient de zandvlieg van het geslacht Phlebotomus als tussengastheer, terwijl in Zuid-Amerikaanse en Midden-Amerikaanse regio's de zandvlieg van de soort Lutzomyia deze rol speelt. De zandvlieg neemt macrofagen op met zijn bloed maaltijd bij geïnfecteerde mensen, die grotere hoeveelheden Leishmania kunnen bevatten. De bacteriën komen vrij in de muggen spijsverteringskanaal en transformeren van de niet-gelaagde (amastigote) naar een flagellerende (promastigote) vorm. In de flagellated vorm, de bacteriën kan actief bewegen naar het bijtapparaat van de mug en, tijdens de volgende bloed maaltijd, worden door de proboscis van de mug overgebracht op mensen of een andere gewervelde, waar de bacteriën terug transformeren naar de amastigote-vorm.
Voorkomen, verspreiding en kenmerken
Leishmania infantum wordt op alle continenten gedistribueerd behalve in Australië. In Zuid-Amerikaanse landen wordt de ziekteverwekker Leishmania chagasi genoemd. Deskundigen zijn het er nu over eens dat de twee bacteriën zijn identiek, dus de naam Leishmania infantum is algemeen aanvaard. Het is een van de weinige Leishmania die zowel de cutane als de viscerale vormen kan veroorzaken leishmaniasis Het achtervoegsel 'infantum' geeft aan dat het een ziekte is die voornamelijk kinderen en zuigelingen treft. Dit was in het verleden al het geval, hoewel het vooral de viscerale vorm van de ziekte was die de ziekte aantast interne organen, dat was bedoeld. Vanwege het feit dat om therapeutische redenen nu veel mensen immunosuppressie ondergaan, is het klinische beeld veranderd. Ook volwassenen met een ziektegerelateerde of kunstmatig verzwakte immuuncompetentie worden steeds vaker getroffen. Infectie vindt plaats via de slurf van een geïnfecteerde zandvlieg. De promastigote pathogenen worden gedragen door de slurf in huid gebieden, waar ze door polymorfonucleair als vreemd worden herkend neutrofielen granulocyten (PMNs), de bewakers van de immuunsysteem in huid weefsel, en worden onmiddellijk gefagocyteerd. De bacteriën zijn echter in staat om bepaalde chemokinen uit te scheiden die voorkomen dat de PMN de inhoud van hun stoffen over de leishmania afscheidt na fagocytose. Bovendien gebruiken de bacteriën andere chemokines om te helpen bij het aantrekken van fagocyten, die de pathogenen proberen binnen te vallen als hun ware gastheer. Dus terwijl macrofagen worden aangetrokken, de aantrekking van andere immuuncellen zoals NK-cellen (natuurlijke killercellen) en monocyten wordt tegelijkertijd onderdrukt. Omdat de komst van de macrofagen ongeveer één tot twee dagen duurt, maar de geactiveerde PMN's normaal gesproken na enkele uren uiteenvallen door geprogrammeerde celdood (apoptose), helpen de bacteriën hen om langer te leven zodat ze kunnen wachten op de komst van de macrofagen in de beschermde intracellulaire ruimte van de PMN's. Na de aankomst van de macrofagen ondergaat de PMN apoptose zodat de aangekomen macrofagen de fragmenten fagocyteren samen met de vrijgekomen bacteriën zonder enige reactie op de Leishmania te vertonen. De pathogenen kan zich nu vermenigvuldigen, beschermd in een vacuole van de macrofaag, en na enige tijd de macrofaag laten barsten, zodat meer macrofagen instappen en de fragmenten fagocyteren samen met de bacteriën. Wanneer een zandvlieg nu inslikt bloed via zijn slurf komen geïnfecteerde macrofagen het binnen spijsverteringskanaal en de ziekteverwekkers worden vrijgegeven. Ze slagen erin om aan de spijsvertering te ontsnappen en terug te transformeren naar de promastigote-vorm. Ze gaan dan actief over op het bijtapparaat van de mug en staan klaar voor herinfectie.
Ziekten en kwalen
Infectie met Leishmania infantum kan visceraal veroorzaken leishmaniasis, wat gevolgen heeft interne organen zoals lever en milt Met name kinderen tussen één en vijf jaar en volwassenen met een natuurlijk of kunstmatig verzwakt immuunsysteem lopen een verhoogd risico op het uitbreken van ziekten in endemische gebieden. Opvallend is dat in endemische gebieden de kans op infectie toeneemt ondervoeding, zodat de ziekte vaak de ziekte van de armen wordt genoemd. Hoe minder evenwichtig de dieet, hoe moeilijker het is voor het lichaam om een sterk te bouwen immuunsysteem, daarom is het gevoeliger voor allerlei soorten ziekten. De infectie wordt niet altijd correct gediagnosticeerd, bijvoorbeeld omdat pijn in de buik, diarree en gewichtsverlies (de typische eerste symptomen van de ziekte) zijn moeilijk correct te interpreteren. Naarmate de ziekte voortschrijdt, worden ook meer specifieke symptomen duidelijk, zoals gezwollen weefselvocht knooppunten, vergroot lever en milt en pijn in de linker bovenbuik. Een zeer specifieke aanwijzing voor viscerale leishmaniasis zijn de twee pieken koorts Er zijn twee duidelijk herkenbare temperatuurmaxima in de loop van de dag. Indien onbehandeld, kan de infectie een ernstig verloop krijgen. In de meeste gevallen blijft de infectie bij volwassenen onopgemerkt en wordt deze overwonnen en onderdrukt door het eigen immuunsysteem van het lichaam. Symptomen kunnen echter vele jaren na infectie optreden als de immuunsysteem verzwakt door alle omstandigheden. Infectie met Leishmania infantum kan ook leiden tot een cutane vorm van leishmaniasis, die gewoonlijk een mild beloop heeft.