Symptomen en gevolgen
Afhankelijk van hoe een atelectase ontwikkelt en hoe groot het getroffen deel van de long Dit betekent dat de ontwikkeling en het opnieuw verschijnen van een atelectase ofwel onopgemerkt kan blijven of ermee in verband kan worden gebracht pijn, hoesten en ernstig ademhaling moeilijkheden. Vooral de ontwikkeling van een zogenaamd pneumothorax is vaak pijnlijk. Omdat er zuurstofgebrek is in de getroffen gebieden, kan de bloed stroom wordt reactief verminderd door de schepen (Euler-Liljestrand-mechanisme).
Dit is om ervoor te zorgen dat de bloed die door de longen stroomt, is daarna echt rijk aan zuurstof. Deze vernauwing (vasoconstrictie) verhoogt echter ook de weerstand waartegen het recht hart- moet pompen, wat tot verdere problemen kan leiden, vooral in gevallen van uitgesproken atelectase of reeds bestaand hart- mislukking. Bovendien is de long onderdelen met een slechte bloed aanbod zijn gevoeliger voor infecties en ontstekingen, bijv longontsteking, en waterafzettingen (oedeem) zijn waarschijnlijker. Als het bloed in de longen als geheel niet meer met voldoende zuurstof wordt geladen, kan dit leiden tot zogenaamde cyanose met blauwe verkleuring van vingernagels, lippen en tong. Het klinische beeld van een spanning pneumothorax, waarin de luchtophoping rond de long toeneemt met elke ademhaling door een klepmechanisme, is levensbedreigend.
Diagnose
Tijdens het medisch onderzoek een atelectase met een demping van het kloppende geluid presenteert zich tijdens het luisteren (auscultatie) een zwakker ademhaling geluid is merkbaar. Met de hulp van een Röntgenstraal, CT of ultrageluid onderzoek wordt atelectase ook vooral gekenmerkt door een afname van het volume van het getroffen gebied en een daarmee samenhangende toename van de dichtheid. In het geval van een grotere atelectase kunnen omliggende structuren er naar toe verschuiven.
Onlangs heeft de MRI van de long met helium is toegevoegd als een nieuwere diagnostische procedure. Een atelectase wordt getoond in de Röntgenstraal beeld als uniforme schaduwen, die zijn georiënteerd naar de grenzen van de longlobben. De radiologische bevindingen laten een vermindering van het longvolume zien als gevolg van de luchtloze gebieden van de atelectase. Afhankelijk van de mate van atelectase is er ook een verhoging van de diafragma en een verplaatsing van de longen en luchtpijp naar de aangedane zijde.
Therapie
Kleine atelectasen verdwijnen meestal vanzelf of met behulp van herschikkingen en ademhalingsoefeningen; interventie is vooral nodig bij grotere evenementen. In het geval van een compressie-atelectase, het vernauwende element (lucht, bloed, pus, water) wordt vervolgens afgevoerd met behulp van een afvoerslang (drainage). Ventilatie met overdruk is ook denkbaar om de gecomprimeerde longsecties weer te laten ontvouwen. Symptomatisch kan zuurstof aan de ingeademde lucht worden toegevoegd. Maar bovenal is het bij atelectase altijd belangrijk om de oorzaak op te helderen, aangezien atelectase een teken kan zijn van een ernstige ziekte.
