weefselvocht klieren maken deel uit van het lymfestelsel en worden geclassificeerd als secundaire lymfoïde organen. Als zodanig maken ze deel uit van de immuunsysteem en vervullen een belangrijke functie bij de verdediging tegen infectie door bacteriële en virale kiemen. Ze filteren of reinigen de weefselvocht vrijkomen uit de bloedbaan en teruggeven, en de levering en activering van B en T-lymfocyten en macrofagen spelen een belangrijke rol in dit proces.
Wat zijn de lymfeklieren?
weefselvocht klieren worden ook wel synoniem genoemd: lymfeklieren omdat het geen klieren in de oorspronkelijke betekenis zijn, maar als onderdeel van het lymfestelsel een belangrijke functie van het lichaam vervullen. immuunsysteem door de activering en proliferatie van specifiek wit te verschaffen en te beheersen bloed cellen zoals B en T-lymfocyten. Lymfeklieren filteren virtueel de lymfe (weefselvloeistof) die vrijkomt uit de bloedbaan in de weefsels, onderzoeken het op infectieus virussen or bacteriën en voor gedegenereerde eigen lichaamscellen. De lymfe keert dan terug naar de bloedbaan. De lymfeklieren bereiken normaal gesproken een grootte van 5 tot 10 mm, maar kunnen in de nek en lies. De frequentie distributie van lymfeklieren, die elk een bepaald deel van het lichaam "verzorgen" en controleren, is ongelijk. Belangrijke regio's voor ophoping van lymfeklieren zijn onder meer de hoofd, nek, en oksel, evenals de buik en borst. Veel lymfeklieren kunnen uitwendig worden gepalpeerd als kleine, onopvallende verdikkingen van weefsel. Als de lymfeklieren infectieus hebben gedetecteerd kiemen in de lymfe, kunnen ze actief worden en aanzienlijk zwellen.
Anatomie en structuur
Lymfeklieren hebben meestal een langwerpig ovaal nier-achtige vorm en zijn omgeven door een stevige bindweefsel capsule van waaruit septa (trabeculae) zich uitstrekken tot in het inwendige van de lymfeklier. Het binnenste van de lymfeklieren bestaat uit zeer fijn lymfreticulair weefsel dat bestaat uit reticulumcellen en vrije lymfocyten. Het weefsel is verdeeld in drie lagen, de cortex, de middelste paracorticale zone en de binnenste medulla. De lymfeklieren worden doorkruist door holtes, de lymfe sinussen, waarin de lymfe virtueel van het ene station naar het andere beweegt. De zogenaamde primaire lymfe uit de omliggende weefsels wordt verzameld in lymfatische schepen, die de lymfeklieren binnenkomen als vas afferentia. Nadat de lymfe in de lymfeklieren is verwerkt, verlaat de lymfe de lymfeklier via de centraal gelegen vas efferens door de hilus en wordt ofwel naar een verzamelende lymfeklier geleid of terug in de bloedbaan. Verscheidene lymfocyten zoals B en T-lymfocyten worden gevonden in de afzonderlijke lagen van de lymfeklier, terwijl macrofagen worden gevonden in de medulla. De lymfocyten kan zeer snel worden geactiveerd en kan, afhankelijk van de aard van een bedreiging, differentiëren en ingrijpen als onderdeel van de immuunrespons.
Functie en taken
De belangrijkste taak en functie van de lymfeklieren is om weefselvloeistof te absorberen en te controleren op eventuele pathogene virussen, bacteriën of gedegenereerde eigen lichaamscellen of andere schadelijke stoffen. De wat kleinere regionale lymfeklieren nemen de zogenaamde primaire lymfe van het omringende weefsel op en geven deze na een bepaalde bewerking door aan de zogenaamde grotere verzamelende lymfeklieren, die de lymfe van meerdere tot vele regionale lymfeklieren verwerken en teruggeven aan de bloedbaan. Bij erkend besmettingsgevaar door schadelijke virussen or bacteriën, de lymfocyten in de lymfeklieren reageren met de middelen van de immuunsysteem. Door fagocytose worden schadelijke deeltjes eerst gevangen (opgegeten) in de fagocyten en, indien mogelijk, later op enzymatische wijze afgebroken tot onschadelijke stukjes en uitgescheiden. Een andere manier van bestrijden is een directe aanval via antigenen. Daarnaast kunnen T-cellen bijvoorbeeld hulp inroepen van andere delen van het lichaam als dat nodig is. Cytotoxische T-cellen, die geïnfecteerde endogene cellen kunnen identificeren en gedegenereerd kanker cellen in het bijzonder hebben het vermogen om bepaalde cytokinen (boodschapperstoffen) te produceren die apoptose, voorgeprogrammeerde celdood veroorzaken, in de endogene cellen die worden herkend als geïnfecteerd of gedegenereerd. Immuunreacties kunnen ook bestaan uit het stimuleren van het lichaam om te rennen koorts, omdat veel virussen erg temperatuurgevoelig zijn en biochemische processen in het lichaam bij verhoogde temperaturen aanzienlijk worden versneld, zodat er tegelijkertijd twee effecten worden bereikt.
Ziekten
Als onderdeel van het immuunsysteem zijn de lymfeklieren of hun lymfocyten vaak betrokken bij immuunreacties, die meestal gepaard gaan met voelbare en soms pijnlijke zwelling van de aangetaste lymfeklieren. Wanneer alle lymfeklieren gezwollen zijn, duidt dit op een systemisch probleem dat het hele lichaamsmetabolisme aantast. De systemische reactie van de lymfeklieren kan bijvoorbeeld worden veroorzaakt door een virale ziekte zoals: rodehond of de klier van Pfeiffer koorts, of door een bacteriële ziekte. Soortgelijke symptomen verschijnen ook enige tijd na een 에이즈 infectie. Lokale infecties en ontstekingen treffen meestal alleen bepaalde lymfeklieren die "verantwoordelijk" zijn voor het geïnfecteerde weefsel. Een voorbeeld zijn luchtweginfecties, waarbij vooral cervicale lymfeklieren symptomen vertonen en pijnlijk kunnen zwellen. Het is zeer zeldzaam dat de lymfeklieren zelf ziek worden en daarom overeenkomstige symptomen ontwikkelen, maar kankers die afkomstig zijn van het lymfestelsel komen vaker voor. Dit zijn zogenaamde lymfomen, die minder tot zeer agressief kunnen zijn. Er wordt onderscheid gemaakt tussen Hodgkin-lymfoom en non-Hodgkin-lymfoom. Beide vormen manifesteren zich aanvankelijk in systemische pijnloze zwellingen van de lymfeklieren. Een andere variant van een minder kwaadaardige lymfoom is chronisch lymfocytisch leukemie. Ondanks de vaak agressieve ontwikkeling van lymfoom, zijn deze kankers nu te behandelen met een goede prognose met chemotherapie en straling therapie. Bij andere vormen van kanker die de neiging hebben om uit te zaaien, wordt de kanker cellen kunnen in het lymfestelsel terechtkomen en daar uitzaaien.
Typische en veel voorkomende lymfeklieraandoeningen
- Pfeiffer's klierkoorts
- Zwelling van de lymfeklieren
- Burkitt-lymfoom
- Lymfadenitis
- lymphangitis
