Duizeligheid bij het liggen

Introductie

Duizeligheid is een van de meest voorkomende medische problemen. Ongeveer een op de tien patiënten die hun huisarts raadplegen, klaagt erover. De oorzaken kunnen daarentegen zeer divers zijn.

De relevante factoren bij het bepalen van de oorzaak zijn de medische geschiedenis, wanneer de duizeligheid optreedt en in welke vorm deze zich manifesteert. Men kan bijvoorbeeld onderscheid maken tussen duizeligheid die permanent optreedt of bij aanvallen, altijd met dezelfde beweging of diffuus, en tussen roterende duizeligheid (zoals op een draaimolen) en vestibulaire duizeligheid (zoals op een boot). Er wordt nader gekeken naar de duizeligheid die optreedt bij het liggen.

Waarom kan ik duizelig worden als ik lig?

Duizeligheid die optreedt bij het liggen is vaak goedaardig van aard. Als de duizeligheid alleen optreedt wanneer de hoofd van houding verandert, zoals bij het liggen, kan worden aangenomen dat de oorzaak ligt in verstoringen van het vestibulaire orgaan zelf. Om dit te begrijpen, moet de structuur van het orgel worden onthouden: drie met vloeistof gevulde bogen, die elk in één richting in de ruimte zijn georiënteerd, vormen de basisstructuur van het orgel.

Wanneer het orgel beweegt of van positie verandert, wordt de vloeistof in beweging gebracht en passeert het sensorische cellen die de beweging registreren en vervolgens het signaal naar de hersenen. Als het bewegingssignaal van beide oren samen hetzelfde is, is de hersenen heeft een functionerend gevoel van evenwicht. Als de bewegingsrichting echter te snel wordt veranderd of als de informatie van beide oren niet overeenkomt (of de bewegingsinformatie van de oren niet overeenkomt met die van de ogen), hersenen is in de war en het resultaat wordt als duizeligheid ervaren.

In het geval van duizeligheid wanneer het ligt, wordt het ook wel “goedaardige paroxysmale” genoemd Positionele duizeligheid“. Dit betekent dat afhankelijk van de positie van de hoofdkan duizeligheid plotseling optreden. Dit wordt veroorzaakt door kleine steentjes (zogenaamde otolieten) die loskomen van een deel van het orgaan van evenwicht en rol dan rond in de bogen wanneer de hoofd verandert van positie.

Dit is meestal alleen het geval bij één oor. Daar veroorzaken de stenen valse bewegingssignalen die niet correct door de hersenen kunnen worden geïnterpreteerd. Soms treedt duizeligheid op, die weer verdwijnt als het hoofd stil wordt gehouden of de stenen uit de bogen verdwijnen.

In tegenstelling hiermee is duizeligheid, die permanent is of uit het niets komt. De oorzaak moet minder gezocht worden in het orgaan van evenwicht zichzelf dan in de zenuw die van daaruit naar de hersenen beweegt. Een permanente of onvoorspelbare verstoring van de evenwicht moet eerder worden geassocieerd met irritaties van de zenuw. Dit kan bijvoorbeeld worden veroorzaakt door een ontsteking van de zenuw of door tumoren die op de zenuw drukken. Dit zijn dan ernstige ziekten, hoewel goedaardig paroxismaal positionele duizeligheid kan ook onaangenaam zijn voor patiënten.